- Bảo hiểm xã hội Việt Nam trả lời: Căn cứ Nghị định 115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ hướng dẫn Luật BHXH về BHXH bắt buộc, trường hợp được nhận BHXH 01 lần:
“Người lao động (NLĐ) quy định tại Khoản 1 và Khoản 2 Điều 2 của Nghị định này mà có yêu cầu thì được hưởng BHXH 01 lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; sau 01 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH; ra nước ngoài để định cư; người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế”.
Căn cứ Luật BHXH (sửa đổi), NLĐ được ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp BHXH.
Căn cứ Quyết định 636/QĐ-BHXH ngày 22/04/2016 quy định về hồ sơ, quy trình hưởng chế độ ốm đau, thai sản và trợ cấp dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; hồ sơ, quy trình giải quyết hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí, tử tuất về nhận BHXH 01 lần: NLĐ bảo lưu thời gian đóng BHXH, người tham gia BHXH tự nguyện, người chờ đủ tuổi để hưởng lương hưu, trợ cấp hàng tháng, người đề nghị hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp do thương tật, bệnh tật tái phát và thân nhân người lao động nêu trên có thể trực tiếp hoặc gián tiếp nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH. Khi nhận kết quả giải quyết thì phải trực tiếp nhận, trường hợp không đến nhận trực tiếp thì phải có giấy ủy quyền theo Mẫu số 13-HSB hoặc hợp đồng ủy quyền theo quy định của pháp luật cho người đại diện hợp pháp của mình nhận kết quả giải quyết hưởng BHXH.
Như vậy, NLĐ có quyền tự mình trực tiếp nộp hồ sơ nhận BHXH một lần hoặc nhờ người khác. Khi ủy quyền, phải có giấy ủy quyền theo Mẫu số 13-HSB hoặc hợp đồng ủy quyền có công chứng của Văn phòng công chứng. Bên cạnh đó, hồ sơ gồm sổ BHXH; đơn đề nghị hưởng BHXH 01 lần (Mẫu số 14-HSB); CMND, sổ hộ khẩu của người được ủy quyền (bản sao có chứng thực); CMND của người lao động hưởng BHXH 01 lần (bản chính).
Hồ sơ được nộp tại Cơ quan BHXH cấp huyện hoặc cấp tỉnh nơi cư trú (trong trường hợp cơ quan BHXH cấp tỉnh được phân cấp giải quyết hưởng BHXH 01 lần). Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan BHXH có trách nhiệm giải quyết và tổ chức chi trả tiền BHXH 01 lần cho NLĐ; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.
