Giải mã hiện tượng người già phạm tội ở Hàn Quốc

(PLVN) - Số vụ người già phạm tội, trong đó có cả những tội danh nghiêm trọng như hiếp dâm, giết người... ở Hàn Quốc thời gian qua có xu hướng tăng mạnh, đặt ra nhiều thách thức cho Chính phủ, nhà tù và xã hội nước này trong việc ngăn chặn.
Giải mã hiện tượng người già phạm tội ở Hàn Quốc

Người già phạm tội gia tăng

Có một điều nghịch lý là trong khi nhiều nước đang lo ngại về sự gia tăng tội phạm tuổi vị thành niên thì ở Hàn Quốc, những người già tóc đã bạc trắng mới đang ngày càng trở thành đối tượng cần phải chú ý tới.

Theo các số liệu thống kê chính thức, trong những năm gần đây, số lượng người từ 65 tuổi trở lên ở Hàn Quốc phạm tội đã tăng một cách đột biến, lên đến 45%. Người già ở Hàn Quốc không chỉ phạm những tội nhẹ mà còn phạm phải nhiều tội ác nghiêm trọng như giết người, phá hoại, hiếp dâm và trộm cắp.

Thống kê cho thấy số vụ phạm 4 loại tội nặng này ở Hàn Quốc đã tăng đến 70% trong vòng 5 năm, từ khoảng 1.000 vụ được ghi nhận ở năm 2013 lên thành hơn 1.800 vụ ở năm 2017. Đáng chú ý, hãm hiếp và tấn công tình dục là những tội danh có sự gia tăng nhanh nhất số người già phạm tội.

Tháng 11/2018, một người đàn ông ngoài 70 tuổi đã bị bắt vì cáo buộc hành hung một người đưa thư vì cho rằng người này chậm phát thư. Song, khi cảnh sát có mặt tại hiện trường, họ phát hiện ra rằng thực chất người đàn ông già đã quên mất việc ông ta đã nhận bưu phẩm từ trước đó 2 ngày! Trước đó vài tháng, một người già khác cũng đã bị bắt vì cáo buộc giết chết 2 công chức và làm bị thương một người hàng xóm vì tranh cãi trong vấn đề sử dụng nước.

Còn trong tháng 4 cùng năm đó, một phụ nữ 69 tuổi đã bị bắt giữ vì đã đổ thuốc trừ sâu vào nồi cá hầm được chuẩn bị để cho một bữa tiệc của làng.

Người già phạm tội ngày càng tăng ở Hàn Quốc
Người già phạm tội ngày càng tăng ở Hàn Quốc

Theo thống kê, hiện nay, hơn 14% dân số Hàn Quốc đang ở độ tuổi từ 65 trở lên, khiến nước này đã chính thức trở thành một xã hội có dân số già theo phân loại của Liên hợp quốc. Tuy nhiên, khi tuổi thọ của người dân ngày càng được nâng lên thì nhiều người trong số đó không có đủ điều kiện tài chính để tự trang trải cho bản thân khi tuổi tác đã cao.

Các số liệu thống kê cho thấy khoảng 60% người già Hàn Quốc không có lương hưu bởi Hàn Quốc mới chính thức áp dụng hệ thống lương hưu từ năm 1988 và phải đến cuối những năm 1990, nước này mới bắt buộc người lao động tham gia đóng bảo hiểm xã hội.

Hàn Quốc là nước có tỉ lệ người nghèo cao nhất trong 34 nước thành viên OECD. Năm 2017, một nửa số người già tại Hàn Quốc đang sống trong cảnh nghèo đói.

Tỉ lệ nghèo ở người già sống một mình ở nước này thậm chí lên đến 74%. “Việc không có việc làm để có cảm giác còn có thể đóng góp được cho xã hội khiến nhiều người có suy nghĩ bị tách rời khỏi xã hội.

Điều này có thể dẫn tới việc nhiều người có cảm giác thù ghét người khác, trầm cảm và có các hành vi chống đối xã hội”, ông Cho Youn-oh (Giáo sư và là nhà tội phạm học tại trường đại học Dongguk ở Seoul) nhận định.

Theo các nhà nghiên cứu, sự cô lập và cảm giác không còn gì để mất có thể khiến nhiều người già mất kiểm soát và hành động một cách thiếu thận trọng. Các nghiên cứu cũng đã chứng minh những người có nhiều mối quan hệ gắn kết với xã hội hơn thông qua gia đình và việc làm thường có xu hướng có thể tự kiểm soát mình nhiều hơn và điều đó có thể ngăn họ phạm tội.

Một số chuyên gia cho rằng, hầu hết những người già phạm tội “một cách bốc đồng”, đồng nghĩa với việc những vụ phạm tội ở người già có thể được giảm thiểu nếu Chính phủ có các biện pháp thích đáng. Ngoài ra, điều kiện về thể chất tốt hơn cũng được cho là một lý do dẫn đến việc số vụ phạm tội tình dục ở người già gia tăng. Bệnh tật và sự cô đơn cũng là những lý do có thể dẫn tới việc người già nghĩ quẩn.

Những tù nhân lớn tuổi

Làn sóng phạm tội ở người già tại Hàn Quốc đang khiến hệ thống các nhà tù ở nước này gặp khó khăn trong việc đối phó với tình hình. Những tù nhân già có thể đưa đến nhiều vấn đề về sức khỏe, trong đó có việc mất trí nhớ, bệnh ung thư và các vấn đề về thận. Các nhà tù cũng phải thực hiện việc giam giữ riêng nhóm tù nhân cao tuổi với các nhóm tù nhân khác.

“Không chỉ có thể chất yếu ớt hơn những tù nhân trẻ tuổi mà khi nhốt những người già cùng với những người trẻ, nguy cơ xảy ra các ẩu đả cao hơn do khoảng cách thế hệ và những khác biệt về văn hóa”, ông Lee Yun-hwi (Phó giám đốc Trung tâm cải tạo Nambu ở Seoul) nói.

Tại những cơ sở giam giữ người già, các vật dụng như xe lăn, cân và thiết bị đo huyết áp là những thứ không thể thiếu tại khu sinh hoạt chung. Các tù nhân ở đó được cho tập thể chất với các môn như aerobics… để giúp họ ngăn ngừa chứng mất trí nhớ đồng thời cải thiện tâm trạng.

Ông Park, một tù nhân 71 tuổi, thụ án tại một nhà tù ở Seoul 2 năm, cho rằng sự gia tăng nhanh làn sóng phạm tội ở người già là kết quả của việc thiếu việc làm và hỗ trợ cho những người già cả.

“Tỷ lệ tội phạm gia tăng là do người người già không có tiền”, ông nói. Một tù nhân khác 70 tuổi họ Noh thì ước xã hội có thể chăm sóc tốt hơn cho những người già. Theo ông Noh, thế hệ của ông đã trải qua những giai đoạn khó khăn nhất trong lịch sử Hàn Quốc, khi đất nước xảy ra chiến tranh. Đến khi về già, họ trở thành những người không có tiền tiết kiệm, cũng không nhận được sự hỗ trợ cần thiết của xã hội.

Gian nan tái hòa nhập

Việc tái hòa nhập xã hội cũng là một thách thức lớn đặt ra lớn đối với nhiều tù nhân già. Thống kê của giới chức Hàn Quốc cho biết, khoảng 30% người già từng bị buộc tội ở nước này đã tái phạm tội sau khi được thả ra. Tỷ lệ này cao hơn tỷ lệ tái phạm tội chung trên cả nước là khoảng 20%.

Nhà tội phạm học cho rằng, với việc đang trên đà gia nhập nhóm các nước có dân số siêu già cùng với Nhật Bản sớm nhất là vào năm 2025 tới, Hàn Quốc cần hiểu rõ tình hình khó khăn mà nhiều người già ở nước này đang đối mặt để có những sự những chính sách và dịch vụ vụ tiếp cận tốt hơn tới họ. Theo ông Cho, những mạng lưới hỗ trợ xã hội có thể giúp ngăn chặn tình trạng người già phạm tội trong tương lai.

Còn theo ông Noh, ở thời điểm hiện nay, một trong những nơi an toàn nhất với nhiều tù nhân già có thể chính là nhà tù. Bởi theo ông, nhiều người trong số những tù nhân già đang bị giam giữ đó không có nơi nào để đi khi được thả ra. “Những tù nhân đã thụ án 10 đến 15 năm trong tù sợ bị thả ra vì họ chẳng có nơi nào để đi. Họ thậm chí còn chẳng có chỗ để ngả lưng, không có tiền cần mua thực phẩm”, ông cho hay. Tù nhân này tự nhận ông có vẫn còn may mắn vì có vợ và con ở bên ngoài thi thoảng hỗ trợ động viên.