Chuyển sang nền kinh tế số - thách thức lớn nhất là nguồn nhân lực

(PLO) - Trước thềm năm mới 2018, ông Phạm Đức Long – Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT đã chia sẻ về những nỗ lực của VNPT trong bối cảnh công nghệ thông tin – viễn thông đang có những tác động mạnh mẽ tới các mặt kinh tế - xã hội, trong đó có phát triển đô thị thông minh, chuyển đổi sang nền kinh tế số...
Cuối tháng 10/2017, VNPT và UBND huyện đảo Phú Quốc đã chính thức công bố hoàn thành Giai đoạn 1 Đề án xây dựng thành phố thông minh Phú Quốc. Phú Quốc chính thức vận hành và hoạt động như một smart city
Cuối tháng 10/2017, VNPT và UBND huyện đảo Phú Quốc đã chính thức công bố hoàn thành Giai đoạn 1 Đề án xây dựng thành phố thông minh Phú Quốc. Phú Quốc chính thức vận hành và hoạt động như một smart city

Người dân phải tương tác để cảm nhận đang sống ở trong môi trường thông minh 

VNPT vừa khánh thành giai đoạn 1 về phát triển đô thị thông minh tại Phú Quốc. Xin ông cho biết đôi nét về việc thành công trên?

- VNPT hiện đang xây dựng đề án đô thị thông minh (smart city) cho 15 tỉnh, thành phố. Mới rồi, đã kết thúc giai đoạn 1 đề án xây dựng thành phố thông minh Phú Quốc và  và được lãnh đạo tỉnh Kiên Giang đánh giá cao.

Hiện tại, người dân, doanh nghiệp tại Phú Quốc có thể thực hiện các thủ tục hành chính công trực tuyến mức độ 3. Mỗi người dân được cấp một tài khoản điện tử để thực hiện giao dịch với chính quyền các cấp.

Người dân và du khách cũng có thể truy nhập internet di động ở tất cả các điểm du lịch trọng điểm của đảo qua hệ thống Smart Wifi của VNPT. Các thông số về chất lượng không khí, nguồn nước trên đảo được giám sát liên tục thông qua Hệ thống giám sát môi trường và gửi cảnh báo người dân ngay khi không khí, nguồn nước có vấn đề.

Các vấn đề về giao thông trên huyện đảo như vi phạm, chạy quá tốc độ, xe đỗ sai quy định, ùn tắc… được xử lý nhanh chóng, hiệu quả hơn nhờ Hệ thống camera giám sát giao thông và an ninh trật tự. Hệ thống này còn có thêm các tính năng giám sát liên quan tới trật tự trị an như: cảnh báo đồ vật bị bỏ quên, cảnh báo phương tiện xâm nhập tại những khu vực đông dân cư, địa bàn phức tạp…

Việc quản lý thông tin khách du lịch đến lưu trú hiện cũng được thực hiện bằng phần mềm, giúp cả công an huyện và các cơ sở lưu trú tiết kiệm thời gian, công sức.

Sau giai đoạn 1, Phú Quốc đã có một số hệ thống cơ bản để hoạt động giống như một smart city. Bước sang giai đoạn 2, Phú Quốc sẽ tiếp tục được triển khai các hệ thống nền tảng có độ phức tạp cao như nền tảng IoT, trục tích hợp toàn thành phố thông minh với năng lực phân tích, dự báo, đồng thời tiếp tục mở rộng, củng cố theo hướng ngày càng thông minh hơn các giải pháp đã khởi động triển khai từ giai đoạn 1.

Quan điểm của VNPT khi xây dựng đô thị thông minh là gì, thưa ông?

- Quan điểm của VNPT khi xây dựng smart city đầu tiên là phải nghĩ tới giải pháp cho thúc đẩy kinh tế - xã hội và phục vụ cho người dân chứ không phải đi vào làm vài dự án thông minh. Vì chúng tôi cho rằng bản chất muốn đô thị thông minh phải xây dựng trên nền tảng kiến trúc, có hệ thống, dữ liệu phải liên thông, hỗ trợ cho cơ quan ra quyết định thông minh nhất cho người dân, người dân phải tham gia vào điều hành hoạt động đó và được hưởng lợi từ việc đó. 

Người dân phải tương tác để cảm nhận đang sống ở trong môi trường thông minh. Với quan điểm như thế nên khi xây dựng khung đề án, VNPT chỉ ra đô thị thông minh như thế nào: doanh nghiệp được gì, chính quyền được gì, dân được gì, trên nền tảng đó xây dựng kiến trúc khung công nghệ, chứ không phải đưa 1-2 sản phẩm vào nói đó là thông minh.

Vì thế, VNPT quan điểm xây dựng đô thị thông minh theo kiến trúc mở, các doanh nghiệp có thể tham gia vào đó xây dựng đô thị thông minh cho các tỉnh, thành để phát triển nhanh, nhưng tuân thủ nguyên tắc bám vào khung công nghệ và phải liên thông với nhau. Chúng tôi cho rằng, với cách tiếp cận này chắc chắn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và bền vững của đô thị. 

Ông Phạm Đức Long – Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT
Ông Phạm Đức Long – Tổng Giám đốc Tập đoàn VNPT

Chuyển đổi sang doanh nghiệp số, thách thức lớn nhất là nguồn nhân lực

Không chỉ VNPT mà còn một số đơn vị khác đang có những chuẩn bị để bước đầu chuyển đổi sang doanh nghiệp số, cung cấp dịch vụ số. Theo ông, thời gian tới, doanh thu từ dịch vụ công nghệ thông tin có thành doanh thu chủ lực của VNPT không? 

- Thực sự hiện nay doanh thu từ dịch vụ công nghệ thông tin chiếm tỷ trọng chưa cao. Hiện nay, đối với dịch vụ công nghệ thông tin mà VNPT đang cung cấp, dịch vụ y tế chưa có doanh thu, nhưng có hai mục tiêu của Chính phủ mà VNPT đã đạt được. Một là, tin học hóa khám chữa bệnh và bảo hiểm, hai là hỗ trợ cho địa phương và người dân. Tương tự, Chính phủ điện tử cũng vậy, mới chủ yếu phục vụ điều hành địa phương.

Đối với sản phẩm công nghệ thông tin, cũng sản phẩm đó nhưng khi đi bệnh viện khác, địa phương khác lại phải tùy biến lại cho phù hợp. Do đó, nguồn thu thực tế là có nhưng chưa nhiều, song lại phục vụ một số mục tiêu lớn của Chính phủ, bộ ngành, địa phương.

Theo VNPT, tiềm năng đối với lĩnh vực kinh tế số là quá lớn, ngày càng tiện ích và là vô bờ, không bị hạn chế, đủ cho mọi người tham gia và chia sẻ với nhau trên đó. Vấn đề quan trọng nhất là có sản phẩm tốt hay không, được thị trường chấp nhận hay không. 

Trong thời gian tới, tăng trưởng của doanh nghiệp viễn thông - CNTT phụ thuộc vào doanh thu số, bởi các dịch vụ viễn thông cơ bản thì mỗi nhà một cáp quang, điện thoại cũng đủ. “Miếng bánh” viễn thông không “nở” nữa. Vậy cái gì sẽ chạy trên đường truyền? Đó chính là ứng dụng số, nội dung số.

Theo đánh giá của ông, thách thức của VNPT nói riêng, doanh nghiệp Việt Nam nói chung, khi chuyển sang nền kinh tế số là gì, thưa ông?

- Thách thức lớn nhất của Việt Nam nói chung và VNPT nói riêng khi chuyển sang kinh tế số chính là nguồn nhân lực chất lượng cao. Ví dụ, đối với VNPT là làm sao có nguồn nhân lực thích ứng với kỷ nguyên số khi nguồn nhân lực sẵn có không sẵn sàng với nền kinh tế số. VNPT có đội ngũ lớn trước làm viễn thông giờ có thể đào tạo chuyển đổi nhưng vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng về chất lượng nguồn nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực còn là nhân lực chủ chốt, lãnh đạo để thích ứng với chuyển đổi số. Hiện VNPT vẫn đang tiến hành đào tạo đội ngũ nhân sự đương nhiệm, nhân sự kế cận.

Thách thức thứ hai mà hiện chúng tôi rất vướng là cơ chế về quy định. Ví dụ đô thị thông minh là gì, định nghĩa thế nào? Chưa có quy chuẩn quy định cụ thể, dẫn đến việc gắn camera, cảm biến rồi bảo đó là đô thị thông minh… Nhiều định nghĩa, nội hàm chưa rõ nên sẽ vất vả trong triển khai. Thứ hai, công nghệ thông tin là sản phẩm đóng gói thì cơ chế về tài chính, thuê mua thế nào không phải đơn giản, chưa có cơ chế đặt hàng. Bên cạnh đó, có cơ chế chính sách về Chính phủ điện tử nhưng ý thức triển khai thực hiện thì tùy địa phương, chưa có chuẩn hóa. Các hệ thống của doanh nghiệp mỗi nơi một kiểu, các doanh nghiệp không ngồi được với nhau thì không nối được. 

Mục tiêu 2018 của VNPT như thế nào, thưa ông?

- Năm 2018 chúng tôi tiếp tục hướng tới hoàn thành mục tiêu trở thành nhà mạng số 1 trong lòng khách hàng. Mục tiêu này chúng tôi đã đưa ra từ năm trước nhưng chưa hoàn thành hoàn toàn như mong muốn mà mới đạt được những bước đầu tiên, là tác động được đến nhận thức và thay đổi một số kết quả. Để hoàn thành mục tiêu này, còn đòi hỏi chúng tôi phải nỗ lực một vài năm nữa.

Hiện nay, VNPT đang xây dựng hệ thống quản trị doanh nghiệp khách hàng và quản trị giá trị khách hàng, để việc triển khai hai chương trình này thực sự đem lại trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Có thể nói, đến hôm nay, mục tiêu trở thành nhà mạng được khách hàng hài lòng  nhất mới đạt được kết quả bước đầu, mới cải thiện được các chỉ số mới nhưng chưa đạt được như kỳ vọng. Chúng tôi đang tiếp tục cải thiện các chỉ số đánh giá, làm sao để khi khách hàng tương tác với VNPT phải đạt được mức độ tốt.

Bên cạnh đó, những kết quả mà Tập đoàn VNPT đạt được trong năm 2017 sẽ là tiền đề cho những bước phát triển đột phá hơn, thành công hơn của Tập đoàn trong giai đoạn tiếp theo - giai đoạn đột phá của công nghệ số, công nghệ thông minh trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. 

Năm 2018, VNPT sẽ tập trung phát triển các dịch vụ công nghệ thông tin mang tính đột phá trong kinh doanh chuyển từ khái niệm nhà mạng viễn thông (Telco) sang nhà cung cấp dịch vụ truyền thông kỷ nguyên số (DSP) nhằm chuyển đổi sang kinh doanh các dịch vụ số, các dịch vụ giá trị gia tăng, công nghệ thông tin, truyền thông và công nghiệp công nghệ thông tin.

Xin cám ơn ông!

Đọc thêm