Vụ trục lợi trên đất thuê của Nhà nước: Luật sư phân tích việc Công ty Hà Thái khởi kiện đơn vị thuê đất

(PLVN) - Sau 3 năm, Công ty Cổ phần Đường sắt Hà Thái (Công ty Hà Thái) không thể thu hồi hơn 3.000m2 đã cắt ra cho thuê trái pháp luật về nguyên trạng theo yêu cầu của UBND TP  Hà Nội nên đã khởi kiện 2 đơn vị thuê đất ra tòa án.
Cty Hà Thái đã tự ý thay đổi mục đích sử dụng hàng ngàn m2 đất.
Cty Hà Thái đã tự ý thay đổi mục đích sử dụng hàng ngàn m2 đất.

Công ty Hà Thái đang “lách luật”? 

Liên quan đến động thái khởi kiện ra tòa mà Công ty Hà Thái đang thực hiện, về tình huống pháp lý này, trao đổi với PLVN, Luật sư Nguyễn Huy Long, Giám đốc Công ty Luật Legal Gate Việt Nam, cho rằng, theo quy định, một bên có quyền khởi kiện vụ án khi thỏa mãn các điều kiện về quyền khởi kiện vụ án dân sự và chủ thể khởi kiện phải có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự.  

Khi cho rằng quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm thì các chủ thể bằng cách thông qua con đường khởi kiện yêu cầu Tòa án có thẩm quyền buộc người có hành vi xâm phạm quyền dân sự phải chấm dứt hành vi trái pháp luật phải bồi thường thiệt hại hoặc phải chịu chế tài phạt vi phạm. 

Tuy nhiên, ngoài thời hiệu khởi kiện, năng lực hành vi tố tụng dân sự, một điều kiện nữa của quyền khởi kiện vụ án là sự việc chưa được giải quyết bằng một bản án hay quyết định có hiệu lực pháp luật của tòa án hoặc quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định khác. 

Để trả lời được câu hỏi Công ty Hà Thái có quyền khởi kiện trong trường hợp này không, cần xét đến các điều kiện trên. Trong đó đặc biệt cần xác định quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Hà Thái có bị xâm phạm không? Tài sản cho thuê trong hợp đồng cho thuê giữa Công ty Hà Thái và Công ty An Đô là gì? Nếu tài sản cho thuê trong hợp đồng giữa hai Công ty là “nhà xưởng” thì có thể nói, đây là một hình thức “lách luật” của Công ty Hà Thái khi doanh nghiệp này đã sử dụng đất của Nhà nước giao để cho đơn vị khác sử dụng. 

Còn nếu là thuê đất, diện tích đất mà showroom của Công ty An Đô đang tọa lạc nằm trong diện tích đất Công ty Hà Thái được Nhà nước cho thuê. Do đó, nếu không có sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền, Công ty Hà Thái không được phép cho thuê lại. Hay nói cách khác, Công ty Hà Thái không có thẩm quyền ký kết hợp đồng cho thuê.

“Vì vậy, hợp đồng cho thuê là hợp đồng vô hiệu, do đó, không làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự của các bên kể từ thời điểm giao dịch được xác lập. Các bên khôi phục lại tình trạng ban đầu, hoàn trả cho nhau những gì đã nhận. Bên có lỗi gây thiệt hại thì phải bồi thường” - Luật sư Long nêu quan điểm. 

Luật sư Nguyễn Huy Long
Luật sư Nguyễn Huy Long

Xử lý 3.000m2 đất cho thuê vi phạm thế nào?

Cũng theo Luật sư Long, theo kết luận của cơ quan quản lý nhà nước đã khẳng định Công ty Hà Thái có hành vi vi phạm khi thuê đất có thời hạn hàng năm, mục đích làm trụ sở văn phòng, kho xưởng nhưng cắt đất ra ký hợp đồng hợp tác liên danh với doanh nghiệp khác có thời hạn 24 đến 30 năm.

Hành vi này được coi là sử dụng đất không đúng mục đích, vi phạm khoản 1 Điều 19 Nghị định số 102/2014/NĐ-CP ngày 10/11/2014 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Hành vi vi phạm này bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 2 Điều 9 Nghị định 102/2014/NĐ-CP. 

Ngày 16/2/2017, Chánh Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã có quyết định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai đối với Công ty Hà Thái với mức tiền phạt 15 triệu đồng. UBND TP Hà Nội cũng đã có văn bản yêu cầu trong thời hạn 3 tháng Cty Hà Thái phải chấm dứt hành vi vi phạm pháp luật đất đai. Tuy nhiên, đến nay Công ty Hà Thái không khôi phục nguyên trạng vẫn sử dụng đất sai mục đích, các gara sửa chữa ô tô, showroom ô tô vẫn tiếp tục hoạt động kinh doanh trái phép tại đây. 

Do vậy, 9.000m2 đất được UBND TP Hà Nội cho Công ty Hà Thái thuê sẽ bị thu hồi do vi phạm về đất đai theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai 2013. Thẩm quyền thu hồi đất thuộc thẩm quyền của UBND TP Hà Nội theo quy định tại khoản 1 Điều 66 Luật Đất đai 2013. 

Đọc thêm