Tín hiệu vui
Chủ tịch VCCI cho biết, thời gian qua 2 cụm từ được nhắc nhiều lần là nông nghiệp và khởi nghiệp. Theo ông, đây là “cứu tinh” của nền kinh tế Việt Nam.
“Trong suốt 30 năm đổi mới, nông nghiệp Việt Nam chưa có sự thay đổi, chưa bứt phá do vậy nền kinh tế chưa có cơ hội phát triển. Suốt 30 năm qua, nông nghiệp Việt Nam mới chỉ dừng lại ở nền kinh tế hộ gia đình, manh mún, không gắn kết nên không phát triển được”, Chủ tịch VCCI nhận định. Do vậy, vấn đề khởi nghiệp trong nông nghiệp, theo Chủ tịch VCCI, trước hết nhằm vào đổi mới mô hình kinh doanh trong nông nghiệp từ các hộ cho đến người kinh doanh và cả nền kinh tế.
“Trong quá trình đổi mới mô hình kinh doanh nông nghiệp, dù là 4 nhà nhưng DN đứng vai trò trung tâm trong chuỗi liên kết đó”, TS Lộc khẳng định.
TS Lộc cũng bày tỏ vui mừng vì càng ngày càng có nhiều DN đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, thậm chí có nhiều sinh viên vừa ra trường đã về nông thôn để khởi nghiệp từ trồng rau, nuôi lợn… “Sự thức tỉnh của giới trẻ là tín hiệu đáng mừng cho đất nước”, TS Lộc nhận định.
Theo ông Phạm Quang Hiển – Vụ trưởng Vụ Quản lý DN, Bộ NN&PTNT, số lượng DN trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn còn thấp, chỉ chiếm 1% trong tổng số DN hoạt động trên cả nước. Sản xuất nông nghiệp vẫn đa phần là quy mô nhỏ, điều kiện hạ tầng, dịch vụ… còn nhiều yếu kém. DN mới chỉ chú ý đến sản xuất và chế biến thô mà chưa chú ý trong về sản xuất tinh và các hoạt động marketing. DN mới chỉ tập trung phát triển ở các vùng có điều kiện thuận lợi.
Bên cạnh đó, một số chính sách về đất đai, thuế, về khuyến khích DN đầu tư, tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn vẫn còn những hạn chế, chậm sửa đổi so với thực tiễn. Đặc biệt, tính ổn định của quy hoạch trong từng lĩnh vực nông nghiệp chưa bền vững, việc quản lý thực hiện quy hoạch chưa chặt chẽ, thiếu chế tài. Công tác cải cách hành chính tạo thuận lợi cho nhà đầu tư thực hiện còn chậm. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước còn chậm, hiệu quả chưa cao.
“Do đó, Đảng và Chính phủ đã thực sự quan tâm đến khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp trong nông nghiệp, coi khởi nghiệp chính là động lực để tái cơ cấu nền kinh tế quốc dân”, ông Hiển nói.
Cần một hệ sinh thái hoàn chỉnh
Theo Chủ tịch VCCI, để phát triển nông nghiệp cần phải có hệ sinh thái để thúc đẩy khởi nghiệp. Ông Lộc cho rằng “chúng ta chỉ thành công khi xây dựng được một hệ sinh thái hoàn chỉnh, trong đó phải đảm bảo nhiều cách tiếp cận khác nhau: Thứ nhất, cần tạo cho các DN có thể tiếp cận thị trường; Thứ hai, cung cấp được nguồn nhân lực có chất lượng cao cho các DN khởi nghiệp; Thứ ba, có một hệ thống tài chính, cơ chế tài chính để dẫn vốn cho các DN khởi nghiệp (quỹ đầu tư mạo hiểm, nhà đầu tư thiên thần...); Thứ tư, xây dựng khung pháp lý cho khởi nghiệp để DN mạnh dạn đầu tư vào nông nghiệp; Thứ năm, cơ sở hạ tầng cho khởi nghiệp cần hoàn thiện”.
Trưởng phòng Công tác chính trị và Sinh viên, Học viện Nông nghiệp, ông Vũ Ngọc Huyên cho rằng, để xác định và xây dựng được hệ sinh thái khởi nghiệp thì vấn đề nằm ở việc tổ chức hệ thống. Bởi từ nghị quyết chính sách, để đi vào thực tiễn cuộc sống, phải thông qua một hệ thống. Tuy nhiên, ở Việt Nam hiện nay, khởi nghiệp trong nông nghiệp vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa đủ hệ thống phát triển thành cộng đồng và hệ sinh thái.
Đặc biệt, theo ông Huyên, cần cấp thiết thành lập một hội đồng cố vấn khởi nghiệp. Bởi hiện chúng ta mới chỉ có cố vấn ý tưởng, cố vấn cuộc thi mà chưa có hội đồng cố vấn để triển khai các ý tưởng khởi nghiệp vào cuộc sống.
Qua 4 năm triển khai đề án hệ sinh thái khởi nghiệp, hiện mới chỉ có 5 đề án tham dự thành công trong việc thành lập DN, vẫn có những DN đang loay hoay kêu gọi vốn, loay hoay xin thủ tục… Bên cạnh đó, có những dự án được giải cao nhưng chưa đi vào thực tiễn, những dự án giải thấp lại lập tức thành lập được DN sau khi kết thúc cuộc thi. “Vấn đề ở đây là con người. Nếu có sự chung sức của nhiều lực lượng, sự vào cuộc hỗ trợ của nhiều đơn vị thì đã có nhiều dự án khởi nghiệp được đi vào thực tiễn hơn”, ông Huyên phát biểu.
Ông Nguyễn Chí Ngọc, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Tổng hội NN & PTNT Việt Nam cho rằng, với việc khuyến khích DN đầu tư vào nông nghiệp nông thôn - một lĩnh vực nhiều rủi ro, chậm thu hồi vốn, vai trò của nhà nước là vô cùng quan trọng.
Nhắc lại lời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị của Bộ NN&PTNT mới đây: “Thể chế ràng buộc sự phát triển thì phải bãi bỏ ngay, đừng để các thể chế đó bắt chúng ta phải chạy theo, phải sợ nó một cách vô lý”, ông Ngọc cho rằng, để hiện thực được việc xóa bỏ đó không dễ,trong khi thực tiễn cho thấy, hệ thống chính sách, thể chế của chúng ta còn chậm thay đổi. “Vì vậy, Nhà nước cần phải thay đổi thể chế, thay đổi tư duy ngay lúc này”, ông Ngọc đề nghị
“Chúng ta phải thẳng thắn nhìn vào thực tế để đổi mới, thay đổi quyết liệt, để những lời nói của Thủ tướng được thực hiện hiệu quả nhằm xây dựng thành công hệ sinh thái khởi nghiệp”, ông Ngọc bày tỏ.
