Bánh Pelmeni – biểu tượng hạnh phúc của xứ sở bạch dương

(PLVN) - Với nguyên liệu và cách chế biến đơn giản, những chiếc bánh Pelmeni bé bé, xinh xinh lại mang trong mình những nét đặc trưng của văn hóa ẩm thực nước Nga.
Bánh Pelmeni – biểu tượng hạnh phúc của xứ sở bạch dương

“Hơi ấm” giữa sự lạnh giá

Theo các nguồn tài liệu ghi chép lại thì ngày xưa Pelmeni được người Nga sử dụng phổ biến trong các chuyến đi săn dài ngày. Đồ ăn mang theo phải là thứ có thể không nhanh bị hỏng, để được trong thời gian dài mà không bị mất chất lượng hay mùi vị. Vừa vặn thay, Pelmeni là món dễ nấu, có thể để đông cứng trong thời gian dài, gọn nhẹ để mang đi. Và đến khi cần ăn thì người ta chỉ việc đun nước sôi rồi luộc Pelmeni cho nóng là có thể dùng được ngay.

Đối với nhiều thế hệ người Nga, Pelmeni đã góp mặt rất thường xuyên trong nhiều hoạt động tập thể của gia đình. Truyền thống văn hóa Nga cho thấy rằng, cả gia đình từ già đến trẻ thường tập trung quanh bàn vừa tham gia làm bánh Pelmeni, vừa nói cười thậm chí hát hò rất vui vẻ. Do đó, những chiếc bánh Pelmeni bé xíu xiu còn đóng vai trò là “keo kết dính” giúp gắn kết tình cảm gia đình. Ngày nay, nhiều gia đình người Nga vẫn làm sẵn hàng nghìn chiếc bánh Pelmeni và cho vào tủ lạnh đông đá để dùng dần rất tiện lợi và đỡ tốn thời gian nấu nướng. 

Nga thuộc vùng ôn đới, mùa đông kéo dài và lạnh giá khiến cho những món ăn như Pelmeni trở thành “gương mặt” quen thuộc trên bàn ăn các gia đình của đất nước này. Trong văn hóa hiện đại, Pelmeni là một thực phẩm tiện lợi gắn liền với lối sống của sinh viên và những người có quỹ thời gian hạn hẹp. Có thể nói, hương vị thơm ngon và sự ấm nóng của chiếc bánh Pelmeni như xua tan giá lạnh và cơn đói bụng, mang đến cảm xúc tuyệt vời cho người thưởng thức.

Từ Pelmeni xuất phát từ "pel’nyan". Theo ngôn ngữ bản địa có nghĩa là "bánh mì tai". Theo một số tài liệu ghi chép khác thì trong một thời gian dài, Pelmeni là món ăn chính trên bàn tiệc của cư dân vùng Siberia (là vùng đất rộng lớn gần như nằm trọn trong nước Nga với diện tích 13,1 triệu km². Vùng đất này bắt đầu từ phía đông dãy núi Uran trải dài đến Thái Bình Dương; phía bắc là Bắc Băng Dương xuống phía nam là các ngọn đồi miền bắc Kazakhstan và có biên giới với Mông Cổ và Trung Quốc) và Ural. Tại Siberia, người dân khi làm sẽ cho chút đá xay vào nhân thịt để làm mát thịt và giúp thịt ngon ngọt hơn. 

Tuy nhiên, một số giả thuyết cho rằng, bánh Pelmeni là một biến thể từ sủi cảo của Trung Quốc. Cũng có người lại nói, Pelmeni đã được người Mông Cổ mang đến Siberia và Ural vào khoảng thế kỷ 15, sau đó lan rộng đến tận Đông Âu. Mặc dù vào thời điểm đó ở các vùng khác của người Nga cũng đã làm những chiếc bánh với nhân thịt tương tự, nhưng có tên khác như ushki, shubarki… với hình dạng, kích thước và nhân khác nhau theo vùng.

Pelmeni đã góp mặt rất thường xuyên trong nhiều hoạt động tập thể của gia đình
  Pelmeni đã góp mặt rất thường xuyên trong nhiều hoạt động tập thể của gia đình

Dù xuất xứ từ đâu đi chăng nữa thì đặc điểm nhận dạng của bánh Pelmeni vẫn được giữ nguyên, với phần vỏ bánh mềm và nhân bánh bên trong. Phần vỏ bánh được làm bằng bột mì, sữa, trứng, muối. Người ta nhồi bột cho kỹ rồi cán bột mỏng ra và cắt thành vòng tròn có đường kính khoảng 2 inch. Trong khi đó, phần nhân thường là hỗn hợp thịt lợn băm, hành, tỏi, muối, tiêu... được trộn đều. Có thể nói Pelmeni là một món ăn thuộc “dòng họ” bánh bao cũng được. Ngoài thịt lợn thì người Nga còn sử dụng các loại thịt khác như thịt bò, thịt cừu... để đa dạng hơn hương vị của bánh Pelmeni.

Hình dạng của Pelmeni trước khi nấu khá giống với những chiếc đĩa bay, bột được cắt thành những phần nhỏ, sau đó rắc bột áo lên bàn nặn bột và cán bột ra thật mỏng. Sau đó những người thợ sẽ cẩn thận dùng khuôn tròn hoặc cốc để cắt bột tạo thành hình tròn, cho nhân thịt vào chính giữa bên trong những miếng bột tròn đó rồi gấp chặt hai đầu, lại lấy hai đầu mép của chiếc bánh và ghép chúng vào với nhau.

Tuy nhiên, ngày nay để nhanh hơn trong các thao tác thì người Nga đã sử dụng những khuôn làm bánh Pelmeni nên hình dạng bánh có khác đôi chút với cách làm truyền thống, nhưng hương vị mềm mại thanh ngọt của chiếc bánh hòa quyện trong nhân thịt đậm đà tạo nên một món ăn làm xao động tâm hồn ăn uống của bất cứ ai ngay từ lần đầu thưởng thức.

Một điểm khác biệt giữa bánh Pelmeni ở Nga so với những chiếc bánh bao khác là nó được luộc chín. Thay vì được hấp hoặc chiên trong mỡ như chúng ta vẫn thường gặp mà được thả vào nồi súp gà và luộc vừa chín tới. Phần vỏ của chiếc bánh không dày bằng, thậm chí mỏng hơn rất nhiều. Khi nấu lên, có thể thấy cả nhân ở bên trong. Các gia đình người Nga thường thưởng thức Pelmeni bằng cách cho những chiếc bánh Pelmeni sau khi luộc ra đĩa, thêm một chút bơ trộn đều rồi thưởng thức hoặc với smetana (là thực phẩm được làm từ kem sữa cho lên men lactic, một trong những thực phẩm tiêu biểu nhất của ẩm thực Nga).

Biểu tượng của hạnh phúc

Mỗi một chiếc bánh Pelmeni được làm ra đều mang tới niềm vui, sự bất ngờ cho người thưởng thức. Mỗi một mẻ bánh, người Nga sẽ cho vào nhân bánh một “vật thể lạ” mà nếu ai may mắn ăn được những chiếc bánh ấy thì người đó sẽ gặp được nhiều hạnh phúc. “Vật thể lạ” đó có thể là một đồng xu, ớt hay thậm chí là một chiếc cúc áo. Ý nghĩa của món đồ được giấu trong bánh Pelmeni không phải cố định mà có thể thay đổi tùy theo ý muốn của người nặn.

Chẳng hạn, một chiếc Pelmeni nhân rau sẽ có ý nghĩa là niềm vui, một chiếc nhân ớt thể hiện tình yêu sắp đến, là một lời chúc sẽ mãi hạnh phúc cùng tình yêu của mình, nếu người đó đang cô đơn thì đây còn là “điềm báo” tình yêu sắp đến; nhân đường sẽ có một năm may mắn hoặc một đồng xu sẽ tượng trưng cho sự giàu có và sung túc… Nặn bánh và giấu đồ vật vào nhân bánh Pelmeni là một tục lệ truyền thống của người Nga mà bạn sẽ thấy hiếm gặp ở một đất nước nào khác trên thế giới. 

Ý nghĩa trong bánh Pelmeni của Nga có đôi chút khác biệt so với các nước khác. Bánh Pelmeni của vùng Siberia được để lên bàn chỉ trong một bát lớn. Nếu chủ nhà mang cho người khách một suất nhỏ là ý chủ nhà muốn tránh sự có mặt của người ở bàn đó. Một bát lớn trái lại là mong muốn giữ khách ở nhà mình. Ở Trung Quốc, nó lại liên quan đến những con số, hạnh phúc gấp đôi nếu ăn 2 miếng Pelmeni, ăn 3, 6, 9 miếng phải nuốt chúng để tìm được hạnh phúc, ăn 4 miếng bánh Pelmeni đảm bảo một năm hạnh phúc, người nông dân ăn 5 miếng nếu muốn mùa màng thuận lợi.

Bánh Pelmeni là biểu tượng của hạnh phúc tại xứ sở Bạch Dương.
Bánh Pelmeni là biểu tượng của hạnh phúc tại xứ sở Bạch Dương.

Đối với người Nga, chiếc bánh này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời sống văn hóa. Những cách giải thích truyền thống về giấc mơ về chiếc bánh bao từ sách giấc mơ của Nga rất thú vị. Theo đó, nếu như bạn mơ thấy mình đang ngồi ở một chiếc bàn có rất nhiều chiếc bánh Pelmeni, có nghĩa đây là điềm báo bạn sẽ gặp được những người thân của mình. Đây là một điểm lành và hãy cảm thấy vui mừng khi có giấc mơ này.

Nếu bạn mơ thấy mình đang ngồi ở một bàn bánh bao thịnh soạn, điều này hứa hẹn một cuộc gặp gỡ với những người bạn thân yêu. Giấc mơ thấy một người đang nặn bánh pelmeni có nghĩa là người đó đang thiếu mái ấm gia đình. Giấc mơ của cô gái trong đó cô đang làm bánh Pelmeni không thành công, dính vào nhau, rơi ra chính là điềm báo cho tình yêu gặp trục trặc. 

Bánh Pelmeni không đơn giản chỉ là một chiếc bánh mà còn là biểu tượng cho sự hạnh phúc đối với người dân nước Nga, mang đến nét đặc trưng về đất nước, con người Nga. Nếu có dịp ghé qua xứ sở bạch dương, tuyệt đối không nên bỏ qua cơ hội thưởng thức món bánh này để xem có may mắn “vớ” được đồng xu nào bên trong hay không nhé.

Đọc thêm