Ưu điểm của loại hình này là căn hộ diện tích nhỏ, giá bán (thực chất là thuê) thấp, phù hợp với nhu cầu của người thu nhập thấp. Nhưng việc xây dựng loại hình chung cư mini này dẫn đến phát sinh xây dựng sai phép, phá vỡ quy hoạch, gia tăng áp lực dân số lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và mất trật tự an toàn xã hội.
Tại quận Bình Tân, một số môi giới đang rao bán căn hộ chung cư mini Thanh Tùng nằm tại hẻm 33, đường Bến Lội, phường Bình Trị Đông A. Diện tích căn hộ từ 17 - 30m2, giá bán dao động từ 480 – 770 triệu đồng/căn.
Tại đây có hai công trình nhà ở riêng lẻ được chủ sử dụng biến thành chung cư mini. Một công trình được cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, quy mô 4 tầng và hầm. Theo bản vẽ cấp phép, công trình có hành lang rộng 1,45m ở giữa 2 dãy phòng. Nhưng khi xây dựng, chủ đầu tư đã ngăn chia bên trong công trình thành 77 phòng, mỗi phòng đều có nhà vệ sinh, kệ xi măng, lắp thêm thang máy. Hiện công trình đang thi công.
Một chung cư mini khác tại hẻm 33 đường Bến Lội, là công trình nhà ở kết hợp văn phòng, được cấp phép xây dựng 4 tầng, hầm và mái che thang. Dù chỉ được cấp phép xây dựng 43 phòng và chiều rộng hành lang 1,9m nhưng chủ đầu tư đã xây 72 phòng, giảm chiều rộng hành lang xuống 1,45m. Hiện công trình đang thi công, chưa hoàn thiện.
Thanh tra Sở Xây dựng đã kiểm tra, lập biên bản vi phạm hành chính trình UBND quận Bình Tân ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính với hai công trình nói trên vào cuối tháng 7/2020.
Tại đường số 36, phường Linh Đông, quận Thủ Đức có 2 chung cư mini “núp bóng” nhà ở riêng lẻ. Một công trình được cấp phép xây 3 tầng, tầng lửng và mái che cầu thang với tổng diện tích 827m2. Tuy vậy, chủ đầu tư đã xây sai phép 611m2. Công trình còn lại được cấp phép nhà ở riêng lẻ gồm 2 khối công trình 3 tầng, tầng lửng và mái che cầu thang với tổng diện tích 1.900m2. Quá trình xây dựng, chủ đầu tư xây “lụi” thêm 1.426m2.
Thanh tra Sở Xây dựng đã xử phạt hành chính, phần xây dựng sai phép tại hai công trình nói trên đã bị cưỡng chế tháo dỡ. Tuy nhiên, Công ty CP DV-TM-XD Địa ốc Việt Nam House đã thuê 2 công trình trên để giao dịch mua bán, cho thuê. Do hợp đồng kinh doanh BĐS tại 2 công trình không đúng quy định, UBND TP HCM đã ban hành 3 quyết định xử phạt hành chính trong hoạt động kinh doanh BĐS đối với Cty Địa ốc Việt Nam House.
Trả lời báo chí, ông Lê Hoà Bình, Giám đốc Sở Xây dựng TP, khẳng định pháp luật về nhà ở không có khái niệm về loại hình chung cư mini do các cá nhân, hộ gia đình xây dựng để bán như hiện nay. Từ trước đến nay, Sở Xây dựng không phê duyệt, không chấp thuận chủ trương đầu tư, chấp thuận đầu tư hoặc cấp giấy phép xây dựng cho chung cư mini.
Theo quy định pháp luật, hình thức phát triển nhà ở phải theo dự án; dự án nhà ở thương mại phải được cấp có thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư; chủ đầu tư phải là tổ chức, doanh nghiệp có vốn pháp định đảm bảo thực hiện dự án, có chức năng kinh doanh BĐS...
Tuy vậy, một số “đầu nậu”, cá nhân đã cố tình biến các công trình nhà ở riêng lẻ thành chung cư mini để bán, kinh doanh trái luật. Với các công trình đã xây dựng sai phạm như nói trên, Giám đốc Sở Xây dựng TP cho hay sẽ kiên quyết yêu cầu chủ sở hữu công trình thực hiện tự tháo dỡ hoặc cưỡng chế hạng mục xây sai phép. Phối hợp với UBND quận Bình Tân và Thủ Đức xử lý triệt để trong tháng 9/2020.
Sau tháo dỡ, nếu phần công trình còn lại phù hợp giấy phép thì buộc chủ sở hữu hoàn tất công trình để cho công nhân, người lao động thuê. Trường hợp không phù hợp thì chỉ cho phép sử dụng đúng mục đích để ở.
Để không phát sinh thêm chung cư mini, Sở Xây dựng TP đề nghị UBND các quận – huyện chấn chỉnh công tác cấp giấy phép. Khi cấp phép nhà ở riêng lẻ có diện tích lớn cần rà soát nhu cầu ở thực sự của người xin cấp phép.
Tăng cường kiểm tra, kịp thời ngăn chặn các hoạt động mua bán, chào mời mua chung cư mini và “nhà 3 chung” (chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung giấy phép xây dựng và chung số nhà).
