Việt Nam đã sử dụng tốt vốn vay ODA trong 20 năm qua

07/08/2015 16:28

(PLO) -Ngày 7/8, tại TP. Đà Nẵng, Ban Kinh tế Trung ương, UBND TP Đà Nẵng cùng phối hợp với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), tổ chức hội thảo “Hoạt động ODA tại Việt Nam-20 năm nhìn lại”, dưới sự chủ trì của Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh và Trưởng ban Kinh tế trung ương Vương Đình Huệ.

Việt Nam đã sử dụng tốt vốn vay ODA trong 20 năm qua

Theo báo cáo tại hội thảo, tính đến tháng 12/2012 đã có 20 hội nghị nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam (gọi tắt Hội nghị CG thường niên) được tổ chức. Nguồn vốn ODA tại Việt Nam được thực hiện dưới ba hình thức chủ yếu gồm ODA viện trợ không hoàn lại chiếm khoảng 10-12%, ODA vay ưu đãi chiếm khoảng 80% và ODA hỗn hợp chiếm khoảng 8-10%. Lũy kế từ năm 1993 đến 2014, tổng giá trị vốn ODA cam kết cho Việt Nam đã lên đến 89,5 tỉ USD, tổng vốn đã ký kết đạt 73,68 tỉ USD, bình quân 3,5 tỉ USD/năm, vốn ODA và vốn vay ưu đãi giải ngân đạt 53,89 tỉ USD, chiếm trên 73,2% tổng vốn ODA đã ký kết.

Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh nhấn mạnh, trong hơn 20 năm qua, chủ trương nhất quán của Việt Nam là thu hút các nguồn ODA để phát triển và xóa đói giảm nghèo. Việt Nam luôn xem ODA là nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước. Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để quản lý ODA. Bên cạnh giá cao, Phó thủ tướng còn lưu ý các bộ, các địa phương trong nước phải sử dụng nguồn vốn này sao cho thật hiệu quả trong việc phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam trong thời gian tới. Phó thủ tướng mong muốn cộng đồng quốc tế và các tổ chức, các nhà tài trợ ở các nước tiếp tục hỗ trợ cho Việt Nam có thêm nguồn tài chính để Việt Nam có điều kiện cải cách kinh tế và nâng cao đời sống nhân dân.

Tuy nhiên, ông Vương Đình Huệ, Trưởng Ban kinh tế TW cho rằng, việc huy động và sử dụng các nguồn vốn ODA trong những năm qua còn bộc lộ một số hạn chế mà nguyên nhân chủ yếu do thiếu một định hướng tổng thể với tầm nhìn dài hạn làm cơ sở cho việc huy động và sử dụng một cách có hiệu quả. Trên thực tế, các nguồn vốn ODA ưu đãi thường kèm theo những điều kiện như chỉ định thầu, ưu tiên nhà thầu nước ngoài, yêu cầu mua máy móc, thiết bị, vật liệu từ quốc gia tài trợ vốn ODA; do các dự án thiếu tính cạnh tranh nên chi phí đầu tư thực tế thường tăng hơn rất nhiều so với dự toán ban đầu; do vốn dễ tiếp cận và trách nhiệm của người đi vay không cao nên các dự án sử dụng vốn ODA có nguy cơ quản lý kém hiệu quả, nảy sinh nhiều bất cập.

Ông Trần Bắc Hà đề xuất định hướng huy động và sử dụng tốt nguồn vốn ODA

Góp phần giải quyết những hạn chế trên, ông Trần Bắc Hà, Chủ tịch HĐQT BIDV đã đưa ra những đề xuất định hướng huy động và sử dụng nguồn vốn ODA. Theo ông Hà, trước hết, cần tập trung thu hút và sử dụng vốn ODA cho các Dự án phát triển kinh tế xã hội có khả năng tự hoàn vốn nhanh, phù hợp với nhu cầu công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước đến năm 2020 tầm nhìn đến năm 2030. Đặc biệt các chương trình, dự án phát triển kinh tế vùng, liên kết vùng, phát triển doanh nghiệp trong nước ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi khác của các nhà tài trợ cho các chương trình, dự án đầu tư công quan trọng khó có khả năng thu hút đầu tư của khu vực tư nhân hoặc sử dụng các nguồn vốn vay thương mại.

Về hoàn thiện cơ chế chính sách: Cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản pháp quy về ODA của Việt Nam theo hướng hài hòa với qui trình và thủ tục của Nhà tài trợ.

Về mô hình thực hiện Dự án ODA: Mở rộng áp dụng hình thức cho vay lại nguồn vốn ODA theo mô hình cho các tổ chức tín dụng vay lại và chịu rủi ro tín dụng, để giảm áp lực về vốn đối ứng trong nước và áp lực về nợ công của Chính phủ, song vẫn đáp ứng được nhu cầu về vốn cho phát triển kinh tế xã hội và thực hiện các định hướng mục tiêu phát triển đề ra.

Vân Anh