Nhiều nội dung đề án chưa phù hợp
Trước đó, tại đề án đã đề ra mục tiêu, phấn đấu đến 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.416.700 căn. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 hoàn thành 571.200 căn; giai đoạn 2025-2030 là 845.500 căn.
Cho ý kiến với đề án Bộ Xây dựng đưa ra, có 7/18 bộ, ngành: Bộ Công an, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, KH&ĐT, Tư pháp đề nghị xem cân nhắc mục tiêu, số lượng căn hộ, nhà ở công nhân (NƠCN) hoàn thành giai đoạn 2021- 2023 để đảm bảo tỉnh khả thi.
Về nguồn lực thực hiện, trước đó, theo đề án, các bộ, ngành Trung ương và địa phương tổng hợp, đề xuất cân đối nguồn vốn từ ngân sách Trung ương và địa phương để thực hiện hỗ trợ NƠXH, NƠCN; tạo điều kiện cho các DN huy động khoảng 1.130.000 tỷ đồng để hoàn thành mục tiêu đề ra đến 2030 hoàn thành 1.416.700 căn hộ. Trong đó, NƠXH dành cho người thu nhập thấp khoảng 60% với nhu cầu vốn khoảng 850.000 tỷ đồng; NƠCN khoảng 40% số lượng căn hộ với nhu cầu vốn 280.000 tỷ đồng.
Trước đề xuất này, có 4 bộ: Tài chính, Ngân hàng Nhà nước, KH&ĐT, Tư pháp đã đề nghị làm rõ nguồn lực để thực hiện đề án là huy động từ nguồn ngân sách Trung ương hay ngân sách địa phương? Các cơ quan này cũng đề nghị đánh giá tác động đến ngân sách Nhà nước để có cơ sở đảm bảo tính khả thi khi triển khai đề án.
Về phía Bộ LĐ-TB&XH, đề nghị đánh giá rõ hơn các tồn tại, hạn chế, vướng mắc của các dự án NƠXH cho người nghèo và công nhân KCN đã thực hiện thời gian vừa qua để xác định nguyên nhân vì sao chưa đáp ứng được nhu cầu NƠXH, nhất là NƠCN KCN, để đưa ra các giải pháp khắc phục trong giai đoạn tới.
Bộ LĐ-TB&XH băn khoăn, trong 1 triệu căn hộ đề án đặt ra thì có bao nhiêu nhà ở dành cho công nhân KCN, đáp ứng được bao nhiêu nhu cầu công nhân làm việc tại KCN? Đề nghị xác định cụ thể chỉ tiêu phát triển nhà ở cho công nhân làm việc trong KCN.
Bộ Xây dựng nói gì?
Liên quan mục tiêu 1.416.700 căn hộ NƠXH đề án đưa ra, trong báo cáo do Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị ký gửi Thủ tướng mới đây, giải thích: Mục tiêu, số lượng căn hộ NƠXH, NƠCN hoàn thành trong giai đoạn 2021-2025 được Bộ Xây dựng xác định theo tổng hợp số liệu của các địa phương trên cơ sở chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở đã được thông qua hoặc đăng ký số lượng.
Tuy nhiên, trên cơ sở góp ý của các bộ, ngành, Bộ Xây dựng cho biết “tiếp thu ý kiến để điều chỉnh mục tiêu cho phù hợp thực tiễn”. Bộ Xây dựng điều chỉnh lại như sau: “Phấn đấu đến 2030, tổng số căn hộ các địa phương hoàn thành khoảng 1.062.200 căn. Trong đó, giai đoạn 2021-2025 là 428.000 căn; giai đoạn 2025-2030 khoảng 634.200”.
Với nguồn lực thực hiện, theo Bộ Xây dựng, dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm chính sách NƠXH (Bộ Xây dựng đang trình xin chủ trương Chính phủ) được xây dựng theo hướng hạn chế nguồn lực từ Nhà nước, tăng cường nguồn lực đầu tư xã hội hóa; và có chính sách ưu đãi theo pháp luật về nhà ở để khuyến khích DN tham gia phát triển NƠXH để bán, cho thuê, cho thuê mua.
Ngoài ra, việc cân đối ngân sách địa phương để thực hiện hỗ trợ, đầu tư phát triển NƠXH theo pháp luật về ngân sách, về đầu tư công do địa phương chủ động. Do vậy, các địa phương có thể căn cứ chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, điều kiện KTXH từng địa phương để cân đối nguồn lực hỗ trợ phát triển NƠXH.
Trên cơ sở điều chỉnh mục tiêu đề ra, Bộ Xây dựng đã tiếp thu ý kiến và điều chỉnh nguồn lực thực hiện đề án theo hướng: “Để đảm bảo mục tiêu phát triển NƠXH đến 2030, cần khoảng 849.500 tỷ đồng chủ yếu bằng nguồn vốn xã hội hóa để hoàn thành mục tiêu đến 2030 hoàn thành 1.062.200 căn hộ NƠXH, NƠCN. Do vậy, cần tập trung ưu tiên tín dụng để cho vay các dự án NƠXH, NƠCN đảm bảo công tác an sinh, xã hội”.
Liên quan đến ý kiến đánh giá hạn chế, vướng mắc của các dự án NƠXH cho người nghèo và công nhân KCN, Bộ Xây dựng cho biết: Các hạn chế, vướng mắc trong phát triển, quản lý NƠXH thời gian qua đã được nêu cụ thể, chi tiết tại đề án (nội dung này đã được đánh giá, tổng kết cụ thể, chi tiết trong quá trình tổng kết sửa đổi Luật Nhà ở 2014 mà Bộ Xây dựng đang được giao chủ trì). Ngoài ra, theo pháp luật hiện hành, đối tượng công nhân KCN là 1 trong 10 nhóm đối tượng được hưởng chính sách chung về NƠXH (không tách riêng).
Để thu hút người lao động mua, thuê, thuê mua NƠXH, đề án đã giao UBND cấp tỉnh chỉ đạo các chủ đầu tư dự án trên địa bàn nâng cao chất lượng NƠXH, đảm bảo chất lượng tương đương nhà ở thương mại, cơ cấu sản phẩm, giá thành hợp lý để đáp ứng cho người thu nhập thấp, công nhân có cơ hội tiếp cận, cải thiện về nhà ở; bảo đảm các điều kiện hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội thiết yếu về giao thông, y tế, giáo dục, văn hóa của các dự án. Bộ Xây dựng đề nghị giữ nguyên nội dung này như Dự thảo.
Trước đó, Bộ Xây dựng nhận được Công văn 251/VPCP-CN ngày 13/01/2023 của Văn phòng Chính phủ về việc xin ý kiến thành viên Chính phủ với đề án nêu trên. Theo đó, Văn phòng Chính phủ đã nhận được 18/26 ý kiến thành viên Chính phủ và chuyển các ý kiến này để Bộ Xây dựng tiếp thu, giải trình, hoàn thiện đề án. Trên cơ sở các ý kiến, Bộ Xây dựng đã rà soát, phân loại, tổng hợp, theo đó: 11 ý kiến đồng ý nội dung đề án và không có ý kiến bổ sung; 3 phiếu ý kiến đồng ý nội dung đề án và có ý kiến bổ sung; 3 phiếu có ý kiến khác; 1 phiếu ý kiến không đồng ý.
