Đằng sau cửa phòng thủ thuật

Ở 30 phòng khám khác nhau tại ba tỉnh thành Bình Dương, Đồng Nai, TP.HCM, PV ghi nhận một thực trạng đau lòng: mỗi ngày có hàng trăm công nhân đi nạo phá thai. Ở các phòng khám này thai to nhỏ cỡ nào cũng nhận nạo phá, phòng ốc mất vệ sinh, thiếu vô trùng... đã để lại nhiều biến chứng đau lòng cho các chị em.

“Hức... hức...” - tiếng khóc rấm rứt phát ra từ khe cửa phòng khám của bác sĩ H. (ngã ba Cây Gáo, Chợ Mới, Trảng Bom, Đồng Nai). Trong vòng 20 phút, cô công nhân mang bào thai bảy tuần rưỡi đã được phá xong, bước ra ngoài nằm nghỉ. Cô bé 21 tuổi cho biết: “Em đang làm việc ở Công ty Hansoll (Khu công nghiệp Bàu Xéo, Đồng Nai)”.

Phòng mạch tư đội lốt trung tâm y tế

Nhiều ngày quan sát phòng mạch bác sĩ H. (Trảng Bom, Đồng Nai), tôi thấy hầu như ngày nào nơi này cũng có hàng chục công nhân đến khám, trong đó có khá nhiều ca nạo hút thai.

Cũng như hàng chục công nhân khác đến nạo hút thai tại đây, tôi giả mang bầu hai tháng cần phải “giải quyết”. Phòng mạch bác sĩ H. phá thai khá đơn giản, bác sĩ không cần khám gì cả, chỉ yêu cầu tôi đi siêu âm mang kết quả về rồi nạo. Thấy tôi phân vân hỏi giá phá thai 8 tuần bao nhiêu, bà H. nói gọn “700.000 đồng”.

Một cô công nhân khác đang ngồi chờ phá thai được bà H. đưa viên thuốc làm mềm tử cung yêu cầu cô uống, rồi bảo ngồi chờ thuốc ngấm mới phá được. Cô này khuyên tôi: “Chị khờ quá đi, chị cứ làm như mình đã có chồng con rồi là bả không tính tiền chị mắc đâu. Ở đây, tụi em toàn năn nỉ không à. Bả nói bảy trăm thì trả còn sáu trăm rưởi thôi. Bả thấy ai đi phá thai lần đầu là bả lấy tiền công mắc lắm”. Các công nhân khác đến nạo hút thai cũng chỉ cần cầm tờ giấy siêu âm của một ông bác sĩ gần nhà bà H. là được bà đưa vào phòng phá thai. Phòng thủ thuật cũng đồng thời là phòng khám (theo quy định của ngành y tế, phòng khám và phòng thủ thuật phải là phòng riêng biệt). Khu vực bàn thủ thuật và nơi để dụng cụ được phủ một tấm vải áo mưa không được sạch sẽ lắm. Dưới bệ nằm của bàn thủ thuật là một chậu nhựa màu đỏ. Theo các bác sĩ chuyên khoa, những dụng cụ, vật dụng tiếp xúc với bệnh nhân phải được vô trùng nhưng chậu nhựa thì khó có thể thanh trùng tốt, dẫn đến nguy cơ nhiễm khuẩn rất cao. Tìm hiểu các ca nạo hút thai tại đây, chúng tôi phát hiện rất nhiều ca nạo hút thai trên 6 tuần tuổi (quy định không cho phép phòng khám chuyên khoa hút thai quá 6 tuần). Ngoài ra, bà H. còn in tờ giấy cam kết bỏ thai theo ý muốn để các thai phụ ký tại phòng mạch tư của mình. Trên tờ giấy này, tên phòng mạch của bà H. được che giấu dưới danh nghĩa của Trung tâm Y tế huyện Trảng Bom thuộc Sở Y tế Đồng Nai. Các cô công nhân đến phá thai đều phải ký giấy cam kết này để chấp thuận cả tai biến có thể xảy ra nếu muốn được bà H. phá thai.Thai lớn, vẫn cứ phá! Theo quy định của Bộ Y tế, các phòng khám chuyên khoa hộ sản, nhà hộ sinh chỉ được hút thai và phá thai nội khoa đối với thai từ 6 tuần trở xuống. Phá thai từ tuần thứ 6 đến hết tuần thứ 12 thuộc thẩm quyền của tuyến huyện trở lên. Thai từ 13 tuần đến 18 tuần chỉ các bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến trung ương mới được thực hiện. Tuy nhiên, có đến hàng chục phòng khám chuyên khoa sản tại Bình Dương và TP.HCM thay vì chỉ được phép phá thai từ 6 tuần trở xuống đã ngang nhiên phá thai ngoại khoa từ tuần 13 đến tuần 15. Có nơi còn lén lút nhận phá thai đến tuần thứ 23. Các công nhân ở Bình Dương nói “ở đây ra đường là gặp chỗ phá thai”. Thực tế, ngày càng nhiều nơi mở phòng khám đa khoa để làm kế hoạch hóa gia đình vì địa phương nào có công nhân nhiều là nơi đó dịch vụ nạo hút thai nở rộ theo. Chúng tôi đến huyện Thuận An, Bình Dương. Chỉ riêng huyện này đã có đến 12 phòng khám đa khoa tư nhân và 7 nhà bảo sanh (chưa tính bệnh viện). Còn huyện Dĩ An số phòng khám, nhà bảo sanh xấp xỉ 10 điểm. Riêng khu vực ngã tư 550 - gần Khu công nghiệp Đồng An (Thuận An, Bình Dương), có 4-5 phòng khám đa khoa lớn nhỏ nằm liền kề nhau trên một tuyến đường, chưng bảng hiệu quảng cáo về việc làm kế hoạch hóa gia đình to đùng. Nhiều chỗ, nội dung biển hiệu quảng cáo về việc này được in to, đóng khung đậm.Phải tư vấn và làm đúng quy trình Theo bác sĩ Dương Phương Mai - chủ nhiệm khoa kế hoạch hóa gia đình Bệnh viện Từ Dũ, các điểm phòng khám cũng như các cơ sở y tế tổ chức làm kế hoạch hóa gia đình nên làm đúng quy trình trước khi nạo hút thai cho các nữ công nhân nói riêng và thai phụ nói chung. Cụ thể là thai phụ phải được tư vấn quy trình, thủ tục, được khám nội, khám ngoại, kiểm tra vết mổ cũ, tư vấn về quy trình thực hiện ca nạo hút thai, các triệu chứng bình thường và các biến chứng, sau nạo hút về vệ sinh như thế nào, đặc biệt nên tư vấn kỹ các biện pháp ngừa thai sau đó. Các cơ quan, tổ chức, đoàn thể cũng cần tư vấn cho nam thanh niên hiểu biết về cách phòng tránh thai, sức khỏe sinh sản...      Tại một phòng khám ngoài giờ ở ngã tư 550, chúng tôi thấy mỗi ngày đều có công nhân đến nạo phá thai. Người chủ yếu thực hiện việc nạo hút thai tại đây là bác sĩ N. - vợ của bác sĩ H.. Theo nhân viên phụ việc ở đây giải thích với công nhân đến nạo phá thai thì lý do bác sĩ N. (không phải bác sĩ chuyên khoa sản, không có chứng chỉ hành nghề, không đăng ký là người giúp việc cho bác sĩ H.) phải thường xuyên thực hiện việc nạo phá thai vì bác sĩ H. bận đi trực. Ngoài những ca phá thai từ 10-12 tuần, bác sĩ N. sẵn sàng nhận nạo phá thai những ca lên đến 13 tuần tuổi với giá trên 1 triệu đồng. Thấy chúng tôi tỏ vẻ lo lắng khi buộc phải chấp thuận nạo thai cho một đứa cháu mới 18 tuổi đang làm công nhân đã có thai 13 tuần, cô nhân viên ở đây trấn an: “Chị yên tâm đi, ở đây làm nhiều lắm chị à, mỗi tháng làm từ 80-100 ca lận”. Không riêng gì phòng khám thai của bác sĩ H.-N. nhận phá thai vượt quá số tuần quy định, mà một số phòng khám đa khoa khác cũng nhận phá thai ngoại khoa với mức giá cao gấp đôi. Phòng khám đa khoa A ở khu vực này nhận nạo phá thai 13 tuần với mức giá trên 2 triệu đồng. Ngoài ra, tại hai huyện Thuận An và Dĩ An còn có một số phòng khám đa khoa như phòng khám B, phòng khám H... cũng thường xuyên chấp thuận phá thai to cho các nữ công nhân. Tại TP.HCM, tiếp cận một điểm nạo phá thai tại Khu công nghiệp Tân Bình là nhà bảo sanh TP do bác sĩ D.M.P. đứng tên thành lập (Tây Thạnh, Tân Phú), chúng tôi thấy hằng ngày có 5-10 công nhân đến đây nạo phá thai. Dù theo quy định, nhà hộ sinh chỉ được phá thai từ 6 tuần tuổi trở xuống nhưng nơi đây nhận phá thai lớn một cách vô tư. Trong vòng một năm trở lại đây cơ sở này có trên 1.000 ca nạo phá thai, trong đó có khoảng 300 ca phá thai sai quy định, trung bình mỗi tháng cơ sở phá thai ngoài quy định (số tuổi thai từ 7-12 tuần) lên đến 38 ca. Căn cứ sổ theo dõi dịch vụ nạo hút thai của cơ sở thì cơ sở có thực hiện cả những ca phá thai ở tuần thứ 15 và tuần thứ 23. Không chỉ nhà bảo sanh TP nhận xử lý thai lớn, nhà bảo sanh V (quận 11) với phòng thủ thuật và phòng sinh dơ bẩn, không đảm bảo vô trùng cũng sẵn sàng nhận phá thai lớn. Phòng khám đa khoa H (Tân Phú) và phòng khám đa khoa A (quận 12) cũng là nơi thường xuyên nhận phá thai lớn, quá quy định.Quá đơn giản Nhiều công nhân không dám nạo phá thai tại quận huyện nơi cư trú do sợ người quen bắt gặp nên tìm đến Bệnh viện Từ Dũ để đăng ký nạo thai nhưng đã bị một rừng “cò” phá thai chèo kéo đưa đến các phòng khám kém vệ sinh, không có chức năng phá thai to. Có ba phòng khám nằm gần Bệnh viện Từ Dũ mà các “cò” hay chở các nữ công nhân tới là nhà bảo sanh DP (quận 3), nhà bảo sanh T (quận 1) và phòng khám bác sĩ H. (quận 3). Chỉ hai ngày quan sát ở nhà bảo sanh DP (đường Cách Mạng Tháng Tám, quận 3), chúng tôi ghi nhận có đến hơn chục ca phá thai nội khoa và trên 5-6 ca phá thai ngoại khoa từ 6-12 tuần tuổi. Phần đông chị em đến đây phá thai có độ tuổi từ 20-27. Nhiều người là công nhân đến từ Thủ Đức, Tân Bình. Chúng tôi thấy cách ghi sổ nhận bệnh ở nơi đây rất lạ. Các ca đến phá thai hầu như chỉ được điền tên vào sổ nhận bệnh, bỏ ngỏ phần địa chỉ nhà, chỉ ghi tên quận huyện. Số tuần tuổi thai chỉ được ghi nhận bằng một dấu chấm hoặc ghi nháy bằng chữ T. Thai phụ đến phá thai thông qua phiếu siêu âm. Quy trình phá thai ở đây khá đơn giản, bệnh nhân uống đủ bốn ly nước rồi leo lên giường cho ông bác sĩ D. siêu âm. Người đến phá thai gần như chỉ được siêu âm và hỏi có phá hay không chứ không được hỏi về tiền sử bệnh, không được xét nghiệm máu hay tư vấn bất cứ điều gì về việc có thể xảy ra tai biến. Chủ yếu là khách hàng ra quầy đóng tiền, lên lầu phá thai. Nếu chấp thuận phá thai nội khoa thì đóng 700.000 đồng, vào phòng siêu âm nhận thuốc phá thai 6 tuần tuổi.

(Còn tiếp)

Theo Võ Hương
Tuổi Trẻ