Sau Tết, tại nhiều ngôi chùa, tấp nập người đến cầu an, cầu phúc. Không ít người tin vào những lời phán không có cơ sở của thầy bói, rằng bản thân hoặc người thân trong gia đình mình bị sao xấu chiếu mệnh, đã đến chùa hoặc lập đàn để cúng sao giải hạn. Theo các chuyên gia, việc cúng sao không có cơ sở lý luận chặt chẽ về khoa học mà chủ yếu dựa vào lòng tin của người dân.
Theo Thượng tọa Thích Quảng Tùng, Phó trưởng ban Thường trực Ban trị sự Thành hội Phật giáo Hải Phòng, Phật giáo tụng kinh lễ Phật để tiêu nghiệp chướng, tăng phúc, tăng thọ cho bản thân và gia đình. Phật giáo quan niệm, làm việc thiện sẽ gặt được điều tốt, làm điều ác sẽ bị quả báo. Trong các ngày rằm của năm, ngày rằm tháng Giêng quan trọng nhất nên mới có câu “Lễ cả năm không bằng rằm tháng Giêng”, vì rằm tháng Giêng là lễ thiên quan, tích phúc, ngày cầu phúc tốt nhất. Bởi vậy, nhiều người kết hợp việc cầu phúc với giải hạn ách, điều xui xẻo trong năm. Thượng tọa Thích Quảng Tùng cho rằng, muốn có phúc, cầu phúc và hạn ách tiêu trừ, mọi người phải làm nhiều việc phúc, việc tốt. Nếu bản thân có suy nghĩ và hành vi không tốt, không đạo đức thì dù có tốn công sức, tiền của cúng sao giải hạn cũng không tiêu trừ được hạn. Chùa Hàng với gần 2000 phật tử nhưng không làm dịch vụ cúng sao giải hạn mà chỉ làm lễ Vạn Phật (từ mồng 8 tháng Giêng đến hết tháng Giêng) và làm lễ vào ngày rằm, mồng một hằng tháng cầu quốc thái, dân an, gia đình hạnh phúc.
Các điểm kinh doanh vàng tiền, viết sớ giải hạn... trước cửa đền, chùa luôn đông khách. |
Bà Ngô Thị Chúc, ngõ 190, phố Lê Lai (quận Ngô Quyền) cho rằng, thuyết nhân - quả của đạo Phật hướng con người làm điều thiện. Người nào biết tu nhân tích đức thì bản thân, con cháu được mạnh khỏe, bình an. Người nào cái tâm không tốt, luôn có ý làm hại người khác, chuyên đi cướp của, giết người, buôn gian bán lận ắt sẽ gặp quả báo. Cúng sao, giải hạn, bốc quẻ thẻ hay công đức vào đình chùa mà bản thân mình chưa trong sạch thì lương tâm không thanh thản, cuộc sống không bình yên. Đâu phải cứ mâm cao, cỗ đầy, cung tiến vào đình, chùa nhiều mới là thành tâm, mới là tích đức, bởi Phật là tại tâm.
Bà Thanh Tâm Hậu, phật tử chùa Phật Quang, cho rằng, cúng sao giải hạn, bốc quẻ thẻ chỉ là những điều làm hài lòng chúng sinh. Theo bà Hậu, cúng sao, giải hạn chỉ là một hình thức giúp mọi người yên tâm làm ăn chứ không không thể dựa dẫm vào điều đó mà coi thường an toàn giao thông khi đi đường, thiếu ý thức phòng tránh tai nạn lao động, tai nạn trong sinh hoạt… Nếu cúng sao mà giải được hạn thì người dân thi nhau đi lễ, ai còn chú ý đến công việc. Theo bà, mỗi người cần có vốn hiểu biết nhất định, làm việc gì cũng phải cẩn thận, có kỹ năng sống để vượt qua những khó khăn, thử thách trong cuộc đời. Đức Phật dạy con người phải có lòng từ bi, biết yêu thương, đoàn kết để tâm luôn thanh thản, để góp sức chống lại cái ác, cái xấu. Vì vậy, lắng nghe những lời Phật dạy để ngẫm nghĩ, để thường xuyên làm điều thiện, tránh xa cái xấu, cuộc sống mới yên ấm, hạnh phúc.
Thực tế, nhiều gia đình cúng sao giải hạn nhưng không tránh được hạn. Trường hợp của gia đình ông Ng. ở phường Máy Tơ ( quận Ngô Quyền) là một ví dụ. Năm nào gia đình ông cũng nhờ người cúng sao giải hạn. Số tiền ông chi cho việc này ít hay nhiều phụ thuộc vào việc “thầy” phán năm đó ông và người thân bị những sao nào chiếu mệnh. Tuy nhiên, mồng 2 Tết năm ngoái, nhà ông Ng. bị cháy do vợ ông bất cẩn làm đổ cây nến trên ban thờ gia tiên.
Một trường hợp khác là bà P. ở phố Chợ Con (quận Lê Chân) năm nào cũng nhờ một người có điện thờ tại gia cúng giải hạn với số tiền hàng chục triệu đồng. Vậy mà năm mới đây nhà bà vẫn gặp hạn, bị kẻ trộm lấy mất hàng trăm triệu đồng, còn bà thường xuyên đau ốm, phiền muộn vì công việc làm ăn.
Rõ ràng, việc cúng sao giải hạn không giúp các gia đình tránh được hạn. Bởi vậy, bên cạnh việc tu nhân, tích đức, làm việc thiện, mọi người cần nâng cao kỹ năng sống, biết phòng, tránh tai nạn thương tích, bệnh tật và những điều không may mắn cho chính mình và người thân. Các gia đình không nên tin vào bói toán, phải tự tin làm chủ cuộc sống chính mình, tránh tiền mất lại mang mối lo vào người.
“Việc cúng sao giải hạn đầu năm không có lý luận chặt chẽ về khoa học. Các lễ này đều dựa vào lòng tin của mỗi cá nhân, chứ không có tư duy khoa học. Vì thế, mọi người cần tránh sự sa đà dẫn đến mê tín dị đoan”.
GS.TSKH Hoàng Tuấn
(Giám đốc Trung tâm UNESCO nghiên cứu và ứng dụng văn hóa Á Đông)
|