Ông Phạm Văn Toại, công dân một phường trên địa bàn quận Cầu Giấy đến UBND phường xin cấp lại bản chính giấy khai sinh do ông đã bị mất.
Để chứng minh cho cái tên “đích thực” của mình, ông Toại xuất trình hồ sơ gồm tờ khai theo mẫu, chứng minh nhân dân, số hộ khẩu gia đình, bằng tốt nghiệp ĐH, cấp I,II,II…tất cả đều mang tên “Phạm Văn Toại”. Tuy nhiên, khi kiểm tra số đăng ký khai sinh lưu tại quận do UBND phường D. (nơi đăng ký khai sinh của ông Toại) thì lại ghi công dân này tên “Phạm Văn Tại”. Trong khi ông Toại ra sức chứng minh mình không phải “Tại” thì UB phường lại lúng túng không biết hai người này có phải là một để cấp lại bản chính giấy khai sinh hay không.
Chỉ khác nhau một nét chữ, nhưng sự việc trở nên vô cùng rắc rối. Có hai khả năng xảy ra. Thứ nhất, nếu vì “sơ ý” cán bộ hộ tịch thời bấy giờ để “rơi” mất chữ O trong tên công dân thì họ phải hoàn toàn chịu trách nhiệm. Thứ hai, nếu là lỗi của công dân (trong giấy khai sinh là Tại nhưng khi làm các giấy tờ tùy thân lại khai là “Toại”) thì người này sẽ phải đi điều chỉnh lại tất cả các giấy tờ liên quan. Mà cả hai trường hợp này đều vô cùng khó khăn, mất thời gian do đòi hỏi nhiều loại thủ tục giấy tờ, thậm chí nhiều khi công dân không thể đáp ứng.
Chuyện với công dân Toại không phải cá biệt, bởi rất nhiều trường hợp giấy tờ công dân không trùng khớp (cả họ, tên, chữ đệm, ngày tháng, năm sinh, quê quán, dân tộc…). Theo quy định, nếu không trùng khớp thì được cải chính. Tuy nhiên, muốn cải chính phải chứng minh yêu cầu đó là hợp pháp. Nhiều người, thậm chí cùng một lúc có rất nhiều giấy tờ nhân thân nhưng mỗi cái một kiểu. Cơ quan tư pháp cũng không thể xác định cái nào chính xác.
Chuyện tưởng đơn giản nhưng sẽ rất quan trọng vì nó liên quan trực tiếp đến quyền lợi mỗi người, đặc biệt trong việc tặng cho tài sản, hưởng thừa kế, các cơ hội học tập, công tác…Khuyến nghị được các cơ quan tư pháp đưa ra là mọi công dân cần nhất quán trong các giấy tờ tùy thân, tất cả phải tuân thủ nghiêm ngặt các dữ liệu trong giấy khai sinh gốc. Bên cạnh đó, cán bộ tư pháp cũng phải đề cao trách nhiệm, tránh tình trạng “sểnh một ly, đi một dặm”.
Nam Hòa
