Quy định chưa phù hợp
Trước đó, đoàn Kiểm toán Nhà nước (KTNN) khu vực VIII thực hiện việc kiểm toán hoạt động xây dựng và quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Phan Thiết - Dầu Giây thuộc dự án Đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 (dự án).
Trong Thông báo kiến nghị kiểm toán số 459 ngày 28/12/2020, KTNN cho rằng, theo quy định tại Thông tư 06/2016/TT-BXD, chi phí nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công công trình bằng 2% chi phí xây dựng với các công trình đi theo tuyến và bằng 1% chi phí xây dựng với các công trình còn lại.
Với các trường hợp đặc biệt như công trình quy mô lớn, phức tạp, trên biển, ngoài đảo, sử dụng vốn ODA lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu quốc tế; nếu khoản mục chi phí nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công công trình theo tỷ lệ % không phù hợp thì chủ đầu tư căn cứ điều kiện thực tế “tổ chức lập và phê duyệt dự toán chi phí này”.
Theo KTNN, dự án có quy mô và tổng mức đầu tư lớn. “Dự toán thiết kế kỹ thuật các gói thầu xây lắp tính toán chi phí nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công công trình bằng 1-2% theo Thông tư 06 mà không lập dự toán chi tiết với từng gói thầu để so sánh là chưa đảm bảo sự phù hợp và tính kinh tế”, KTNN đánh giá.
Được biết, dự án trên do Ban Quản lý dự án Thăng Long thuộc Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) làm chủ đầu tư. Dự án được chia thành 4 gói thầu với chi phí xây dựng hơn 7.000 tỷ. Riêng chi phí xây lắp nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công công trình ở các gói thầu này được chủ đầu tư tính toán dao động 7-15 tỷ đồng, tùy quy mô từng gói thầu.
KTNN đề nghị Bộ Xây dựng xem xét, hướng dẫn cụ thể việc xác định chi phí nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công công trình có tổng mức đầu tư lớn; để việc sử dụng chi phí đầu tư phù hợp, đảm bảo tính kinh tế.
Chủ đầu tư nói gì?
Theo tìm hiểu, vào tháng 6/2019, do thiếu cơ sở trong việc thẩm định chi phí “nhà tạm” ở dự án cao tốc Bắc - Nam, Bộ GTVT có văn bản gửi Bộ Xây dựng đề nghị hướng dẫn: Với các công trình cầu, hầm, trên tuyến; nếu tách riêng thành gói thầu độc lập và phải xây dựng nhà tạm riêng thì chi phí này được tính bằng tỷ lệ 1 hay 2% trên tổng chi phí trực tiếp, chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước của gói thầu hay không?
Bộ GTVT cũng thắc mắc, với các công trình cầu, hầm trên tuyến; nếu thuộc gói thầu thi công đường thì chi phí nhà tạm có được tính chung bằng tỷ lệ 2% như cho toàn bộ dự án?
Trong văn bản phúc đáp, Bộ Xây dựng trả lời: Theo mục 5 Phụ lục 2 Thông tư 06/2016/TT-BXD “chi phí nhà tạm tại hiện trường để ở và điều hành thi công được tính bằng tỷ lệ 2% trên chi phí xây dựng và chi phí lắp đặt, thí nghiệm hiệu chỉnh thiết bị trước thuế giá trị gia tăng với các công trình đi theo tuyến như đường dây tải điện, đường dây thông tin bưu điện, đường giao thông, kênh mương, đường ống, các công trình thi công dạng tuyến khác và bằng tỷ lệ 1% đối với các công trình còn lại”. Bộ Xây dựng hướng dẫn căn cứ Thông tư 06 để lập dự toán xây dựng công trình.
Bộ Xây dựng cũng giải thích: Dự toán gói thầu thi công xây dựng là toàn bộ chi phí cần thiết để thực hiện thi công xây dựng các công tác, công việc, hạng mục, công trình xây dựng phù hợp với phạm vi thực hiện của gói thầu thi công xây dựng. Nội dung dự toán gói thầu gồm chi phí xây dựng, chi phí hạng mục chung và chi phí dự phòng. Trong đó, chi phí nhà tạm thuộc chi phí hạng mục chung theo hướng dẫn tại mục 5 Phụ lục 2 Thông tư 06.
Trả lời PV, ông Dương Viết Roãn, Giám đốc Ban Quản lý dự án Thăng Long nói: Là chính sách chung nên phía chủ đầu tư phải thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư 06. Liên quan đến kiến nghị của KTNN nên lập dự toán chi tiết với từng gói thầu để so sánh, phía chủ đầu tư cho rằng, dự án không thuộc nhóm dự án có quy mô lớn, phức tạp, nên chi phí nhà tạm thuộc dự toán gói thầu thi công và nằm ở chi phí hạng mục chung.
“Tôi trực tiếp tham gia họp với bên KTNN. KTNN không nói chúng tôi làm sai, mà theo đánh giá của cơ quan kiểm toán là Thông tư 06 có nhiều điểm chưa rõ, chưa cụ thể, chưa hợp lý… nên kiến nghị với cơ quan soạn thảo sau này sẽ nghiên cứu lại làm sao để cho phù hợp với từng dự án, từng công trình”, ông Roãn nói.
