Nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Anh James Hill giới thiệu ở Matxcơva cuộc trưng bày chân dung các cựu chiến binh của Chiến tranh thế giới II. Bốn năm liền, cứ đến ngày 9 tháng Năm, khi nước Nga tưng bừng kỷ niệm ngày hội Chiến thắng trước bọn phát-xít xâm lược, phóng viên James Hill hòa vào đám đông lễ hội và chụp ảnh những người cao tuổi, theo truyền thống thường tập hợp về Công viên Văn hóa Gorki trong cuộc hội ngộ giữa các cựu chiến binh của cuộc chiến tranh xưa.
Quả thật, ở đây có gì đó thật lạ thường, khi phóng viên ảnh chiến trường lừng danh người Anh James Hill — vốn đã tác nghiệp tại rất nhiều điểm nóng khắp thế giới — lại mê say thực hiện ảnh chân dung các cựu chiến binh Nga. Mặt khác, cũng không phải là quá bất ngờ. Như chính James Hill tâm sự, nhiều lúc anh cảm thấy mình gần như là người Nga thứ thiệt và biết về nước Nga có khi còn kỹ hơn là một số đại diện bản địa của đất nước bạch dương.
 |
| Nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Anh James Hill |
“Với tôi, nước Nga là nơi tôi yêu mến và là đối tượng mà tôi ngưỡng mộ. Nhưng tôi cũng e rằng cho đến nay vẫn chưa đủ sức giải mã được đất nước này. Khi tôi đến Nga lần đầu tiên cách đây hai chục năm, những con người nơi đây làm tôi kinh ngạc. Ai cũng tràn đầy xúc cảm nhiệt tình. Khi người ta hỏi tôi rằng, tâm hồn Nga là gì, tôi nói, đó là những cảm xúc cởi mở và hồn nhiên. Theo thời gian, nước Nga hiện ra với tôi bằng những mẫu hình đa dạng nhất, ở đâu đó rất hài hòa, ở đâu đó có khác biệt. Tất nhiên, đất nước thay đổi, nhưng trong loại hình “bất biến”, tôi thấy luôn vẫn như xưa là hình ảnh các bà cụ Nga ở chốn làng quê ngồi chuyện trò trên chiếc chiếc dài trước cửa căn nhà gỗ, và phong cảnh thiên nhiên Nga, dù đó là vùng Chukotka phủ tuyết trắng hay là miền thảo nguyên Nga vô tận mênh mông…”.
Năm 2006, James Hill đã gặp chính “những bà cụ anh hùng” vào ngày 9 tháng Năm ở Công viên văn hóa mang tên Gorki. Nhiếp ảnh gia người Anh tới đó một cách tình cờ, và liền quyết định chụp hình, bởi linh khiếu sử gia bỗng mách bảo anh rằng qua mỗi năm số các thành viên của Chiến tranh thế giới II còn sống ngày càng ít đi, nếu trì hoãn có thể sẽ là sự muộn màng không thể sửa chữa. Năm đó James Hill chỉ chụp toàn phụ nữ, choáng ngợp bởi cái nhìn trực quan rằng, đã có thật nhiều phụ nữ Nga từng chiến đấu ngoài mặt trận ngang hàng với nam giới. Tiếp những năm sau, James Hill lại vác máy đến đây và đến lượt anh chụp những người đàn ông cùng các khuôn hình chân dung tập thể.
…Không hề có gì tô điểm và chỉnh sửa, thực tế là những bức ảnh tư liệu đen-trắng và mọi sự hầu như trong điều kiện chiến trường. Phông nền cho ảnh chân dung chỉ là tấm vải trắng vắt lên tường. Thế mà chủ nghĩa anh hùng vẫn toát lên ở những con người này thật rõ ràng: trên ngực áo mỗi người đều là những dãy phần thưởng cao quí. Trong ngày Chiến thắng thiêng liêng, mỗi cựu chiến binh đều tự hào đeo tất cả những tấm huân huy chương ghi dấu vinh quang một thời.
Nhiếp ảnh gia James Hill đã làm việc với những bức chân dung đó rất lâu, chụp mỗi người không dưới 10-12 tấm ảnh, vì anh hiểu rằng, các “người mẫu” cựu chiến binh này hoàn toàn không quen phô diễn tạo dáng. Thế nhưng may mắn là trước những yêu cầu của tay thợ ảnh không quen, những người anh hùng nơi trận mạc năm xưa, bây giờ cũng thể hiện tính cách can trường: vẻ căng thẳng dần dần giảm bớt, và gương mặt sinh động hơn lên trước ống kính. Qua 4 năm, James Hill đã làm được hơn 400 ảnh chân dung. Ai đó chụp hình vài lần, nhưng cũng có người James Hill chỉ gặp duy nhất một lần rồi không bao giờ thấy nữa… James Hill luôn tặng mỗi cựu chiến binh một tấm ảnh tại chỗ để tỏ lòng cảm ơn họ đã cho phép anh chụp hình.
Chân dung các cựu chiến binh Nga vẫn thường được trưng tại các triển lãm ở Nga và nước ngoài. Còn năm nay đã ra đời tập album tổng kết nhan đề “Ngày Chiến thắng”, tập hợp ảnh mà James Hill coi là công trình nghề nghiệp ý nghĩa nhất.
“Trong cuốn này, phần nhiều là cái nhìn của một người nước ngoài. Đối với tôi, tập sách ảnh là sự tập hợp những suy tư và xúc cảm, cũng như lòng kính trọng và ngưỡng mộ. Tôi rất vui mừng vì mọi người đã gọi tập album là một hợp tuyển cảm quan về Chiến thắng”.
Nhân đây cũng xin nói, còn có thêm một quan sát-nhận thức hệ trọng nữa mà nhiếp ảnh gia James Hill đã ghi nhận tại Nga: chỉ riêng ở nước Nga, Ngày Chiến thắng được kỷ niệm trọng thể đến thế và với sự tôn kính đặc biệt giành cho các cựu chiến binh.
Theo Đài TNNN/Mekongnet
