Trong căn nhà rộng chưa đầy 28m2 (tổ 12, KP7, thị trấn Nhà Bè, huyện Nhà Bè, TP Hồ Chí Minh) là nơi 9 thành viên gia đình anh Phan Hoàng Chí Thanh “chui ra chui vô”. Vừa đi bán thịt lợn ngoài chợ về, anh Thanh lúi húi dọn dẹp được một chỗ nhỏ trong nhà đủ để khách ngồi. Nhắc lại câu chuyện ập xuống gia đình mình suốt 19 năm qua, người đàn ông thở dài, khuôn mặt thể hiện sự chua xót khi phải dứt bỏ tình ruột thịt tìm sự công bằng.
Theo lời anh Thanh kể, cách đây 50 năm ông ngoại anh tên Phạm Văn Rảnh (SN 1921) và bà ngoại Trần Thị Nhỏ (SN 1923) khai hoang, sử dụng và đăng ký quyền sử dụng khu đất có tổng diện tích 1.637m2 tại xứ Đồng, ấp 5B, huyện Nhà Bè (cũ), nay thuộc phường Tân Quy, quận 7.
Ông bà ngoại anh Thanh sinh được 2 người con (một trai, một gái, bà Phạm Thị Lang (mẹ anh Thanh) là con út). Cả gia đình sống sum họp trong ngôi nhà trên mảnh đất khai hoang ấy. Sau đó, người cậu ruột lấy vợ, về ở chung nhưng mãi không sinh được con. Năm 1968, bà ngoại anh Thanh qua đời. Hai mươi năm sau, ông ngoại cũng đột ngột ra đi, không kịp để lại di chúc. Từ đó, toàn bộ khu đất chung của gia đình đều do người cậu quản lý, sử dụng.
Năm 1986, bà Lang lập gia thất, năm 2000, lúc đó gia đình bên chồng bán nhà khiến cuộc sống của gia đình bà càng khó khăn. Không có chỗ nương náu, ông bà phải đưa con đi hết nơi này đến chỗ khác tìm kế sinh nhai. Trước cuộc sống tạm bợ vất vả, mẹ anh Thanh về xin anh ruột dựng tạm chiếc lều nhỏ trên mảnh đất bố mẹ để lại. Sau những lần hứa hẹn, cuối cùng người anh cũng chấp nhận chia cho gia đình em gái mảnh đất ngang 4m, dài 7m.
Khoảng năm 1999, mẹ anh Thanh phát hiện anh trai đã tự ý đi kê khai đăng ký đất đai, chuyển quyền sử dụng khu đất của bố mẹ. Không chỉ vậy, người cậu còn tự ý bán một phần mảnh đất. Vì phận là em gái, lo sợ người ngoài cười chê nên bà Lang giấu đau nghẹn vào lòng.
Căn nhà tranh của anh Thanh hiện giờ nằm lọt sâu phía sau 3 căn biệt thự “hoành tráng” và dãy nhà 50 phòng trọ của cậu ruột. Nỗi chua xót của gia đình anh Thanh chính là tình máu mủ, ruột thịt lâu nay bị “phân khúc”, tan rã chỉ vì một một mảnh đất. Năm 2000, anh Thanh cưới vợ. Vì không có chỗ ở, buộc anh phải đi ở rể và phụ việc buôn bán thịt heo với gia đình vợ. Bên nhà vợ cũng không khấm khá là bao, nhưng thấy thương hoàn cảnh của các con nên hết lòng giúp đỡ. Trong thời gian ấy, mẹ anh đã nhiều lần viết đơn khiếu nại gửi chính quyền địa phương về việc phân chia tài sản thừa kế, nhưng không được ai quan tâm. Có người biết chuyện nhận định, đơn kiến nghị của mẹ anh có thể bị “ém”.
Đúng là “họa vô đơn chí”, ngày 23/02/2017, nỗi bất hạnh cùng cực ập đến với người đàn ông này khi cả cha mẹ và em gái anh Thanh bị ngạt khí than đá tại phòng nhỏ trong nhà khi đang nấu thực phẩm bán quán ăn sáng. Anh nhớ như in, vào buổi sáng định mệnh ấy, đang bán thịt lợn ngoài chợ chợt có người chạy tới kêu rằng bố mẹ ngạt khí than. Anh Thanh bất giác chạy về và bàng hoàng, trong căn phòng rộng 12m2, bố mẹ, em gái đang nằm sõng soài trên gác, phía dưới là nồi nước lèo đang đun dở và xung quanh sực mùi than đá. Thấy em gái còn cử động, anh cùng hàng xóm bế chạy đến bệnh viện: “Tôi đã dặn mẹ nhiều lần là không được nấu than đá trong phòng vì nhà chật nhưng chẳng biết hôm đó trời xui đất khiến sao xảy ra việc như vậy”, anh nghẹn ngào kể lại.
Hậu quả bố mẹ anh Thanh mất trong đại họa, em gái thì nhập viện nhưng sau khi hồi phục biết cha mẹ mất nên tâm lý trở nên hoảng loạn. Nhà chật không có chỗ để 2 cái quan tài của bố mẹ, anh Thanh xin cậu ruột đặt tạm trước sân lối đi vào mảnh đất tổ tiên của ông bà nhưng không được, buộc anh phải mướn chỗ làm lễ tang ở nghĩa trang.
Đã hơn một năm trôi qua, mỗi khi nhắc đến bố mẹ, anh Thanh và em gái lại cầm bức hình bố mẹ khóc tức tưởi. Nỗi đau chất chứa khi cả gia đình thân yêu gần như đã tan nát, anh Thanh buộc phải lập bàn thờ cha mẹ trong căn phòng trọ phía sau chỗ anh bán thịt. Do cuộc sống khó khăn, phần vì không muốn bị ám ảnh bởi những tai ương trước đó nên anh Thanh phải bán giấy tay mảnh đất nhỏ của mẹ để lại, ra ngoài thuê trọ ở.
Anh Thanh cho rằng tai ương ập đến gia đình cũng chỉ vì chữ nghèo. Mà sự nghèo ấy có bất công khi toàn bộ gia sản ông bà ngoại để lại mẹ anh Thanh không được chia công bằng. Vì vậy anh Thanh và em gái cho biết đã làm đơn khởi kiện cậu ruột đề nghị phân chia lại tài sản thừa kế của ông bà ngoại. Hiện vụ việc đang chờ các cơ quan chức năng trả lời, nhiều khả năng họ sẽ phải gặp nhau ở tòa án vào thời gian tới.
