Các chủ đầu tư này đã huy động vốn trái phép từ người mua nhà khi chưa hoàn thành thủ tục, hoặc khi bàn giao căn hộ chưa giải chấp ngân hàng khoản vay vốn đầu tư dự án trước đó. Vì vậy, người mua không được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
Sở Xây dựng TP HCM trước đó cũng phản ánh việc một số dự án BĐS có dấu hiệu lách luật, huy động vốn bằng hình thức đặt cọc, giữ chỗ, chưa tuân thủ các quy định về nhà ở, kinh doanh BĐS. Đơn cử, một dự án tại phường Phú Mỹ (quận 7) chưa thi công xong móng nhưng chủ đầu tư đã tổ chức giới thiệu, nhận tiền của khách và ký hợp đồng dịch vụ.
Trả lời Đoàn ĐBQH TP HCM, văn bản của Bộ Xây dựng thừa nhận tồn tại trên. Việc chủ đầu tư lách luật huy động vốn khi chưa đủ điều kiện pháp lý có nhiều nguyên nhân; nhưng theo Bộ, lý do chính là hệ thống pháp luật hiện hành chưa hoàn thiện để ngăn chặn triệt để.
Bên cạnh đó, năng lực của chủ đầu tư dự án chưa được sàng lọc tốt; hiểu biết và tuân thủ pháp luật chưa cao, có tâm lý chạy theo lợi nhuận. Thông tin về thị trường chưa thông suốt; việc thanh, kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng chưa đáp ứng yêu cầu.
Để hạn chế việc lách luật huy động vốn, Bộ Xây dựng cho biết đã tăng cường thanh, kiểm tra việc kinh doanh BĐS, xử lý các vi phạm. Bộ cũng đề xuất quy định về hợp đồng theo mẫu trong giao dịch BĐS; đưa ra các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả; đề xuất chủ đầu tư không được huy động vốn để phân chia sản phẩm nhà hoặc để ưu tiên đăng ký, đặt cọc, hưởng quyền mua nhà ở...
Về dài hạn, Bộ Xây dựng đang nghiên cứu, bổ sung các quy định để hạn chế tối đa việc lách luật huy động vốn của chủ đầu tư trong Luật Nhà ở sửa đổi, Luật Kinh doanh BĐS sửa đổi. Ví dụ quy định về các hình thức huy động, quản lý sử dụng vốn huy động của các chủ đầu tư dự án BĐS; quy định áp dụng biện pháp bảo đảm trong giao dịch mua bán BĐS hình thành trong tương lai; điều kiện của BĐS đưa vào kinh doanh.
Bộ cũng tính đến trách nhiệm của chủ đầu tư dự án, bên bán, cho thuê mua, cho thuê BĐS trong việc phải tuân thủ pháp luật, bảo đảm quyền lợi của khách hàng; trách nhiệm khi ký kết, thực hiện các hợp đồng...
