Theo New York Times, Bộ Tài chính Mỹ ngày 10/10 cho biết sẽ bắt đầu một chương trình thử nghiệm sử dụng những quyền hạn mới mà Quốc hội đã trao cho Bộ này khi thông qua Luật hiện đại hóa đánh giá rủi ro đầu tư nước ngoài hồi mùa hè. Luật này đã mở rộng tầm ảnh hưởng của Ủy ban đầu tư nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) - ủy ban liên cơ quan do Bộ Tài chính Mỹ giữ vai trò chủ đạo, có thể ngăn chặn những vụ mua lại các công ty của Mỹ với lý do an ninh quốc gia.
Cho đến nay, CFIUS chỉ có thể xem xét các thương vụ tiếp quản và mua lại cổ phần ở mức đem lại quyền kiểm soát các công ty của Mỹ. Tuy nhiên, theo chương trình thử nghiệm vừa được công bố, CFIUS sẽ có thể xem xét và ngăn chặn các thương vụ ở phạm vi lớn hơn, bao gồm cả những liên doanh và đầu tư ở quy mô nhỏ trong các doanh nghiệp liên quan đến những công nghệ rất quan trọng của Mỹ, với lý do an ninh quốc gia.
Cụ thể, bắt đầu từ ngày 10/11, CFIUS sẽ có thể xem xét và ngăn chặn một thỏa thuận mà trong đó nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần của một doanh nghiệp tạo ra công nghệ nhạy cảm của Mỹ hoặc thỏa thuận đó có thể giúp nhà đầu tư truy cập thông tin kỹ thuật không công khai của nước này. Những thỏa thuận có thể giúp nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào việc đưa ra những quyết định về công ty, ví dụ như giữ một ghế trong ban giám đốc của công ty, cũng có thể bị ngăn chặn. Thẩm quyền này sẽ được áp dụng cho những cơ sở kinh doanh thiết kế hoặc sản xuất công nghệ liên quan đến 27 ngành, trong đó có viễn thông, chất bán dẫn và máy tính.
Cũng theo quy định mới, các nhà đầu tư nước ngoài sẽ bị yêu cầu phải nộp cho CFIUS những tờ khai thông báo về ý định của họ khi tham gia đấu thầu. Các nhà đầu tư này còn có thể bị cân nhắc phạt theo giá trị giao dịch nếu họ không tuân thủ đúng các tuyên bố được nêu trong tờ khai. Được thông qua với sự ủng hộ của lưỡng đảng, Luật hiện đại hóa đánh giá rủi ro đầu tư nước ngoài cho Bộ Tài chính Mỹ 18 tháng để phát triển những quy tắc nhằm thực thi những quyền hạn mới của CFIUS. Tuy nhiên, chương trình vừa được công bố sẽ cho phép các điều khoản của đạo luật được thực hiện nhanh hơn.
Trong một cuộc họp báo ngày 9/10, Bộ Tài chính Mỹ nhấn mạnh rằng chương trình này sẽ không tập trung vào Trung Quốc và sẽ áp dụng cho mọi nhà đầu tư ngoại quốc. Tuy nhiên, theo New York Times, động thái trên của Mỹ chủ yếu nhằm vào Trung Quốc – nước bị Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc đang tìm cách tiếp cận các công nghệ của Mỹ bằng những cách thức bất hợp pháp. Nhà Trắng chỉ trích Trung Quốc đã tìm cách thu thập được các bí mật thương mại của Mỹ bằng cách đầu tư vào các công ty của Mỹ, gây áp lực lên các công ty của Mỹ để buộc họ phải bàn giao các tài sản trí tuệ nếu muốn kinh doanh tại Trung Quốc… Hôm 10/10, một quan chức Trung Quốc cũng đã bị bắt giữ ở Bỉ và bị dẫn độ về Mỹ về cáo buộc gián điệp. Giới chức Mỹ cáo buộc người này tìm cách đánh cắp bí mật thương mại của công ty hàng không GE của Mỹ.
Thời gian qua, giới chức Mỹ cũng đã thực hiện một số biện pháp nhằm ngăn việc Trung Quốc khai thác các công nghệ của Mỹ trong các lĩnh vực quan trọng. Hồi đầu năm, CFIUS đã từ chối chấp thuận một thỏa thuận trị giá 1,2 tỷ USD giữa MoneyGram - một công ty chuyển tiền có trụ sở tại Dallas và Ant Financial - một công ty thanh toán điện tử của Trung Quốc.
