Niễm vui chưa trọn
“Chạy đua nước rút” để ký được hợp đồng theo gói 30.000 tỷ, chị Lê Thu Trang (Hoàng Mai, Hà Nội) rất vui khi được biết hợp đồng của mình tiếp tục được giải ngân sau ngày 31/5/2016. Vui đấy, nhưng vẫn chưa hết lo khi đọc thông tin trên mạng rằng sau thời điểm này, lãi suất vay không phải là ưu đãi và cũng chỉ có hạn giải ngân đến 31/12/2016. “Nhân viên tư vấn nói gói hỗ trợ này được hưởng lãi suất ưu đãi chúng tôi mới ký. Biết thế này tôi tính phương án khác ngay từ đầu…”, chị Mai bất mãn.
Trót “đâm lao phải theo lao”, cũng như gia đình chị Trang, nhiều người khác cũng không biết phải làm gì hơn khi thời hạn nhận nhà trong năm 2017 hoặc đầu năm 2018.
Không chỉ người mua nhà, nhà đầu tư cũng méo mặt khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dừng giải ngân tái cấp vốn đối với các khách hàng là hộ gia đình, cá nhân đầu tư cải tạo hoặc xây dựng mới nhà ở xã hội (NOXH), chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH, dự án nhà ở thương mại được chuyển đổi công năng sang NOXH.
Thực tế, hầu hết các dự án NOXH, dự án nhà ở thương mại chuyển đổi công năng sang NOXH hiện đều đã được chủ đầu tư bán sản phẩm cho người tiêu dùng, trong đó nhiều người có ký hợp đồng vay vốn từ gói 30.000 tỷ. Một số dự án bắt đầu triển khai xây dựng và không thể “nói dừng là dừng được”. “Khi tham gia làm NOXH, chúng tôi nghiên cứu rất kỹ chính sách liên quan đến phân khúc này nhưng cũng không lường được chính sách tín dụng biến động nhiều đến vậy…” - một chủ đầu tư chua chát cho biết.
“Đã thương thì thương cho trót…”
Ngay sau thông tin về hướng xử lý tạm của NHNN trong khi chờ ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HOREA) đã có văn bản kiến nghị Chính phủ cho phép gia hạn giải ngân, tái cấp vốn đối với các hợp đồng tín dụng (thuộc gói ưu đãi 30.000 tỷ đồng) đã ký trước ngày 31/03/2016 đối với khách hàng cá nhân, không giới hạn đến ngày 31/12/2016 như phương án đề xuất của NHNN.
Theo HOREA, hiện có nhiều dự án bất động sản (BĐS) có thời hạn giao nhà sau ngày 31/12/2016, nếu không được tiếp tục giải ngân thì người lao động sẽ rơi vào tình thế khó khăn vì không có nguồn vốn vay thay thế; Hơn nữa, theo Luật Kinh doanh BĐS, sau khi nhận nhà, người mua phải thanh toán đến 95% giá trị hợp đồng; 5% còn lại chỉ thanh toán sau khi người mua nhà nhận được giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà. Do vậy, HOREA cho rằng nếu chủ trương kết thúc giải ngân gói tín dụng ưu đãi vào ngày 31/12/2016 là không phù hợp với thực tế vận hành của thị trường BĐS, cũng như không đảm bảo quyền lợi cho người vay vốn từ gói tín dụng ưu đãi.
Bên cạnh đó, HOREA cũng kiến nghị Chính phủ cho phép gia hạn giải ngân, tái cấp vốn đối với các Chủ đầu tư dự án BĐS xây dựng NOXH đã ký trước ngày 31/03, với điều kiện dự án đó đã bán căn hộ cho khách hàng có vay vốn từ gói 30.000 tỷ. HOREA cho rằng cần kiểm tra nắm chắc tình hình thực tế của từng dự án để có hướng xử lý phù hợp. Cụ thể, trường hợp dự án chưa bán căn hộ cho người tiêu dùng thì có thể dừng ngay việc giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ và hướng dẫn chủ đầu tư tiếp cận nguồn vốn đầu tư NOXH theo quy định của Nhà nước.Trường hợp chủ đầu tư đã bán căn hộ cho người có vay vốn từ gói 30.000 tỷ thì tùy theo số lượng hợp đồng tín dụng đã ký để xem xét tiếp tục giải ngân với giá trị phù hợp, tạo điều kiện cho chủ đầu tư hoàn thành công trình để bàn giao nhà cho khách hàng.
Đồng tình với việc kết thúc gói hỗ trợ 30.000 tỷ vào thời điểm 1/6/2016 là hợp lý bởi mỗi chính sách sẽ phù hợp trong một giai đoạn nhất định, tuy nhiên, chuyên gia kinh tế, TS Ngô Trí Long cho rằng việc gia hạn giải ngân đến 31/12/2016 của NHNN đang tạo ra “phản ứng dây chuyền” hoang mang khi các quy định chưa thể hiện được sự minh bạch cần thiết. Theo ông, trong 6 tháng tới, những khách hàng nhận nhà sau thời điểm 31/12/2016 chắc chắn sẽ tìm cách giải ngân trước thời hạn. Điều này vô cùng nguy hiểm khi chủ đầu tư đã ôm tiền và tiến độ không được đảm bảo.