Theo Thông báo số 1113 ngày 15/7/2021 của Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng tại một số dự án trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 01/01/2010 – 31/12/2018, đã chỉ ra 15 dự án sử dụng đất không đúng quy định.
Các dự án sai phạm như: Dự án Xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy; Dự án cụm công nghiệp An Khánh 1; Dự án Xây dựng và Kinh doanh cơ sở hạ tầng Cụm công nghiệp số 3 Cảng Đa Phúc, huyện Phổ Yên; Dự án Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu, phường Túc Duyên, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; Dự án khu nhà ở kết hợp thương mại, dịch vụ phường Quang Trung, thành phố Thái Nguyên,... Bên cạnh đó, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ việc quản lý khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có nhiều sai phạm.
Kết luận của Thanh tra chỉ rõ, tại dự án Xây dựng Khu công nghiệp Điềm Thụy - Khu A (180 ha), UBND tỉnh Thái Nguyên có chủ trương cho phép Ban Quản lý các khu công nghiệp Thái Nguyên thu tiền thuê đất do Nhà đầu tư thứ cấp ứng trước không đưa vào Ngân sách Nhà nước mà trực tiếp sử dụng thực hiện đầu tư xây dựng là không đúng quy định.
Tổng diện tích đất khu công nghiệp tăng thêm là 11,1 ha nhưng UBND tỉnh Thái Nguyên không xin ý kiến các bộ, ngành có liên quan. Diện tích đất mở rộng ranh giới Khu công nghiệp về phía Tây khoảng 2,5 ha đã được xây dựng hạ tầng, nhà xưởng và cho Nhà đầu tư thứ cấp thuê khi chưa được giao đất, cho thuê đất là vi phạm.
Thanh tra Chính phủ cho rằng, trách nhiệm này thuộc về UBND tỉnh Thái Nguyên, sở Tài nguyên và Môi trường, Giám đốc Ban Quản lý các khu công nghiệp Thái Nguyên và các đơn vị có liên quan.
 Dự án Xây dựng Khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng cũng là một trong 15 dự án vi phạm |
Tại Khu B của dự án này, phía Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc phê duyệt giá đất chưa có cơ sở hạ tầng để cho thuê làm giảm tổng giá trị phát triển khu đất. Tổng giá trị tiền thuê đất do tính thiếu hơn 4,6 tỷ đồng, trách nhiệm thuộc về sở Tài chính tỉnh là cơ quan chủ trì xác định, trình Hội đồng thẩm định giá đất của tỉnh, UBND tỉnh quyết định phê duyệt.
Cũng theo kết luận thanh tra, sai phạm tại Dự án Khu dân cư sinh thái kiểu mẫu, phường Túc Duyên, TP. Thái Nguyên, dự án do Công ty TNHH Xuất nhập khẩu và Đầu tư Thái Nguyên làm chủ đầu tư, nhằm mục đích kinh doanh bất động sản nhưng doanh nghiệp lại không đăng ký ngành, nghề kinh doanh bất động sản. Ngoài ra, dự án này được giao đất để thực hiện dự án xây dựng khu dân cư nhưng không qua đấu thầu.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng nêu một số sai phạm như: Không thực hiện đúng quy hoạch đã được phê duyệt, không đấu thầu dự án,… tại các dự án: dự án Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II; dự án cụm công nghiệp An Khánh 1, huyện Đại Từ; dự án Xây dựng Khu đô thị hồ điều hòa Xương Rồng; dự án Khu dân cư Havico phường Đồng Quang; dự án khu liên hợp chế biến Quaczit,...
Từ những sai phạm đã nêu, Thanh tra Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Thái Nguyên rà soát, xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất để truy thu phần chênh lệch giá bảo đảm đúng quy định của pháp luật, sát với giá thị trường tại thời điểm giao đất, cho thuê đất, không để thất thoát tài sản Nhà nước, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp. Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc, UBND tỉnh Thái Nguyên chủ động xin ý kiến các bộ, ngành chức năng của Trung ương.
Ngoài ra, trong kết luận của mình, Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo Thanh tra tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh và các cơ quan có liên quan rà soát lại các dự án được nêu để giảm trừ quyết toán đối với các khoản tiền thu chưa đúng và các khoản tiền khấu trừ chưa đúng quy định, trường hợp đã quyết toán thì thu hồi đầy đủ về ngân sách Nhà nước, không để thất thoát.
Từ những sai phạm của 15 Dự án này, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra trách nhiệm thuộc về UBND tỉnh, UBND thành phố Thái Nguyên, Ban Quản lý các KCN Thái Nguyên, Sở TN&MT, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính…
