Trong hai ngày (4-5/11), Học viện Ngoại giao và Hội Luật gia Việt Nam tổ chức hội thảo quốc tế lần thứ 3 về Biển Đông với chủ đề “Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển trong khu vực”. Đây là hội thảo quốc tế về Biển Đông lớn nhất từ trước tới nay.
 |
Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Học viện Ngoại giao Đặng Đình Quý cho biết, năm 2011 đánh dấu bước đột phá trong việc trao đổi các thông tin về Biển Đông. Điều này được thể hiện qua con số 15 hội thảo quốc tế về Biển Đông diễn ra trong năm nay, gần gấp 4 lần con số của 2 năm trước.
Theo ông Quý, các hoạt động nghiên cứu và tổ chức hội thảo trong năm qua đã đưa Biển Đông vào radar kiểm soát của cộng đồng quốc tế. Giám đốc Học viện Ngoại giao nói: “Bản chất của tranh chấp trên Biển Đông cũng như các vụ việc xảy ra tại đây sẽ được phân tích, đánh giá trên tinh thần khoa học, khách quan để dư luận trong nội bộ từng bên liên quan đến tranh chấp và dư luận quốc tế có thông tin đầy đủ và nhiều chiều hơn”.
Cũng theo Giám đốc Học viện Ngoại giao, năm 2011 là năm tình hình Biển Đông cơ bản là hòa bình và ổn định, nhưng cũng có lúc cộng đồng khu vực và quốc tế phải nín thở dõi theo từng diễn biến. Tuy nhiên, các nước liên quan tới tranh chấp trên Biển Đông đã và đang tìm được những cách đối thoại phù hợp. Sau 9 năm bàn thảo, ASEAN và Trung Quốc đã đạt được thỏa thuận về các Nguyên tắc triển khai Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Tại cuộc hội thảo, các đại biểu đến từ Mỹ, Ấn Độ, Nga, ASEAN... đều khẳng định tầm quan trọng của vấn đề Biển Đông đối với môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới. Do tính chất phức tạp của vấn đề Biển Đông liên quan tới các khía cạnh luật pháp, kỹ thuật, chính trị nội bộ, chính trị quốc tế, chiến lược, kinh tế..., vấn đề Biển Đông ngày càng thu hút được quan tâm của các nước trong và ngoài khu vực.
Có đại biểu còn cho rằng biển Đông thực sự mang ý nghĩa toàn cầu bởi trong bối cảnh toàn cầu hóa, an ninh quốc tế là không thể chia cắt, lợi ích của các nước ở khu vực và trên thế giới đan xen lẫn nhau, sự phát triển của khu vực này có ảnh hưởng tới sự phát triển của các khu vực khác, do vậy bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải là vấn đề mang tính sống còn không chỉ đối với các nước trong khu vực, mà còn có ý nghĩa rất quan trọng đối với nhiều nước trên thế giới.
Các nước lớn như Mỹ, Nga, Ấn Độ... đều có lợi ích, ở những mức độ khác nhau, trong vấn đề Biển Đông. Trong bối cảnh Mỹ đang chuyển dần trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Mỹ đang và sẽ dành ưu tiên ngày càng cao hơn cho các vấn đề như tự do, an toàn hàng hải và giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông.
Hội thảo “Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển trong khu vực” được tổ chức nhằm mục đích trao đổi các kết quả nghiên cứu, nhìn lại những diễn biến mới liên quan tới biển Đông thời gian gần đây và đề xuất các biện pháp nhằm duy trì hòa bình, ổn định và thúc đẩy hợp tác trong khu vực.
Tham dự hội thảo có hơn 200 đại biểu là những học giả, nhà nghiên cứu, chuyên gia, trong đó có hơn 70 đại biểu quốc tế (từ Trung Quốc, các nước ASEAN, Mỹ, Nhật Bản, Úc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nga, Anh, Pháp, Thụy Điển, Na Uy), hơn 50 đại biểu ngoại giao đoàn tại Hà Nội và hơn 100 đại biểu Việt Nam.
Trong hai ngày diễn ra hội thảo, các đại biểu chủ yếu đến từ các nước châu Á Thái Bình Dương, ngoài khối ASEAN có Mỹ, Trung, Nhật, Ấn Độ, Hàn Quốc, Australia và một số nước châu Âu trao đổi và thảo luận về một số vấn đề: tầm quan trọng của Biển Đông trên thế giới và trong khu vực; lợi ích của các bên trong và ngoài khu vực ở Biển Đông; những diễn biến gần đây ở Biển Đông; tranh chấp ở Biển Đông: Những khía cạnh pháp lý quốc tế; vấn đề giải quyết tranh chấp và quản lý xung đột ở Biển Đông; phương cách và biện pháp thúc đẩy hợp tác ở Biển Đông.
Biển Đông là một biển nửa kín, là một phần của Thái Bình Dương, là hình thể biển lớn nhất sau 5 đại dương. Đây là một khu vực có vị trí rất quan trọng cả về tài nguyên biển và đường hàng hải quốc tế. Tuy nhiên, đây cũng là một trong những nơi có nguy cơ xảy ra xung đột, có thể coi là một “điểm nóng” tiềm tàng về an ninh và ổn định của khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Ở khu vực này, các tuyên bố chủ quyền của nhiều quốc gia chồng lấn lên nhau, bao gồm tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam, Philippines, Malaysia và Brunei khiến cho tình hình rất phức tạp.
Đến nay, đã có nhiều nỗ lực nhằm giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông hoặc chí ít là xây dựng lòng tin giữa các bên nhằm kiềm chế xung đột tiềm tàng, ngăn chặn đụng độ quân sự làm phức tạp thêm tình hình, chủ yếu thông qua thương lượng, đàm phán.
Quang Minh
