Đây là một trong những thay đổi đáng chú ý nhất so với các quy định pháp luật về nhà ở xã hội (NƠXH) hiện hành. Dự kiến Nghị định này sẽ có hiệu lực thi hành từ 1/7/2015, thay thế Nghị định 188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013.
Gửi tiết kiệm trước, vay sau
Để được vay tiền từ Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) sử dụng vào mục đích mua NƠXH hoặc xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà để ở, Dự thảo Nghị định quy định rõ, đối với cá nhân, hộ gia đình vay vốn để mua NƠXH phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm tại NHCSXH trong thời gian tối thiểu 6 tháng cho đến khi có số dư tiền gửi đủ đáp ứng phần vốn tự có, cùng với số tiền vay tối đa tại NHCSXH theo quy định để đảm bảo thanh toán tiền mua nhà theo hợp đồng mua bán nhà ở đã ký kết với chủ đầu tư.
Bên cạnh đó, người vay phải có đầy đủ hồ sơ chứng minh theo quy định, có nguồn thu nhập và có khả năng trả nợ theo cam kết với NHCSXH; có đề nghị vay vốn để mua NƠXH, trong đó cam kết cá nhân và các thành viên trong hộ gia đình chưa được vay vốn hỗ trợ tại ngân hàng để mua NƠXH; có hợp đồng mua hoặc hợp đồng thuê mua NƠXH với chủ đầu tư theo quy định của pháp luật.
Đồng thời, người vay phải thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của NHCSXH. Trường hợp thế chấp bằng tài sản hình thành từ vốn vay thì NHCSXH, chủ đầu tư và người vay vốn phải ký kết thỏa thuận ba bên quy định rõ phương thức quản lý, xử lý tài sản bảo đảm tiền vay bằng tài sản hình thành từ vốn vay.
Đối với cá nhân, hộ gia đình vay vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở của mình, phải thực hiện gửi tiền tiết kiệm tại NHCSXH trong thời gian tối thiểu 6 tháng cho đến khi có số dư tiền gửi đủ đáp ứng phần vốn tự có, cùng với số tiền vay tối đa tại NHCSXH theo quy định để đảm bảo chi phí của dự toán xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở.
Người vay phải có hộ khẩu thường trú tại nơi xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở của mình được UBND cấp xã xác nhận; có nguồn thu nhập và có khả năng trả nợ theo cam kết với NHCSXH; có cam kết cá nhân và các thành viên trong hộ gia đình chưa được vay vốn hỗ trợ tại ngân hàng về NƠXH; có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở; có thiết kế, dự toán, giấy phép xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa được cấp có thẩm quyền phê duyệt; thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của pháp luật.
Được vay tới 70% giá trị nhà
Mức vốn vay khi mua, thuê mua NƠXH tối đa bằng 70% giá trị hợp đồng mua – bán hoặc hợp đồng cho thuê mua NƠXH. Lãi suất vay sẽ do Thủ tướng Chính phủ quyết định từng thời kỳ theo đề nghị của Hội đồng quản trị NHCSXH. Thời hạn vay tối đa 15 năm. Thời hạn trả gốc và lãi tiền vay: Cá nhân, hộ gia đình vay vốn thực hiện trả gốc và lãi theo định kỳ hàng tháng, số tiền trả nợ gốc mỗi tháng bằng số tiền vay chia đều cho số tháng phải trả nợ gốc.
Cá nhân, hộ gia đình vay vốn mua NƠXH thực hiện trả gốc và lãi tiền vay kể từ tháng đầu tiên nhận tiền vay. Cá nhân, hộ gia đình vay vốn để xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở của mình thực hiện trả nợ gốc và lãi kể từ tháng thứ 6 trở đi.
3 đối tượng được vay vốn phát triển nhà ở xã hội
Dự thảo Nghị định nói trên cũng quy định rõ 3 nhóm đối tượng được vay vốn. Thứ nhất là DN, hợp tác xã là chủ đầu tư dự án NƠXH không phải bằng nguồn vốn hoặc hình thức quy định tại Khoản 1 Điều 53 Luật Nhà ở để cho thuê, cho thuê mua, bán. Thứ hai là hộ gia đình, cá nhân bỏ vốn đầu tư xây dựng NƠXH để cho thuê, cho thuê mua, bán. Thứ ba là DN, hợp tác xã sản xuất công nghiệp, dịch vụ tự đầu tư xây dựng nhà ở để bố trí cho người lao động của chính DN, hợp tác xã ở mà không thu tiền thuê nhà hoặc có thu tiền thuê nhà với giá thuê không vượt quá giá thuê NƠXH do UBND cấp tỉnh ban hành.
Người vay phải có tối thiểu 30% vốn tự có tham gia vào giá trị dự án đầu tư NƠXH. Đối với xây dựng NƠXH để cho thuê, cho thuê mua, bán và xây dựng mới, cải tạo sửa chữa nhà ở của mình: mức cho vay tối đa bằng 70% giá trị dự toán được duyệt và không quá 70% giá trị tài sản bảo đảm tiền vay. Đối với mua, thuê mua NƠXH: mức cho vay tối đa bằng 70% giá trị hợp đồng mua – bán hoặc hợp đồng cho thuê mua NƠXH.
Đối với dự án đầu tư xây dựng NƠXH để cho thuê, thời hạn cho vay tối đa 20 năm; đối với dự án đầu tư xây dựng NƠXH để cho thuê mua, thời hạn cho vay tối đa 10 năm; đối với dự án đầu tư NƠXH để bán, thời hạn cho vay tối đa 5 năm.
