Đà Nẵng là một trong những địa phương phát triển tương đối ổn định nên việc thu thuế hàng năm vẫn đảm bảo được theo dự toán, các doanh nghiệp trên địa bàn đã có đóng góp đáng kể cho ngân sách nhà nước tại địa phương. Số liệu thống kê của Cục Thuế Đà Nẵng, tổng thu nội địa trong cân đối thực hiện năm 2016 tại Đà Nẵng là trên 15,5 nghìn tỷ đồng.
Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp trên địa bàn Đà Nẵng đều là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, phương tính tổ chức quản lý sản xuất theo tính gia đình, điều đó dẫn đến việc không tuân thủ pháp luật thuế.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Đình Ân – Cục trưởng Cục Thuế Đà Nẵng cho biết: “Trên thực tế vẫn còn tình trạng người nộp thuế chưa chấp hành nghiêm chính sách pháp luật thuế; tình trạng bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ không giao hóa đơn cho người mua hoặc cố tình trì hoãn việc giao hóa đơn nhằm mục đích giấu doanh thu, trốn thuế. Việc cho phép các doanh nghiệp tự chủ trong một số lĩnh vực như đơn giản hóa các mẫu biểu khai thuế, tự chủ trong đặt in và sử dụng hóa đơn… đã tạo điều kiện cho một số phần tử lợi dụng làm ăn không chân chính cố tình vi phạm pháp luật, mua bán trái phép hóa đơn”.
Trong thời gian gần đây trên địa bàn TP Đà Nẵng thường xuyên xảy ra tình trạng kê khai giảm doanh thu, thành lập nhiều doanh nghiệp, tự in, bán hóa đơn giá trị gia tăng bất hợp pháp để chiếm đoạt hàng chục tỷ đồng tiền thuế hay nợ chây ỳ rồi bỏ trốn, đó là những hành vi trốn thuế đang diễn ra, gây thất thu cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, chính thói quen không lấy hóa đơn khi mua hàng hóa của người dân đã vô tình tiếp tay cho hành vi trốn thuế của doanh nghiệp, người kinh doanh. Hành vi trốn, chiếm đoạt tiền thuế diễn ra ngày càng phức tạp, nghiêm trọng với những thủ đoạn tinh vi.
Năm 2016, các lực lượng nghiệp vụ thuộc Cục Thuế Đà Nẵng đã kiểm tra công tác hoàn thuế VAT được trên 1.800 doanh nghiệp, truy thu và phạt trốn thuế 119 tỷ đồng; không cho hoàn thuế 55 tỷ đồng... tất cả đều liên quan việc sử dụng sai hóa đơn VAT.
Bên cạnh việc lợi dụng những sơ hở trong sử dụng hóa đơn, doanh nghiệp còn trốn thuế bằng cách tự ý bỏ kinh doanh mang theo khoản nợ thuế. Hiện nay, theo quy định, việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước chỉ dựa trên cơ sở doanh nghiệp tự kê khai thuế, nộp thuế là chủ yếu, sau đó ngành Thuế mới thực hiện chức năng hậu kiểm. Nhưng thực tế, ngành Thuế không thể nào thực hiện hậu kiểm hết số doanh nghiệp trên địa bàn. Đến khi phát hiện có sai phạm thì nhiều doanh nghiệp đã “cao chạy xa bay”.
Cũng trong năm 2016, Cục Thuế Đà Nẵng đã công khai đích danh hàng trăm doanh nghiệp chây ỳ, nợ thuế với tổng số tiền nợ thuế lên đến hàng nghìn tỷ đồng trên các phương tiện thông tin đại chúng và đây là lần đầu tiên cơ quan chức năng Đà Nẵng công khai danh tính và tình trạng nợ thuế của các doanh nghiệp trên địa bàn.
Trong thời gian qua, cơ quan thuế đã tham mưu cho UBND TP Đà Nẵng ban hành Kế hoạch số 10159/2015 về các giải pháp chống thất thu trên cơ sở phối hợp liên ngành (Công an thành phố, Sở Du lịch, Sở Công Thương – Chi cục Quản lý thị trường) tổ chức triển khai truy thu thuế và xử phạt đối với những đơn vị có vi phạm, giúp các doanh nghiệp kê khai doanh thu sát đúng với thực tế.
Ông Nguyễn Đình Ân cho biết thêm: “Ngoài việc tổ chức tốt công tác tuyên truyền để cho người nộp thuế nắm bắt đầy đủ, kịp thời chính sách pháp luật thuế của Nhà nước. Cơ quan thuế thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn chính sách, đối thoại, giao lưu trực tuyến với doanh nghiệp để giải đáp các vướng mắc trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế. Cung cấp miễn phí các ứng dụng hỗ trợ kê khai để người nộp thuế thực hiện khai thuế qua mạng, liên kết với các ngân hàng thương mại để nộp thuế điện tử”.
