Trần lãi suất: Áp không đúng đối tượng, có thể dẫn đến tổn thất cho thị trường?

(PLO) - Nhiều nghiên cứu trong và ngoài nước cho rằng, việc áp dụng trần lãi suất giờ đây đã không còn phù hợp, trong nhiều thời điểm có thể dẫn đến những tổn thất nhất định cho thị trường. Xu hướng tự do hóa lãi suất hiện nay đang được hầu hết các nước trên thế giới áp dụng.
TS. Nguyễn Thị Hiền
TS. Nguyễn Thị Hiền

Không bao lâu nữa Bộ luật Dân sự 2015 sẽ chính thức có hiệu lực với quy định “Lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 20% của khoản tiền vay, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác”. Tuy nhiên, lãi suất cho vay thực tế của các tổ chức tín dụng, nhất là các khoản cho vay theo thẻ của khối Ngân hàng, cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính, hay cho vay vốn sản xuất của khối tài chính vi mô … lại đang ở mức trung bình 30-40%, thậm chí cao hơn phụ thuộc vào độ rủi ro của từng món vay.

Một số ý kiến băn khoăn về mức “lãi suất theo thoả thuận không được vượt quá 20%” có phù hợp với đời sống kinh tế - xã hội hay không? Đi tìm câu trả lời cho vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Thị Hiền, Phó viện trưởng Viện Chiến lược Ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước - NHNN).

PV: Là người có thâm niên công tác  trong Ngành, theo bà mức trần lãi suất 20% như quy định tại Bộ Luật Dân sự có phù hợp với thực tế của nền kinh tế Việt Nam hiện nay?

TS. Nguyễn Thị Hiền: Trần lãi suất là một biện pháp nhằm hạn chế cho vay nặng lãi, các hình thức cho vay với lãi suất cao gây tổn hại đến người đi vay. Do đó, tại nhiều quốc gia các quy định về trần lãi suất thường được đề cập trong Luật Chống cho vay nặng lãi hoặc Luật Bảo vệ người tiêu dùng và được áp dụng đến một nhóm đối tượng như đúng mục tiêu của quy định này. Nghĩa là, những cá nhân/tổ chức cho vay nặng lãi, các khoản vay có khả năng gây tổn hại, bất công bằng đối với người đi vay.

Điều 468 Bộ luật dân sự 2015 đã đề cập tới việc thiết lập lãi suất trong quan hệ tín dụng là sự thỏa thuận giữa người đi vay và bên cho vay. Điều này đã khẳng định rõ hơn về chủ trương tự do hóa lãi suất của Việt Nam. Tuy chỉ đề cập mức trần lãi suất nhưng theo chúng tôi hiểu là để nhằm hướng đến các đối tượng trong quan hệ dân sự, chống nạn tín dụng đen. Còn đối với các tổ chức tín dụng, Bộ luật Dân sự 2015 đã để ngỏ và cho phép hoạt động theo luật chuyên ngành với quy định “Trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác”.

PV: Thực tiễn cho thấy, hầu hết các nước hiện nay đều có xu hướng thực hiện tự do hóa lãi suất, việc áp trần lãi suất ở trên có đi ngược lại với xu hướng trên không thưa bà?

TS. Nguyễn Thị Hiền: Sự phát triển của hệ thống tài chính thế giới đã cho thấy, khi thị trường tín dụng phát triển, lãi suất cho vay được hình thành trên cơ sở cung cầu thì mức lãi suất thị trường sẽ phải là mức lãi suất phù hợp với nhu cầu của khách hàng; đồng thời, đảm bảo bù đắp chi phí và phần lợi nhuận của tổ chức tín dụng, từ đó là nền tảng cho sự phát triển bền vững của tổ chức tín dụng nói riêng và hệ thống tài chính nói chung.

Nhiều nước đang thực hiện tự do hoá lãi xuất
Nhiều nước đang thực hiện tự do hoá lãi xuất

Hầu hết các nước hiện nay đều có xu hướng thực hiện tự do hóa lãi suất. Cùng với đó, các thống kê, nghiên cứu cũng cho thấy việc áp dụng trần lãi suất không phù hợp có thể dẫn đến những tổn thất nhất định cho thị trường. Ví dụ như kinh nghiệm tại Nhật Bản khi áp dụng một mức trần lãi suất không đủ bù đắp chi phí hoạt động của các tổ chức tín dụng đã dẫn đến việc các tổ chức tín dụng rút lui khỏi thị trường.

Do vậy, ngoài việc thực hiện theo các quy định của Bộ luật Dân sự 2015 trong quá trình giao kết hợp đồng với khách hàng, thì các tổ chức tín dụng cũng cần phải tuân thủ đầy đủ quy định của Luật Các tổ chức tín dụng. Và để góp phần thực hiện chủ trương tự do hóa lãi suất mà Đảng và Nhà nước ta đã định, trong tương lai, sau khi Bộ luật dân sự chính thức có hiệu lực (01/01/2017), NHNN với vai trò là cơ quan chủ quan sẽ phải có những hướng dẫn cụ thể đối với vấn đề này.

PV: Xin cảm ơn bà!

Bên trong một căn hộ tại một dự án NƠXH ở Hải Phòng. (Ảnh: Hải Anh)

Sở Xây dựng Hải Phòng: Phản hồi thông tin mua nhà ở xã hội phải trả tiền “chênh”

(PLVN) - Mới đây, gửi thắc mắc đến Giải đáp chính sách Online - Cổng thông tin điện tử Chính phủ (chinhsachonline.chinhphu.vn), một người dân cho rằng, hiện nay, một số người dân đủ điều kiện mua nhà ở xã hội (NƠXH) tại TP Hải Phòng không thể mua được với giá trị như thông báo công khai mà đều phải mua qua các đại lý bất động sản do chủ đầu tư chỉ định và phải trả thêm số tiền "chênh" 100 - 300 triệu đồng tùy vị trí.
Đà Nẵng: Người dân bị thu hồi đất được đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp

Đà Nẵng: Người dân bị thu hồi đất được đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp

(PLVN) - Chiều 1/11, Sở TN&MT TP Đà Nẵng phối hợp với Đoàn Luật sư thành phố tổ chức Tọa đàm chuyên đề “Công tác giải tỏa đền bù – Nhìn từ góc độ đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất” nhằm tìm quy chế phối hợp chặt chẽ giữa hai đơn vị để nâng cao chất lượng đền bù giải tỏa thời gian tới.
Ảnh minh hoạ.

Thế khó của cơ quan xây dựng bảng giá đất

(PLVN) -  Bảng giá đất là vấn đề rất quan trọng. Đặc biệt là với những đô thị lớn như TP HCM, là nơi nhiều nhà đầu tư, DN có ý định tới làm ăn, sinh sống; thì lại càng quan trọng. Chính vì vậy, TP HCM mới đây đã tổ chức họp báo khi công bố Quyết định 79/2024 sửa đổi Quyết định 02/2020 về bảng giá đất trên địa bàn TP.
Ảnh minh hoạ.

‘Bài toán’ 15 năm chưa lời giải

(PLVN) -  Với lĩnh vực nhà đất, một số năm qua tình trạng “người ăn không hết, kẻ lần không ra” ngày càng xuất hiện rõ nét trong xã hội. Một số người có rất nhiều nhà đất; và tất nhiên đây là điều đáng ủng hộ, hoan nghênh, là quyền sở hữu được pháp luật bảo vệ, Nhà nước bảo hộ. Tuy nhiên, một số người dù có cố gắng gần cả đời, vẫn chưa có được một mái nhà.
Giá đất mới tại TP HCM cao nhất 687 triệu đồng/m2

Giá đất mới tại TP HCM cao nhất 687 triệu đồng/m2

(PLVN) - Theo bảng giá đất mới, đất tại các tuyến đường trên địa bàn quận 1 tăng 3 - 5 lần. Trong đó giá đất ở đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Đồng Khởi có mức cao nhất TP HCM, với 687,2 triệu đồng/m2. Còn trên địa bàn quận 3, giá đất cao nhất là 305 triệu đồng/m2...
Hiện nay cả nước đang trong chiến dịch 450 ngày đêm cao điểm để xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025. (Ảnh trong bài: Thành Đạt)

Bộ Xây dựng hướng dẫn kỹ thuật khi xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo

(PLVN) - Bộ Xây dựng đang tập trung phổ biến, hướng dẫn các địa phương về yêu cầu, tiêu chuẩn kỹ thuật các mẫu nhà, kèm theo dự toán kinh phí dự trù vật liệu để người dân tham khảo, lựa chọn phù hợp với thực tế, góp phần thực hiện hiệu quả phong trào thi đua "Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025" do Thủ tướng Chính phủ phát động.
Ảnh minh họa

Bộ TN&MT giải đáp những kiến nghị của doanh nghiệp đang thực hiện dự án lĩnh vực ý tế, giáo dục

(PLVN) - Tại buổi gặp mặt của Thường trực Chính phủ với đại diện doanh nhân, nhân ngày Doanh nhân Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì vừa diễn ra đầu tháng 10, có một số doanh nghiệp đang thực hiện dự án cung cấp dịch vụ lĩnh vực y tế, giáo dục kiến nghị tháo gỡ, vướng mắc… Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân có cuộc trao đổi với PV xung quanh vấn đề này.
Ảnh minh hoạ.

Nhiệm vụ cấp bách liên quan Luật Đất đai

(PLVN) -  Sớm ban hành văn bản quy định chi tiết các Luật Đất đai (Luật số 31/2024/QH15), Nhà ở (Luật số 27/2023/QH15), Kinh doanh bất động sản (Luật số 29/2023/QH15) là yêu cầu đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà nhấn mạnh tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tình hình triển khai Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản; tổ chức mới đây.