Thu gom 200 tấn tro xỉ
Vụ cháy nhà kho Công ty Rạng Đông bùng phát lúc 18h ngày 28/8, kéo dài suốt 5 tiếng, gây thiệt hại khoảng 150 tỷ đồng, trong đó sản phẩm đèn huỳnh quang là 480.000 chiếc, đèn tròn 2 triệu chiếc và bóng đèn HQ compact 1,6 triệu chiếc.
Theo kết quả quan trắc của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), lượng thủy ngân phát tán ra ngoài môi trường do vụ cháy từ 15,1 kg đến 27,2 kg. Những ngày qua, cùng với thu dọn sắt thép, phế thải, bộ đội hoá học đã tổ chức quan trắc môi trường để kịp thời phát hiện vật chất có nguy cơ gây ô nhiễm, nhanh chóng xử lý, không làm ảnh hưởng đến sức khoẻ người lao động và môi trường.
Do diện tích nhà kho bị cháy lớn (khoảng 6.000 m2), việc tẩy độc phải thực hiện từng bước. Theo chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Binh chủng Hoá học đã đến hiện trường lấy 25 mẫu kiểm tra mức độ nhiễm độc thuỷ ngân, làm cơ sở xây dựng phương án tiêu tẩy.
Thượng tá Đậu Xuân Hoài, Phó Viện trưởng Viện Hoá học Môi trường Quân sự (Binh chủng Hoá học) cho biết, phương pháp tiêu tẩy gồm bốn bước nhưng cơ bản là dùng hoá chất phản ứng thuỷ ngân để tạo ra hợp chất không độc hại.
Khi Công ty Môi trường đô thị và Công nghiệp 10 (Urenco 10) tháo dỡ sắt thép, vật liệu xây dựng, gạch vỡ, bóng đèn, tro xỉ..., bộ đội hoá học sẽ phun rải hoá chất, đảm bảo phế thải an toàn trước khi vận chuyển đến nơi xử lý.
Trước khi dọn dẹp, bộ đội phải phun nước vào vật liệu cháy dở hoặc phun sương trong khu vực nhà kho để ngăn bụi và mạt sắt dính thủy ngân bay lên cũng như giảm nhiệt độ môi trường bởi từ 30 độ C trở lên sẽ khiến thủy ngân bốc hơi.
Những ngày qua, Cty Urenco 10 đã huy động 80 công nhân, 7 máy phá dỡ và hơn 20 xe làm việc 16 giờ mỗi ngày để hạ giải khung sắt nhà xưởng và thu gom tro sỉ. Trong hai ngày 12 và 13/9, Binh chủng Hóa học đã thiết lập sở chỉ huy tại hiện trường do Đại tá Nguyễn Xuân Đỉnh, Phó Tham mưu trưởng Binh chủng chỉ huy, tổ chức quan trắc trinh sát toàn bộ khu vực nhà máy và khu vực liên quan.
Từ ngày 12/9, hơn 130 cán bộ, chiến sĩ và hàng chục xe chuyên dụng của Viện Hóa học môi trường quân sự cùng Trung tâm ứng cứu sự cố phóng xạ hạt nhân miền Bắc (Binh chủng Hóa học) phối hợp với BTL Thủ đô Hà Nội đến Công ty Rạng Đông để bắt đầu tẩy độc khu vực nhà kho bị cháy theo phương án cuốn chiếu, giải phóng mặt bằng đến đâu thì tiêu tẩy đến đó.
Tại khu vực ô nhiễm chính, các lực lượng đã tiến hành thu gom được 12 tấn phế thải nhiễm thủy ngân trên diện tích 300m2. Đồng thời rải 3,7 tấn hóa chất chống phát tán, lan tỏa thủy ngân ra môi trường bên ngoài diện tích 2.500m2.
Đến chiều 21/9, đơn vị đã thu gom 200 tấn tro xỉ ở kho Rạng Đông, chiều 22/9 đã bàn giao 2.000 m2 trong tổng số 6.000 m2 mặt bằng nhà kho bị cháy cho bộ đội hóa học để tiêu tẩy.
Đầu tháng 10 sẽ bàn giao lại mặt bằng sạch
Từ ngày 25/9 đến nay, các đơn vị của BTL Hóa học tiếp tục phối hợp với BTL Thủ đô Hà Nội và Công ty Urenco 10 tiếp tục duy trì 147 người/31 phương tiện các loại tổ chức thực hiện xử lý sự cố ô nhiễm tại Công ty CP Bóng đèn, phích nước Rạng Đông.
Ngày 25/9, các lực lượng chuyên môn của BTL Hóa học tại hiện trường đã tổ chức quan trắc môi trường, tổ chức phun 15.000 lít hóa chất tẩy độc cho gần 4.000m2 khu vực ô nhiễm; phối hợp với các lực lượng tiến hành thu gom, vận chuyển ra ngoài được hơn 171.120 kg sắt thép và phế liệu.
Chiều 26/9, sau hai ngày triển khai, Binh chủng Hoá học đã hoàn thành việc tẩy độc nơi ô nhiễm phức tạp nhất trong khu vực kho xưởng cháy của CTy CP Bóng đèn, phích nước Rạng Đông. Thượng tá Đậu Xuân Hoài cho biết,toàn bộ diện tích kho xưởng cần tiêu tẩy khoảng 6.000m2 được chia thành 3 giai đoạn bàn giao, tức là việc tiêu tẩy thực hiện thành 3 đợt.
Đợt một, Binh chủng Hóa học đã nhận bàn giao 1/3 diện tích (khoảng 2.000m2), nhưng đây là nơi nhạy cảm, phức tạp nhất về ô nhiễm. Sau nhận bàn giao, đơn vị đã tiến hành và tẩy độc xong. Sau khi thực hiện tiêu tẩy xong ở khu vực ô nhiễm phức tạp nhất, diện tích tiêu tẩy hiện vẫn còn khoảng 4.000m2, tuy nhiên diện tích này phải đợi CTy Urenco 10 thực hiện xong việc thu gom chất thải nguy hại mới có thể tiêu tẩy tiếp.
Do khối lượng phế thải phải dọn dẹp rất lớn, Urenco 10 lại chỉ có thể vận chuyển đến nơi xử lý vào buổi tối, tro sỉ đều đóng kín vào bao, bộ đội hóa học tiêu tẩy từng bao sau đó vận chuyển dần đến nơi lưu giữ tại Nhà máy xử lý chất thải công nghiệp của Urenco 10 (Sóc Sơn) khiến tiến độ bị chậm nên thời gian xử lý kéo dài.
Theo kế hoạch, khoảng ngày 28 hoặc 29/9 sẽ hoàn thành việc thu gom chất thải và bàn giao khu vực 2 với diện tích 2.000m2 để phục vụ tiêu tẩy đợt 2. Dự kiến, đến ngày 2/10, CTy Urenco 10 sẽ bàn giao nốt diện tích 2.000m2 để thực hiện tiêu tẩy đợt cuối cùng. Vào đầu tháng 10, việc tiêu tẩy, trả lại diện tích đất sạch cho Công ty Rạng Đông sẽ được hoàn tất.
