Theo KLTT, UBND huyện Châu Thành đã để xảy ra vi phạm trong tách thửa, phân lô, bán nền với quy mô lớn, kéo dài nhiều năm nhưng không có biện pháp xử lý và kiến nghị xử lý. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật liên quan đất đai, xây dựng trên địa bàn huyện chưa kịp thời, chưa đạt hiệu quả cao.
UBND huyện thực hiện chưa nghiêm túc chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn 132/UBND-TCĐT và thực hiện Công văn số 2188/UBND-KT còn chậm; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất mà không kiến nghị UBND tỉnh điều chỉnh số thửa trong Công văn 4056/UBND-KT; chưa thường xuyên hướng dẫn, kiểm tra việc xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đai liên quan việc tách thửa, xây dựng hạ tầng, nhà ở, công trình trên đất nông nghiệp với UBND các xã, thị trấn để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định.
Chủ tịch UBND huyện và Chủ tịch UBND các xã, thị trấn thực hiện thiếu trách nhiệm trong việc phát hiện, ngăn chặn, xử lý những vi phạm về việc sử dụng đất theo Điều 208 Luật Đất đai và trách nhiệm xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, kinh doanh bất động sản.
Qua thanh tra phát hiện chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai (VPĐKĐĐ) huyện Châu Thành, VPĐKĐĐ tỉnh đã không kiểm tra đầy đủ lý do tách thửa; không thực hiện thủ tục tách thửa, đồng thời thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất trong trường hợp tách thửa đất nông nghiệp để chuyển mục đích sang đất ở (2 thửa thuộc 1 khu phân lô); đo đạc tách thửa và tự ý ghi mục đích sử dụng đất là đất giao thông với 10 thửa đất…
Các đơn vị đo đạc thực hiện đo đạc tách thửa với các khu phân lô mà không có người dẫn đạc; công chức địa chính không thực hiện dẫn đạc nhưng ký tên vào mục người dẫn đạc trong bản mô tả ranh giới, mốc giới thửa đất; Sở TN&MT cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCN) với 2 thửa đất nông nghiệp không đúng quy định; UBND thị trấn Châu Thành thống nhất với nội dung hiến một phần đất phục vụ giao thông là thực hiện không đúng thẩm quyền...
Để xảy ra những vi phạm tại huyện Châu Thành, Sở TN&MT cùng Sở Xây dựng cũng có trách nhiệm liên đới. Sở TN&MT đã không kịp thời tham mưu UBND tỉnh báo cáo, xin ý kiến Bộ TN&MT, mà tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định 33/2014/QĐUBND chỉ quy định diện tích tối thiểu được tách thửa với đất ở, không quy định tách thửa đất với đất nông nghiệp; tham mưu UBND tỉnh quy định việc tách thửa còn hạn chế.
Sở TN&MT không thường xuyên hướng dẫn, thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm trong lĩnh vực thuộc phạm vi chức năng, nhiệm vụ; đặc biệt là với công tác đo đạc tách thửa, xử phạt vi phạm về đất đai; dẫn đến nhiều trường hợp vi phạm (sử dụng đất không đúng mục đích, xây nhà, công trình trên đất nông nghiệp, thay đổi hiện trạng sử dụng đất) không được kiểm tra, phát hiện xử lý triệt để (không xử lý hoặc có xử lý nhưng chỉ phạt tiền và cho tồn tại công trình vi phạm); chưa tổ chức thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn 132/UBND-TCĐT (gồm 5 nội dung, trong đó có 1 nội dung được quy định thời gian hoàn thành quý II năm 2019). Trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Sở TN&MT.
Sở Xây dựng chưa thường xuyên tổ chức thanh, kiểm tra để kịp thời phát hiện xử lý vi phạm về xây dựng với các khu vực đã hình thành điểm dân cư tự phát; chưa thường xuyên tổ chức các đợt thanh, kiểm tra việc chấp hành quy hoạch xây dựng; chưa tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện Công văn 132/UBND-TCĐT và đề xuất hướng xử lý đến UBND tỉnh…
KLTT cũng chỉ rõ, UBND huyện Châu Thành, Phòng TN&MT và UBND một số xã, thị trấn quản lý quỹ đất công chưa chặt chẽ; để xảy ra nhiều trường hợp vi phạm pháp luật đất đai trong thời gian dài: Một số hộ dân lấn, chiếm đất nhưng UBND cấp xã chưa kịp thời phát hiện hoặc đã biết rõ nhưng không kiên quyết xử lý, để vi phạm kéo dài, hình thành tài sản kiên cố, có giá trị, gây phức tạp trong việc xử lý.
