Đánh thức giá trị không gian văn hóa Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám được hình thành từ thế kỷ 11, là trường Đại học đầu tiên của Việt Nam, nơi tôn vinh đạo học và tinh thần hiếu học của dân tộc qua nhiều thế kỷ. Hệ thống bia Tiến sĩ, Văn Miếu Môn, Khuê Văn Các… là những giá trị nổi bật của cả quần thể di tích. Nhưng làm thế nào để thu hút cộng đồng, để người dân không chỉ đến tham quan với tư cách khách du lịch rồi ra về, để biến nơi đây thành một không gian văn hoá sinh động, qua đó truyền tải những giá trị văn hoá tốt đẹp của Văn Miếu - Quốc Tử Giám, của đạo học Việt Nam không phải là vấn đề đơn giản.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám là nơi nuôi dưỡng giá trị truyền thống có sức sống qua thời gian. Vì vậy, việc đầu tiên phải giữ nguyên tắc những gì thuộc về truyền thống, không thể làm mới. Chỉ những vấn đề mà du khách nhận diện chưa đúng thì phải làm cho khách hiểu đúng (ví dụ như việc sờ đầu rùa cầu học tốt, lễ bia hạ mã...). Điều quan trọng, Trung tâm đang tìm cách đưa giá trị truyền thống đến gần hơn những người tham quan, để hiểu hơn, ứng xử với di tích bằng những biện pháp mới mẻ.

Trong buổi tọa đàm, các nhà nghiên cứu, chuyên gia đã đưa ra nhiều đề xuất, giải pháp để Văn Miếu - Quốc Tử Giám có thể trở thành một không gian văn hóa sống động.

Tọa đàm trực tuyến với chủ đề "Đánh thức tiềm năng văn hóa Việt"

Dịch COVID-19 làm thay đổi mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội, trong đó có nhu cầu tham quan.

Điều nhìn thấy rõ nhất là xu hướng cá nhân hóa tham quan di tích, khách không đi theo đoàn lớn mà đi theo nhóm nhỏ. Xu hướng tiếp theo là số hoá việc tham quan điểm đến. Chính vì thế, nhu cầu tham quan khám phá đi theo hướng chuyên biệt, phụ thuộc vào xu thế tìm hiểu khám phá của khách, chuyên sâu hơn, tùy theo trình độ, lối sống; đồng thời, phải ứng dụng công nghệ giúp trải nghiệm du lịch trong quá trình tham quan hấp dẫn hơn. Điều đó tạo đòi hỏi rất lớn cho các điểm tham quan cần thay đổi, chuyển mình cho phù hợp.

Đầu tháng 9 vừa qua, Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã phối hợp Dự án phi lợi nhuận về Văn hóa và Giáo dục Gavisto Diplomat và các đơn vị liên quan ra mắt dự án Không gian Văn hoá Quốc Tử Giám. Dự án hướng đến mục tiêu làm sao đưa di tích trở thành không gian mở, nơi sinh hoạt chung của nhiều ý tưởng yêu di sản nói chung. Chỉ trong chưa đầy một tháng, dự án đã nhận được sự tương tác của 1.500 người. Các thông tin đăng tải về lịch sử, văn hoá, đạo học, truyền thống khoa bảng… nhận được rất nhiều tương tác. Đây chính là một trong những tìm tòi của Trung tâm Hoạt động Văn hoá Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám để di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám đến gần hơn với công chúng.