Trước đó (10/5), cuộc họp của lãnh đạo 3 đảng trong liên minh cầm quyền - diễn ra theo yêu cầu của Tổng thống Milos Zeman không mang lại kết quả, khi các bên kiên quyết bảo vệ lập trường của mình.
Và mọi mâu thuẫn, bế tắc đều xuất phát từ cáo buộc gian lận và trốn thuế của Thủ tướng Bohuslav Sobotka, Chủ tịch đảng CSSD đối với Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis, thủ lĩnh Phong trào trung hữu ANO. Tuy không thống nhất trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay, nhưng 3 đảng trong liên minh cầm quyền đồng ý duy trì chính phủ hiện tại và không muốn tiến hành bầu cử sớm.
Tổng thống Milos Zeman yêu cầu Thủ tướng Bohuslav Sobotka hủy bỏ thỏa thuận thành lập chính phủ liên minh được ký năm 2014, mới sa thải Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis. Phát biểu tại cuộc họp hôm 10-5, đại diện Phong trào trung hữu ANO đề nghị hủy thỏa ước liên minh của 3 đảng cầm quyền, nhưng đại diện đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (KDU-CSL) đề nghị Phong trào trung hữu ANO cần có ứng cử viên thay thế Bộ trưởng Tài chính, nếu Tổng thống Milos Zeman đồng ý với đề xuất của Thủ tướng Bohuslap Sobotka - sa thải ông Andrej Babis.
Ông Bohuslap Sobotka tuyên bố, ghế Bộ trưởng Tài chính vẫn thuộc về Phong trào trung hữu ANO, nhưng người thay thế ông Andrej Babis không được liên quan tới tập đoàn Agrofert vì bị điều tra trốn thuế. Trong tuyên bố sẽ từ chức hôm 2/5, Thủ tướng Bohuslav Sobotka khẳng định, Chính phủ liên minh đang phải đối mặt với vấn đề nghiêm trọng đe dọa tới thành quả hoạt động trong hơn 3 năm qua và phá vỡ niềm tin của nhân dân đối với nội các do ông lãnh đạo.
Bởi theo ông Bohuslav Sobotka, ông Andrej Babis không thể làm rõ những nghi vấn xung quanh cáo buộc gian lận thuế, cũng như nguồn thu không minh bạch. Trước đó (3/2), tại cuộc họp chính phủ, ông Bohuslav Sobotka cáo buộc ông Andrej Babis đã lợi dụng khe hở của pháp luật để trốn thuế trong hợp đồng mua bán kỳ phiếu trị giá 55 triệu euro của tập đoàn Agrofert do Phó Thủ tướng làm chủ trước đây.
| |
| Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis |
Ngày 5/5, Thủ tướng Bohuslav Sobotka đã rút lại quyết định từ chức. Và quyết định này được đưa ra sau khi Tổng thống Milos Zeman tuyên bố, chỉ xem xét việc từ chức của riêng Thủ tướng Bohuslav Sobotka, không phải toàn bộ chính phủ, và điều này đồng nghĩa với việc ông Adrej Babis tiếp tục tại vị.
Trong tuyên bố rút lại quyết định từ chức, ông Bohuslav Sobotka khẳng định, sẽ tìm cách loại bỏ ông Adrej Babis để chấm dứt cuộc tranh cãi hiện nay trong nội các. Mâu thuẫn giữa ông Bohuslav Sobotka và ông Andrej Babis bùng phát sau khi Thủ tướng yêu cầu Phó Thủ tướng phải giải trình minh bạch trước công luận về nguồn gốc thu nhập cá nhân, tránh ảnh hưởng tiêu cực tới uy tín của chính phủ nói chung và Bộ Tài chính nói riêng.
Lãnh đạo 2 đảng đối lập ODS và TOP 09 đều cho rằng, giải pháp duy nhất để giải quyết cuộc khủng hoảng hiện nay là sa thải Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis. Bởi các đoạn băng rò rỉ gần đây chứng tỏ, ông Andrej Babis đã thao túng báo chí ém nhẹm thông tin nhạy cảm về các đối thủ chính trị và đây là vụ scandal lớn trên chính trường nước này.
Hạ viện cũng đã thông qua nghị quyết lên án ông Andrej Babis nói dối và lạm dụng truyền thông hạ uy tín đối thủ chính trị và hàng chục nghìn người biểu tình đã yêu cầu chính phủ sa thải Bộ trưởng Tài chính.
Bất chấp cáo buộc và sức ép từ mọi phía, Bộ trưởng Tài chính Andrej Babis khẳng định không từ chức và sẽ tiếp tục theo đuổi cuộc chiến chống tham nhũng. Đồng thời cho rằng, ông là mục tiêu của chiến dịch bôi nhọ trước thềm bầu cử Quốc hội sẽ diễn ra trong tháng 10.
Theo xếp hạng của tạp chí Forbes, ông Andrej Babis là người giàu thứ hai ở Cộng hòa Czech, và là chính khách được lòng dân nhất. Theo kết quả thăm dò hồi tháng 4, trong khi Thủ tướng Bohuslav Sobotka nhận được 39% số người ủng hộ, 56% ủng hộ Phó Thủ tướng Andrej Babis.