Để giúp thanh, thiếu niên hiểu rõ hơn tầm quan trọng của tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân, thời gian qua, Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Thanh Hóa đã đẩy mạnh việc truyền thông, giáo dục nâng cao nhận thức, chuyển đổi hành vi của người dân, gia đình, cộng đồng về tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân.
Theo đó, Chi cục đã phối hợp với các địa phương triển khai các mô hình "Tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân”; tổ chức sinh hoạt các câu lạc bộ “Sức khỏe trước hôn nhân” nhằm tư vấn trực tiếp, hướng dẫn, cung cấp nhiều kiến thức liên quan đến hôn nhân, gia đình, các biện pháp tình dục an toàn, phòng tránh thai, phòng, chữa bệnh phụ khoa, phòng chống điều trị vô sinh, làm mẹ an toàn, trách nhiệm làm cha mẹ, nuôi con khỏe, dạy con ngoan; cung cấp kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, tâm sinh lý lứa tuổi cho vị thành niên, thanh niên trên địa bàn, hướng tới mục tiêu nâng cao chất lượng dân số…Kết quả trong năm 2024, đã tổ chức được 400 lần sinh hoạt với 20.000 lượt người tham dự trên toàn tỉnh.
Chị Lê Thị L., thành phố Thanh Hóa chia sẻ: “Qua một số buổi sinh hoạt ở Câu lạc bộ Sức khỏe trước hôn nhân được tổ chức tại trung tâm y tế phường, tôi thấy đây là một việc rất quan trọng, nó sẽ quyết định rất nhiều đến hạnh phúc gia đình. Vì vậy, trước khi tổ chức đám cưới, tôi và người yêu đã sắp xếp đi khám sức khỏe tổng quát cũng như đến gặp bác sĩ tại Bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa để tư vấn về sức khỏe sinh sản. Kết quả khám sức khỏe đã giúp chúng tôi tự tin bước vào cuộc sống hôn nhân gia đình”.
Từ đầu năm 2024 đến nay, hoạt động chăm sóc sức khỏe tiền hôn nhân được thực hiện hiệu quả ở 200 xã của 20 huyện, thị trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Trong đó, có 6049 cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn; Tỷ lệ cặp nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt 40,3 %; Lấy máu xét nghiệm viêm gan B được 3.480 ca. Các hoạt động đã giúp các cặp vợ chồng chuẩn bị kết hôn phát hiện bệnh lý liên quan đến vấn đề sinh sản. Kiểm tra và phát hiện những bệnh lý do di truyền; tư vấn các nguy cơ sinh con khuyết tật dị tật cho nam, nữ chuẩn bị kết hôn; hỗ trợ xét nghiệm viêm gan B.
Một số bệnh viện trên địa bàn tỉnh đã chú trọng hơn đến việc tuyên truyền, tư vấn, mở các dịch vụ khám sức khỏe tiền hôn nhân. Tại Khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa cũng đã triển khai dịch vụ khám sức khỏe tiền hôn nhân. Điểm đặc biệt của dịch vụ này được phân chia rõ ràng thành các gói từ cơ bản, mở rộng, đến chuyên sâu, phù hợp nhu cầu của từng đối tượng…
Thạc sĩ, Bác sĩ Nguyễn Đình Quảng - Phó trưởng Khoa Hỗ trợ sinh sản cho biết: "Hiện nay, công tác tác tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân đã nhận được nhiều sự quan tâm từ cơ quan ban ngành và xã hội. Trong năm 2024, bệnh viện đã đón tiếp hơn 1000 cặp nam, nữ đến thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân. Khám sức khỏe tiền hôn nhân đã giúp các cặp nam, nữ trước khi quyết định kết hôn được kiểm tra về các bệnh lý có liên quan đến di truyền, truyền nhiễm, khả năng sinh sản, những bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu, giang mai… Việc thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp cho các cặp đôi có thể bước vào đời sống vợ chồng một cách tự tin với lối sống tình dục an toàn và sẵn sàng chào đón những em bé khỏe mạnh".
![]() |
Cán bộ Trung tâm Y tế huyện Như Xuân tuyên truyền kiến thức chăm sóc sức khoẻ sinh sản cho chị em phụ nữ trên địa bàn. Ảnh: BTH |
Theo báo cáo của Chi cục Dân số-KHHGĐ tỉnh Thanh Hóa, trong năm 2024, Chi cục đã chủ động phối hợp lồng ghép tuyên truyền công tác dân số-KHHGĐ với các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục đến mọi người dân thực hiện các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới. Đồng thời đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Hội LHPN tỉnh, Tỉnh Đoàn để tổ chức các cuộc hội nghị cung cấp thông tin về dân số và phát triển, các văn bản chính sách liên quan đến dân số cho các thành phần là lãnh đạo chính quyền, đoàn thể, cán bộ ban, ngành, đoàn thể, Ban chỉ đạo công tác dân số, người thực hiện nhiệm vụ làm công tác dân số.
Chi cục thường xuyên phối hợp với các cơ quan báo đài trung ương và địa phương để sản xuất các phóng sự, nhiều bài tuyên truyền về công tác dân số trong tình hình mới. Tổ chức lớp tập huấn bồi dưỡng nâng cao năng lực truyền thông dân số cho đội ngũ cộng tác viên dân số.
Bên cạnh đó, Chi cục đã tăng cường nhân bản các sản phẩm truyền thông và phân phối về cơ sở; xây dựng mới và sửa chữa các cụm pano tuyên truyền về công tác dân số-KHHGĐ trên toàn tỉnh. Song song với đó, công tác phối hợp với đơn vị y tế các huyện, thị xã, thành phố tiếp tục được triển khai hiệu quả, các hoạt động truyền thông được xây dựng phù hợp với đặc thù dân cư từng vùng miền và điều kiện tình hình thực tế địa phương.
Kết quả trong năm 2024 đã sản xuất được 1.118 bài viết và 2.236 lần phát thanh tuyên truyền trên đài truyền thanh xã về Chương trình tầm soát chẩn đoán một số bệnh tật trước sinh và sơ sinh nhằm góp phần nâng cao chất lượng dân số. Tuyên truyền trên đài phát thanh huyện, xã về các nội dung hoạt động của Chương trình, cung cấp các kiến thức về sức khỏe tình dục/SKSS/KHHGĐ, kiến thức làm mẹ an toàn và chăm sóc trẻ sơ sinh, kiến thức về viêm nhiễm đường sinh sản, các bệnh lây qua đường tình dục thường gặp, kiến thức về các loại bệnh, tật bẩm sinh của trẻ sơ sinh, các bệnh di truyền, hỗ trợ thay đổi hành vi góp phần đảm bảo hôn nhân bền vững, nâng cao chất lượng giống nòi.
Theo lãnh đạo Chi cục Dân số và Kế hoạch hóa gia đình tỉnh Thanh Hóa, thời gian qua, công tác tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đạt được thành công nhất định. Tuy nhiên, hoạt động tư vấn khám sức khỏe trước hôn nhân là một hoạt động nhỏ nằm trong chương trình mở rộng chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh. Đây là một hoạt động cần thiết chăm sóc sức khỏe trước hôn nhân. Công tác tuyên truyền chưa thật sự hiệu quả, nội dung tư vấn khám sức khỏe trước hôn nhân còn hạn chế. Ngoài ra, đối tượng thụ hưởng trong độ tuổi lao động đi làm ở các công ty, nhà máy nên khi triển khai các nội dung hoạt động đến đối tượng chưa được đầy đủ, ảnh hưởng đến kết quả.
Theo các chuyên gia y tế các cặp đôi nên có kế hoạch khám trước khi cưới khoảng từ 3 đến 6 tháng. Đặc biệt đối với những người dự định sinh con ngay sau khi kết hôn thì việc khám sức khỏe tiền hôn nhân là rất quan trọng để bảo đảm sức khỏe cho con sau này. Việc tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân là thực hiện những xét nghiệm để phát hiện ra những dấu hiệu bất lợi về sức khỏe để tư vấn và điều trị kịp thời. Việc khám sức khỏe tiền hôn nhân không chỉ giảm nỗi lo bệnh tật mà còn tạo ra tâm lý thoải mái cho cuộc sống vợ chồng sau đám cưới và biết rõ sức khỏe của mình để có kế hoạch sinh con hợp lý./.