Rừng thiêng, nước độc
Theo tố cáo của người dân thôn Nà Loòng, xã Tân Mỹ, sức chịu đựng của họ chỉ có giới hạn. Ròng rã 10 năm trời sống chung với bầu không khí ô nhiễm, trẻ con, người già ở đây liên tiếp mắc phải những căn bệnh hô hấp, truyền nhiễm, thậm chí nhiều người mắc phải những căn bệnh nan y. Những ống xả thải trực tiếp của nhà máy da xuống dòng suối Khuổi Luông khiến dòng nước trong mát giờ đục ngầu, hôi thối…
Theo ghi nhận của PV, Nhà máy chế biến da của Công ty CP Thương mại sản xuất da Nguyên Hồng bắt đầu đi vào hoạt động từ năm 2008. Kể từ khi nhà máy vận hành thì mùi hôi thối nồng nặc xuất hiện, nhất là vào những ngày hè oi bức thì mùi xú uế bốc xa cả km. Dưới suối cá chết trắng bụng nổi lềnh bềnh, trên bờ gia súc gia cầm uống nguồn nước này cũng bị ảnh hưởng.
 |
| Nhà máy chế biến da Nguyên Hồng |
Bà T.H.D (nhân vật trong bài đề nghị được giấu tên - PV), là người sống gần nhà máy chế biến da của Công ty Nguyên Hồng than thở: “Ngày trước, dòng suối này cá nhiều vô kể. Chỉ cần 10 phút cầm cái đơm cái đó lội xuống suối là gia đình chúng tôi đã kiếm được mớ cá tươi ăn cả ngày rồi. Sau gần 10 năm, tôm cá ở kể như đã tuyệt chủng. Thậm chí gà vịt, trâu bò chúng tôi không dám chăn thả gần bờ suối”.
Theo chỉ dẫn của người dân, sau gần nửa giờ đồng hồ, vén lau, vạch lá chúng tôi đã tiếp cận gần với khu vực chứa nước thải của nhà máy chế biến da. Khu vực phía sau nhà máy sát với dòng Khuổi Luông, khu chứa nước thải có đến 5, 6 bể chứa nước màu trắng đục đang sủi ùng ục và bốc lên mùi hôi thối nồng nặc. Ở khu vực bể giáp với dòng suối Khuổi Luông có 2 ống nhựa đường kính khoảng 10 cm được cắm thẳng xuống đất.
 |
| Ống xả thải của nhà máy xuống dòng Khuổi Luông |
Từ 2 đường ống này nước màu trắng đục, mùi hôi nồng ồng ộc chảy ra. Do tất cả các bể hóa chất đều không có nắp che chắn nên mùi hôi thối tỏa ra nồng nặc. Bà D, cho biết thêm, những hôm mưa to bà đã nhìn thấy nước ở trong các bể này tràn ra ngoài, chảy thẳng xuống dòng suối.
Trước đây, mỗi khi bà con nông dân di làm đồng về đều dừng chân ở dòng Khuổi Luông để rửa ráy, nghỉ ngơi nhưng giờ đây chẳng ai dám lội xuống bởi hễ dính vào nước suối là lập tức bị mẩn ngứa!?
Quá khổ vì tình trạng sống chung với ô nhiễm, nhiều năm nay người dân đã tố cáo hành vi gây ô nhiễm của Nhà máy chế biến da Nguyên Hồng đến các cấp chính quyền và đại biểu Quốc hội, nhưng đến nay sự việc vẫn không được giải quyết, còn những người tố cáo liên tục bị những đối tượng lạ mặt đe dọa.
“Đau đẻ chờ sáng giăng”
Để tiếp tục làm rõ những cáo buộc của người dân, chúng tôi đến gần khu vực cổng nhà máy. Dọc hai bên quốc lộ 4A, cả trăm tấm da động vật đã qua chế biến đang phơi ở đây bốc lên mùi hôi thối nồng nặc. Nhà máy chế biến da của Công ty Nguyên Hồng rộng tới hàng nghìn mét vuông. Do nằm ở vị trí khá đắc địa, phía trước mặt là quốc lộ 4A, phía sau là dòng suối Khuổi Luông nên phải chăng việc xả thải xuống dòng suối xem ra là giải pháp “hữu hiệu” của lãnh đạo công ty này?
Trong khi thực hiện bài viết này, chúng tôi còn gặp nhiều người dân khác và đều nghe họ kể về nỗi thống khổ khi phải sống chung với ô nhiễm. Vậy nhưng điều bất thường là không ai dám để chúng tôi chụp ảnh bởi họ sợ phiền phức và nói một cách đầy ẩn ý rằng: “Chúng tôi đã bị nhiều đối tượng lạ mặt đến nhà răn đe nếu tiếp tục khiếu kiện, thông tin cho cơ quan báo chí…”.
Theo tìm hiểu của PV, tại địa phương gần đây đã phát hiện một số người mắc bệnh ung thư, nhiều người khác bị mắc bệnh hô hấp. Hiện tại chưa thể kết luận những căn bệnh này có nguyên nhân từ đâu nhưng việc gây ô nhiễm của nhà máy chế biến da Nguyên Hồng là hoàn toàn có thật.
 |
| Mùi hôi thối nồng nặc bốc lên từ dòng Khuổi Luông |
Ông Hoàng Văn Hậu, Trưởng thôn Nà Loòng cho biết: “Trước đây khi nhà máy mới được xây dựng thì bể chứa nước thải rất nhỏ và gần như xả thẳng trực tiếp xuống suối. Do bị người dân phản ứng gay gắt, cộng với hiện tượng cá, gà, vịt chăn thả tại suối chết hàng loạt, người dân bị dị ứng, mẩn ngứa sau khi lội suối Khuổi Luông thì nhà máy mới cho xây dựng thêm các bể xử lý”.
Trao đổi với PV, ông Hoàng Minh Hạnh (Chủ tịch UBND xã Tân Mỹ) cho biết, ông chưa nhận được đơn thư phản ánh nào của người dân. Theo ông Hạnh, hiện các cơ quan chức năng chưa có báo cáo cụ thể về việc hoạt động cũng như xả thải của nhà máy này. Nói về việc một số người dân bị ung thư, ông Hạnh cũng khẳng định là… không có.
Trước thực trạng này, theo nguyện vọng hàng ngàn người dân, đề nghị Bộ TNMT, các cơ quan, ban ngành tỉnh Lạng Sơn vào cuộc làm rõ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu phát hiện việc xả thải của Nhà máy chế biên da Nguyên Hồng là nguyên nhân gây ra sự ô nhiễm môi trường sống nơi đây!
Phước Long – Tố Vân
