Kết thúc năm 2010, toàn thành phố còn 63 khu đất với diện tích 110,75 ha được duyệt đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) phải chuyển tiếp sang năm 2011. Không hoàn thành nhiệm vụ này, nguồn thu của các địa phương bị ảnh hưởng.
Chưa khai thác hết lợi thế
Năm 2010, khu vực quận, huyện thực hiện đấu giá QSDĐ tại 74 điểm với diện tích 15,51 ha, thu 490,3 tỷ đồng. Nhiều địa phương đạt mức thu ngân sách cao nhờ đẩy nhanh tiến độ các dự án đấu giá QSDĐ. Năm 2010, tổng thu đấu giá QSDĐ huyện An Lão đạt hơn 30 tỷ đồng, vượt 50% mức kế hoạch đề ra. Tích cực đẩy nhanh các dự án đấu giá, lựa chọn phương án đấu giá phù hợp, An Lão có nguồn thu đáng kể. 10 lô đất tại xã Trường Thọ có giá khởi điểm có 1,9 triệu đồng/m2 và tổng giá bán khởi điểm khoảng 2 tỷ đồng nhưng giá trúng đấu giá bình quân các lô được 4,4 triệu đồng/m2 đạt 5,5 tỷ đồng cả khu. Tương tự, các khu đất có khả năng sinh lời của huyện khi tổ chức đấu giá đều có mức trúng đấu giá cao, phổ biến gấp hơn 2 lần so với giá khởi điểm. Rõ ràng đấu giá QSDĐ giúp các huyện khai thác hợp lý, hiệu quả quỹ đất, tăng nguồn thu cho ngân sách, tạo vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng tại địa phương; nguồn kinh phí để trả nợ xây dựng cơ bản. Tuy nhiên, không ít địa phương chưa khai thác hiệu quả nguồn thu này.
Năm 2010, quận Kiến An thu cấp quyền sử dụng đất 19 tỷ đồng, đạt 76% mức kế hoạch năm, giảm 11% so với năm 2009. Tuy nhiên, số tiền này chủ yếu từ các dự án phát triển nhà, đất tái định cư trên địa bàn, như: dự án khu nhà ở Bắc Sơn của Công ty tư vấn và thiết kế xây dựng, Dự án tái định cư Trường đại học Hải Phòng và khoản thu ở dự án nhỏ khác, không có nguồn thu từ đấu giá QSDĐ. Trong khi đó, năm 2010, quận có 3 khu vực được duyệt đấu giá QSDĐ. Điều đáng nói, đây là địa phương có số vốn nợ xây dựng cơ bản không nhỏ, hơn 40 tỷ đồng, do vậy, việc cân đối chi trả số tiền trên chủ yếu trông vào sự hỗ trợ của thành phố và tiền đấu giá đất. Không chỉ riêng quận Kiến An mà số địa phương không thể triển khai hết các dự án đấu giá QSDĐ đã được phê duyệt chiếm số đông. Nguyên do của sự chậm chễ vẫn là tình trạng thiếu vốn đầu tư giải phóng mặt bằng, xây dựng hạ tầng kỹ thuật và vấn đề thủ tục.
Thủ tục đấu giá phức tạp
Trưởng phòng Tài chính kế hoạch của quận Kiến An Nguyễn Văn Đam cho biết: Năm 2010, quận có 3 điểm tổ chức đấu giá QSDĐ, nhưng chưa triển khai được dự án đấu giá QSDĐ nào. Nguyên do, nguồn kinh phí đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng gặp nhiều khó khăn. Trong năm, quận chỉ nhận được thông báo giải phóng mặt bằng với khu đất tổ chức đấu giá QSDĐ. Phải sang năm 2011, quận mới có thể hoàn tất thủ tục để tổ chức đấu giá. Để tạo nguồn thu, giải quyết vấn đề khó khăn về ngân sách, lãnh đạo quận đề xuất được tổ chức đấu giá thô 1 điểm tại phường Đồng Hòa với diện tích 8500 m2. Song khu vực này cần khoảng 5 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng. Trong điều kiện khó khăn về ngân sách cùng với nhiều thủ tục khác, dự án đấu giá QSDĐ khu đất chưa thể triển khai.
Một trong những thủ tục quan trọng của việc đấu giá quyền sử dụng đất là giải phóng mặt bằng và đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đất, xác định chứng chỉ quy hoạch (mục đích, tính chất và quy mô, mật độ xây dựng, khoảng lùi và chiều cao xây dựng...) hoặc căn cứ vào quy hoạch chi tiết xây dựng 1/500 để đấu giá QSDĐ; xác định giá khởi điểm của khu đất hoặc từng lô đất, xây dựng phương án đấu giá quyền sử dụng đất cho khu đất hoặc các lô đất ở. Thực tế hiện nay, có khá nhiều khu đất nguồn thu sau đấu giá không đủ bù những chi phí đầu tư phục vụ việc đấu giá. Như việc đấu giá QSDĐ 48 lô ở phường Nam Sơn (quận Kiến An) giá khởi điểm các lô đất được xác định hơn 2 tỷ đồng, nhưng tổng dự toán được điều chỉnh, bổ sung vọt lên hơn 9 tỷ đồng. Việc đấu giá QSDĐ ở khu An Tràng thị trấn Trường Sơn (An Lão) lại cần quan tâm ở góc độ khác, đó là UBND huyện không thẩm định, phê duyệt hồ sơ thiết kế xây dựng cơ sở hạ tầng mà để đơn vị trúng đấu giá tự làm, do đó diện tích đất làm đường giao thông nội bộ ít hơn quy định.
Quy trình đấu giá QSDĐ ở các địa phương cần được hoàn thiện hơn. Chỉ tiến hành đấu giá QSDĐ khi giải phóng xong mặt bằng và hoàn thiện kết cấu hạ tầng. Do vậy, cần sớm thành lập quỹ đấu giá đất để các quận, huyện vay thực hiện các dự án đấu giá QSDĐ, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ đấu giá. Các ngành Tài nguyên- Môi trường, Tài chính, Xây dựng, Kế hoạch- Đầu tư, Thuế và các ban, ngành có liên quan phối hợp xây dựng giá đất khởi điểm phục vụ cho đấu giá quyền sử dụng đất cụ thể và thống nhất trong toàn thành phố và rút ngắn thời gian hoàn thiện hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho đơn vị, cá nhân trúng đấu giá QSDĐ.
Nguyên Mai