Ứng dụng toàn diện CNTT trên tất cả các lĩnh vực
Tổng cục Hải quan cho biết, đến nay, công nghệ thông tin đã được ứng dụng toàn diện trong tất cả các lĩnh vực nghiệp vụ của cơ quan Hải quan, góp phần đơn giản hóa quy trình, thủ tục hải quan, giảm thời gian thông quan cho doanh nghiệp; 100% các cục hải quan và chi cục hải quan đã thực hiện thủ tục hải quan điện tử; thu nộp ngân sách có thể thực hiện mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện, gần 90% thủ tục hành chính trong lĩnh vực hải quan được cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 4.
Trong những tháng đầu năm 2021, trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, Tổng cục Hải quan đã tích cực triển khai và có những cải cách mạnh mẽ trong ứng dụng CNTT, tiếp tục tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động xuất nhập khẩu cũng như tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Trong đó, phải kể đến một số nội dung nổi bật như ngày 21/9/2021 của Tổng cục Hải quan đã phê duyệt kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số theo Quyết định số 2425/QĐ-TCHQ; tiếp tục đẩy mạnh cung cấp dịch vụ công trực tuyến, đồng thời phối hợp với các bên liên quan để tích hợp các dịch vụ công trực tuyến của ngành Hải quan lên Cổng Dịch vụ công Quốc gia….
Việc xây dựng kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số là một trong những yêu cầu cần thiết và bức thiết để có được định hướng đúng đắn, xuyên suốt trong quá trình hiện đại hóa của Tổng cục Hải quan. Xây dựng kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan hải quan và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; hướng tới hải quan số dựa trên dữ liệu lớn và dữ liệu mở với mục tiêu lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; tạo nền tảng cho cơ quan hải quan cũng như ngành Tài chính tiếp cận, nắm vai trò chủ động, kiến tạo và đi đầu trong việc chuyển đổi sang nền tài chính số hiện đại tại Việt Nam.
Kiến trúc này cho phép Tổng cục Hải quan dùng lại các nền tảng của Bộ Tài chính khi sẵn sàng. Kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số thể hiện rõ quan điểm chú trọng ứng dụng các công nghệ tiên tiến của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên cơ sở phân tích chiến lược phát triển cơ quan Hải quan, định hướng của Bộ Tài chính, của Chính phủ hướng tới phát triển Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số, mô hình liên thông nghiệp vụ, thông tin và hiện trạng CNTT cơ quan hải quan.
Kiến trúc tổng thể hướng tới hải quan số là cơ sở để xây dựng hệ thống CNTT của cơ quan hải quan trên cơ sở ứng dụng những thành tựu mới nhất về công nghệ, phù hợp với chuẩn mực quốc tế, hướng tới hải quan số và đáp ứng yêu cầu quản lý doanh nghiệp, hàng hóa xuất nhập khẩu, quá cảnh; phương tiện vận tải xuất cảnh, nhập cảnh, quá cảnh toàn diện từ khâu đầu đến khâu cuối; có khả năng tích hợp, kết nối, chia sẻ thông tin với các bộ, ngành, doanh nghiệp thông qua Cơ chế một cửa quốc gia và sẵn sàng trao đổi dữ liệu hải quan với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Việc xây dựng Kế hoạch ứng dụng CNTT của ngành Hải quan giai đoạn 2021 – 2025 sẽ nâng cao mức độ tự động hóa, góp phần thúc đẩy cải cách hiện đại hóa hải quan và tạo thuận lợi thương mại trong giai đoạn 2021 – 2025.
Bước đột phá hải quan số
Việc triển khai thành công thuê dịch vụ CNTT thực hiện hải quan số là một trong những động lực quan trọng đối với xây dựng mô hình quản lý hải quan thông minh. Nhận thức việc triển khai Quyết định số 97/QĐ-BTC nêu trên có ý nghĩa rất quan trọng và có tính quyết định đối với việc hiện thực hoá mục tiêu mô hình hải quan thông minh, trong thời gian vừa qua, Ban Chỉ đạo triển khai thuê dịch vụ CNTT thực hiện hải quan số đã tập trung cao độ trí tuệ, nguồn nhân lực, chỉ đạo sâu sát, quyết liệt Tổ triển khai, Tổ tham mưu giúp việc và các đơn vị có liên quan tập trung triển khai Quyết định số 97/QĐ-BTC với tinh thần khẩn trương, quyết liệt nhưng đảm bảo khoa học, chắc chắn và tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật.
Đến nay, Tổng cục Hải quan đã ban hành Kế hoạch thuê dịch vụ CNTT thực hiện hải quan số theo Quyết định số 2439/QĐ-TCHQ ngày 22/9/2021. Hiện nay, Tổng cục Hải quan đang tập trung thực hiện thủ tục tiếp theo thuê dịch vụ CNTT như thủ tục đấu thầu, ký hợp đồng.
Hiện Tổng cục Hải quan cũng đã cập nhật, sửa đổi, bổ sung và cung cấp mới dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cho 22 thủ tục hành chính. Đến hết tháng 11/2021, ngành Hải quan đã cung cấp dịch vụ công trực tuyến mức độ 3, 4 cho 215/237 thủ tục hành chính, chiếm 91% tổng số thủ tục hành chính do cơ quan hải quan thực hiện. Trong đó, có 209 thủ tục đã được cung cấp dịch vụ công trực tuyến ở mức độ 4 (đạt tỷ lệ 88%).
Theo kế hoạch, năm 2021 ngành Hải quan sẽ tiếp tục tích hợp 26 dịch vụ công trực tuyến lên Cổng dịch vụ công Quốc gia. Đến nay, Tổng cục Hải quan đã cập nhật 26/26 dịch vụ công trực tuyến trên Cơ sở dữ liệu Quốc gia về thủ tục hành chính, đang phối hợp với Cục Kiểm soát thủ tục hành chính - Văn phòng Chính phủ và Cục Tin học và Thống kê Tài chính - Bộ Tài chính thực hiện tích hợp kỹ thuật và kiểm thử.
Dự kiến trong quý IV, ngành Hải quan sẽ hoàn tất tích hợp tất cả 26 dịch vụ công trực tuyến này lên Cổng Dịch vụ công Quốc gia. Như vậy, dự kiến đến hết năm 2021, tổng số dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực hải quan được tích hợp lên Cổng dịch vụ công Quốc gia là 98.
