Thoạt đầu, khi chưa gặp, ai cũng nghĩ bà là người bình thường, không bị khiếm khuyết. Nhưng thực ra bà từng không được lành lặn như bao người. Căn bệnh cách đây 30 năm đã từng “cướp” đi giọng nói và niềm đam mê cháy bỏng của một cô giáo trẻ nhiệt huyết.
Bà Xương sinh ra và lớn lên tại tỉnh Long An. Tuổi thơ lớn lên là tháng ngày cơ cực. Nhà nghèo, con đường đến trường cũng khá gian nan. Sau ngày giải phóng, gia đình bà chuyển lên TP HCM lập nghiệp. Ở đây, bà Xương vừa giúp gia đình vừa tranh thủ thời gian tiếp tục đi học theo đuổi đam mê làm cô giáo.
Thế rồi, niềm khát khao ấy thành hiện thực. Sau khi học lấy chứng chỉ giáo viên mầm non, bà Xương được theo đuổi niềm đam mê của mình. Nhưng biến cố cuộc đời ập đến, bà chia tay nghề giáo, sống tá túc trong một căn nhà chung cư của người chị ở đường Vĩnh Khánh (quận 4, TP HCM).
Đó là câu chuyện một ngày, thanh quản bà Xương bỗng dưng không phát ra tiếng nói. Lúc nói chuyện với người khác dẫu có khẩu hình miệng nhưng không phát ra âm, không khác gì người câm. Kể từ đó, bà sống như một người câm.
Nhưng không chịu chấp nhận số phận, bà Xương cố tìm tòi và hiểu hơn về khẩu ngữ của người câm điếc như thể vừa giúp bản thân vừa hỗ trợ cho những ai có cùng chung cảnh. Và cho đến một ngày, bà đã làm được điều nhiều người hằng mong là giao tiếp được với người khiếm thính bằng khẩu ngữ riêng biệt.
Căn bệnh năm ấy, bà được chẩn đoán bị đứt thanh phát ra tiếng nói ở cuống họng. Để có thể nói lại bình thường phải chi phí rất nhiều tiền để nối dây thanh quản lại. Tuy nhiên, thời đó, nhà nghèo, đâu đủ điều kiện để đi chữa trị, lấy lại tiếng nói. Bà sống trong im lặng thời gian dài.
Khoảng 10 năm sống lủi thủi, bà Xương luôn cảm thấy mặc cảm trước bản thân. Đi xin việc làm thì ai cũng chê. Họ bảo: “Chỉ tuyển người bình thường, câm như thế này sao mà làm được”. Không nản chí, cuối cùng, bà được một quán nhận vào rửa chén bát. Sau đó là sang làm nhân viên tạp vụ cho một công ty. Dẫu thu nhập không cao nhưng cũng đủ cho bà trang trải miếng ăn qua ngày.
Sau một thời gian làm việc, bà Xương có cơ hội gặp một vị khách nước ngoài có tâm đức hướng thiện đã giúp bà lấy lại tiếng nói. Vị khách người Pháp còn trẻ tuổi, tình cờ gặp mặt trong một lần bà đang cần mẫn lau chùi cửa kính quán ăn. Vị khách này sau khi tiếp xúc biết được bà bị câm do bệnh tật chứ không phải bẩm sinh và không điếc, đã hứa là sau khi trở về nước sẽ gửi tặng bà một máy trợ giúp người câm nói. Vậy là sau đó 3 tháng, bà đã nhận được chiếc máy trợ giúp cho người câm giao tiếp.
Kể từ ngày bị câm, bà Xương đã có cơ hội tiếp xúc và trò chuyện cùng những trẻ em câm điếc, những người có tấm lòng hướng thiện cùng cảnh ngộ. Hầu hết các em đều có hoàn cảnh khá bi đát, không được có điều kiện đến những trung tâm lớn, trường học để học chữ. Nắm được suy nghĩ và ước mơ của các em, bà Xương đã nảy ra ý tưởng về việc thành lập một đội nhóm từ thiện để hỗ trợ các em câm điếc học chữ, nhận dạng và sớm tái hòa nhập cộng đồng.
Năm 2001, bà Xương cùng những người chung tâm niệm đã lập nên Hội giúp đỡ những trẻ em câm điếc đến trường. Hội đã có hàng ngàn người hưởng ứng, hàng trăm trẻ em khiếm thính tham gia. Từ ấy, thời gian biểu của người phụ nữ này luôn kín mít. Ngoài khung giờ cố định dành cho công việc tạp vụ mưu sinh, bà dành trọn cho hoạt động từ thiện xã hội.
Đi sớm về khuya là chuyện không còn lạ. Nơi nào có trẻ câm điếc dù bận bịu thế nào, bà Xương cũng sắp xếp thời gian lội bộ đến. Để có kinh phí hoạt động thường xuyên và liên tục, bà Sương ngoài trích chút tiền túi ít ỏi từ lương mình ra, còn vận động khắp mọi người, “gõ cửa” từng nhà, từng người bạn để xin từng đồng tiền lẻ.
Hội hiện có khoảng 60 trẻ khiếm thính sinh hoạt. Hầu hết các em đều là con em những người có thu nhập thấp. Những chương trình hoạt động thường niên của nhóm giúp trẻ có điều kiện hòa nhập cộng đồng.
“16 năm qua, biết bao đứa trẻ câm điếc đã được tái hòa nhập cộng đồng, không còn bị lạc lõng giữa đời thường khi “ngôn ngữ” đặc biệt của các em đã có người thấu hiểu, lắng nghe. Cô Xương đã làm được như thế. Và những ai từng gặp, từng tham gia chương trình sẽ vô cùng thán phục trước khả năng nhận biết và truyền đạt thông tin chính xác, chu đáo và thân thiện của cô Xương. Cô có nụ cười thật phúc hậu, cái cách nói chuyện ấm và thắm tình mà chúng em rất ấm lòng”, nhiều người có chung chia sẻ khi nói về bà Xương.
Ai cũng biết bà Xương nhiều ước mơ, nghị lực và niềm trăn trở nhưng rất hiếm khi nghe bà nói về mình, một người có hoàn cảnh cũng khá éo le. Nhưng bà không nghĩ đến bản thân. Bà nghĩ đến những đứa trẻ câm điếc cần được giúp đỡ. Bà Xương trăn trở: “Năm nay cô đã 64, nhưng vẫn phải tiếp tục các hoạt động, vì sợ các em nhỏ câm điếc bơ vơ, không ai dạy dỗ”.
“Ngôn ngữ trẻ câm điếc khó lắm. Qua thời gian, ngôn ngữ ấy biến thể và nhân lên. Vì thế, ngoài hệ thống ngôn ngữ sơ đẳng phải thường xuyên học hỏi thêm. Còn cô thì già rồi, không tiếp cận nhiều cái mới. Chỉ mong sao có thêm nhiều người giúp đỡ các em”, bà Xương tâm sự.
