Ý tưởng chưa có tiền lệ
Trước đó, năm 2009, Công ty Miền Núi là nhà đầu tư trúng thầu Dự án xây dựng Trung tâm thương mại – Dịch vụ (TTTM) Hạ Đình tại phường Hạ Đình (Thanh Xuân, Hà Nội). Nhưng sau 7 năm, dự án vẫn bị chẫm trễ vì không thể giải phóng được mặt bằng (GPMB). Một trong những vướng mắc là trong tổng số diện tích 15.194 m2 đất phải GPMB trên địa bàn phường Hạ Đình (quận Thanh Xuân) và xã Tân Triều (huyện Thanh Trì) đang tồn tại hơn 1.000 ngôi mộ với diện tích khoảng 2.078 m2.
Do phần đất này nằm ngoài diện tích xây dựng và là phần quy hoạch trồng cây xanh, thảm hoa, nên để thúc đẩy dự án sớm triển khai, cuối năm 2014 Công ty Miền Núi đã đề nghị để lại toàn bộ phần diện tích nghĩa trang, xây bao lại, chưa GPMB. Đề xuất này sau đó được UBND TP Hà Nội chấp thuận và giao cho UBND quận Thanh Xuân thực hiện GPMB giai đoạn 1 đối với diện tích đất nông nghiệp, đất do các hộ dân đang sử dụng (13.115 m2).
Đồng thời, “năm 2015 chúng tôi đã đề xuất xin bổ sung chức năng dịch vụ tâm linh, chuyên kinh doanh về mặt hàng phong thuỷ, đồ thờ và dịch vụ cho thuê chỗ lưu trữ lọ tro sau hoả táng (một số thông tin nói lưu trữ cả cốt sau cải táng là không chính xác)”, đại diện chủ đầu tư giải thích về nguồn gốc ý tưởng “cao ốc tro cốt” gây sốc dư luận.
Theo tìm hiểu của PV, đề xuất của Cty Miền Núi sau đó đã được UBND TP Hà Nội “đồng ý về mặt nguyên tắc” và giao Sở Quy hoạch Kiến trúc kiểm tra, hướng dẫn theo hướng phù hợp với quy hoạch chung xây dựng Thủ đô.
Nhưng ngày 16/3/2016, sau khi dẫn chiếu quy hoạch Nghĩa trang Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Sở này đã có văn bản báo cáo TP, chính thức không thông qua ý tưởng chưa có tiền lệ của doanh nghiệp này do chưa phù hợp với quy định. Như vậy, nghi ngại của dư luận về một “cao ốc tro cốt” đến nay thực ra mới chỉ là ý tưởng nằm trên giấy và dự án nói trên phải triển khai theo đúng chức năng đã được phê duyệt ban đầu.
Dự án vì sao bị “treo”?
UBND huyện Thanh Trì cho biết, Dự án Xây dựng Trung tâm Thương mại Hạ Đình là dự án Nhà nước thu hồi đất, thực hiện qua 2 giai đoạn chính sách: Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai năm 2013. Ở dự án này, ngày 31/10/2014, UBND TP Hà Nội đã có văn bản giao UBND quận Thanh Xuân, huyện Thanh Trì, Sở Tài nguyên & Môi trường căn cứ quy định nói trên để xem xét, tiếp tục thực hiện các thủ tục thu hồi đất, GPMB xong trong năm 2014 để thực hiện dự án. Đến ngày 25/5/2015, UBND TP Hà Nội tiếp tục có thêm 2 văn bản nữa cho phép tiếp tục thực hiện thu hồi đất, GPMB dự án nói trên đến hết năm 2016.
Công ty Miền Núi cho rằng, việc triển khai thực hiện dự án này bị chậm trễ, vấn đề không phải nằm ở cơ sở pháp lý mà xuất phát từ vướng mắc mặt bằng. Theo hồ sơ quản lý đất đai tại địa phương cho thấy, năm 2008, trên diện tích đất thu hồi chỉ có một vài công trình cấp 4 xây dựng trái phép. Nhưng từ sau năm 2009, lợi dụng khu vực giáp ranh, sự buông lỏng quản lý của cấp xã, nhiều đối tượng tự ý tiến hành xây dựng các công trình trái pháp luật. Thống kê của huyện Thanh Trì, hiện tại đang có khoảng 46 công trình đã xây dựng trái phép nằm trong chỉ giới GPMB của dự án.
