Mỗi năm, số cặp vợ chồng đến bệnh viện (BV) ở TP.HCM khám, điều trị hiếm muộn lên đến cả trăm nghìn. Thế nhưng, bên cạnh khó khăn về kỹ thuật, tài chính… những ràng buộc pháp lý cũng khiến khao khát có con của không ít cặp vợ chồng trở nên xa vời vợi…
 |
| Tinh trùng cho điều trị vô sinh rất hiếm hoi - (Ảnh: Thanh Tùng) |
Chỉ tính riêng BV Từ Dũ trung bình mỗi năm tiếp nhận khám, điều trị hiếm muộn, vô sinh (HM-VS) cho hơn 30.000 lượt cặp vợ chồng. Theo bác sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết, Trưởng khoa HM BV Từ Dũ: “Riêng trong 9 tháng đầu năm 2010 đã có đến 32.020 lượt khám và tư vấn HM-VS, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm 2009. Hiện bình quân mỗi ngày có 150 lượt người đến khám và tư vấn về HM-VS tại BV, trong đó có khoảng 10% số cặp vợ chồng cần can thiệp bằng phương pháp khoa học (thụ tinh trong ống nghiệm - TTTON) để có con. Từ khi thành lập khoa Hiếm muộn đến nay đã có gần 4.000 em bé chào đời tại BV Từ Dũ bằng phương pháp TTTON”. Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Sương, Trưởng khoa HM BV Hùng Vương, nhìn nhận: “Nhu cầu điều trị HM-VS ngày một tăng cao so với trước, bình quân mỗi ngày BV Hùng Vương tiếp nhận từ 80-90 lượt cặp vợ chồng đến khám, điều trị. Trung bình mỗi tháng có 20-30 trường hợp được chỉ định cần làm TTTON”. Người trẻ chữa HM ngày càng nhiều
|
Nên có cuộc vận động?
Theo bác sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết: “Lý tưởng nhất là NHTT đủ “vốn” để cung cấp mẫu tinh trùng cho bất kỳ trường hợp nào có nhu cầu trong điều trị vô sinh, thậm chí bệnh nhân có thể chọn một số tiêu chí từ màu sắc da, chiều cao… từ tinh trùng được cho”. Về giải pháp tăng "vốn" cho NHTT, nhiều bác sĩ đề xuất nên có một cuộc vận động người dân tham gia hiến tặng tinh trùng giống như việc hiến tặng mô tạng, hay phong trào hiến máu nhân đạo. “Và, quan trọng là nguồn tinh trùng được hiến công khai, được kiểm tra sẽ an toàn hơn rất nhiều so với việc mua bán tinh trùng lén lút”, bác sĩ Hồ Mạnh Tường nói. Tuy vậy, có ý kiến lo ngại việc vận động hiến tặng ồ ạt có thể gây ra một số hệ lụy về huyết thống. |
Tại BV Từ Dũ, độ tuổi đến khám HM và làm TTTON dao động từ 20-45. Riêng tuổi trung bình làm TTTON tại đây là 31-33 tuổi. Còn tại BV Hùng Vương, lứa tuổi thường gặp đến khoa HM là từ 32-35 tuổi. Các cặp vợ chồng gồm nhiều thành phần, nghề nghiệp, từ công nhân, nhân viên văn phòng, đến giáo viên, bác sĩ, các bà nội trợ… Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), nguyên nhân gây HM-VS do chồng chiếm 30%, vợ 30%, cả hai vợ chồng là 30% và 10% còn lại thì chưa rõ nguyên nhân. Thống kê tại BV Từ Dũ cho thấy nguyên nhân do chồng chiếm đến 39%, vợ 27%, cả hai 21% và chưa rõ nguyên nhân là 13%. Bác sĩ Hồ Mạnh Tường, Tổng thư ký Hội Nội tiết sinh sản và vô sinh TP.HCM, phân tích thêm về những yếu tố khiến ngày càng có nhiều cặp vợ chồng bị HM-VS: “Trước những áp lực cuộc sống, áp lực công việc của xã hội hiện đại, cộng với những yếu tố như chế độ ăn uống, sinh hoạt, môi trường, thực phẩm… đã khiến ngày càng có nhiều cặp vợ chồng bị trục trặc đường sinh nở, HM-VS ngày càng xảy ra rất nhiều, ngay nhiều cặp vợ chồng còn khá trẻ, trên dưới tuổi 30 gần đây cũng bị HM”.
Ngoài những yếu tố trên, theo các bác sĩ, ngày nay phần lớn các cặp vợ chồng trẻ vì những tham vọng thăng tiến trong công việc, sự nghiệp, tài chính… nên thường trì hoãn việc có con kéo dài mấy năm sau ngày cưới. Trong khoảng thời gian đó, họ áp dụng nhiều biện pháp tránh thai, cộng với những áp lực trong cuộc sống, để rồi sau đó khi gọi là đầy đủ về nhiều mặt, muốn có con thì lại gặp những khó khăn về mang thai. Nhu cầu chữa trị HM rất lớn nên hiện nay nhiều BV triển khai điều trị HM. Tại TP.HCM, từ một nơi đầu tiên trong cả nước là BV Từ Dũ đến nay đã có nhiều nơi khác điều trị HM là BV Hùng Vương, BV Phụ sản quốc tế Sài Gòn, BV Vạn Hạnh, BV An Sinh... Nhiều tỉnh, thành khác cũng đã có trung tâm chữa trị HM như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Bình Dương…Căng thẳng nguồn tinh trùng Với khoảng 60% HM do người chồng và do cả hai vợ chồng (thống kê của BV Từ Dũ) cho thấy việc điều trị cho người chồng là chủ yếu. Với những người chồng không có tinh trùng hoặc chất lượng tinh trùng không bảo đảm, cách chữa HM thường là lấy nguồn tinh trùng khác để thực hiện TTTON. Thế nhưng, các bác sĩ điều trị HM đều cho biết một trong những khó khăn thường trực với nhiều cặp vợ chồng chữa HM hiện nay là… thiếu nguồn tinh trùng. Bác sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết nói: “Số nam giới đến BV cho, hiến tặng tinh trùng chỉ đếm trên đầu ngón tay! Do vậy, ngân hàng tinh trùng (NHTT) của BV luôn trong tình trạng “thiếu vốn”. Để NHTT tồn tại được, bệnh nhân khi có chỉ định điều trị thì bản thân họ phải vận động một ai đó cho, tặng tinh trùng cho ngân hàng của BV, sau đó BV sẽ lấy mẫu tinh trùng của BV để làm TTTON cho họ như một phương thức hoán đổi… tinh trùng”.
Ngoài những yếu tố trên, theo các bác sĩ, ngày nay phần lớn các cặp vợ chồng trẻ vì những tham vọng thăng tiến trong công việc, sự nghiệp, tài chính… nên thường trì hoãn việc có con kéo dài mấy năm sau ngày cưới. Trong khoảng thời gian đó, họ áp dụng nhiều biện pháp tránh thai, cộng với những áp lực trong cuộc sống, để rồi sau đó khi gọi là đầy đủ về nhiều mặt, muốn có con thì lại gặp những khó khăn về mang thai. Nhu cầu chữa trị HM rất lớn nên hiện nay nhiều BV triển khai điều trị HM. Tại TP.HCM, từ một nơi đầu tiên trong cả nước là BV Từ Dũ đến nay đã có nhiều nơi khác điều trị HM là BV Hùng Vương, BV Phụ sản quốc tế Sài Gòn, BV Vạn Hạnh, BV An Sinh... Nhiều tỉnh, thành khác cũng đã có trung tâm chữa trị HM như Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Bình Dương…Căng thẳng nguồn tinh trùng Với khoảng 60% HM do người chồng và do cả hai vợ chồng (thống kê của BV Từ Dũ) cho thấy việc điều trị cho người chồng là chủ yếu. Với những người chồng không có tinh trùng hoặc chất lượng tinh trùng không bảo đảm, cách chữa HM thường là lấy nguồn tinh trùng khác để thực hiện TTTON. Thế nhưng, các bác sĩ điều trị HM đều cho biết một trong những khó khăn thường trực với nhiều cặp vợ chồng chữa HM hiện nay là… thiếu nguồn tinh trùng. Bác sĩ Hoàng Thị Diễm Tuyết nói: “Số nam giới đến BV cho, hiến tặng tinh trùng chỉ đếm trên đầu ngón tay! Do vậy, ngân hàng tinh trùng (NHTT) của BV luôn trong tình trạng “thiếu vốn”. Để NHTT tồn tại được, bệnh nhân khi có chỉ định điều trị thì bản thân họ phải vận động một ai đó cho, tặng tinh trùng cho ngân hàng của BV, sau đó BV sẽ lấy mẫu tinh trùng của BV để làm TTTON cho họ như một phương thức hoán đổi… tinh trùng”.
 |
| Một kỹ thuật lấy tinh trùng để làm thụ tinh trong ống nghiệm - (Ảnh: Thanh Tùng) |
Thông thường, các cặp vợ chồng khi cần nguồn tinh trùng “hoán đổi” với ngân hàng thường vận động người quen, bè bạn giúp đỡ, nhưng do nhiều người còn e ngại lời dị nghị, không ít trường hợp bị người thân, gia đình ngăn cản… nên việc tìm được nguồn tinh trùng để hoán đổi không hề đơn giản. Người hiến cũng như mẫu tinh trùng của họ phải trải qua các khâu kiểm tra, xét nghiệm (trong vòng vài tháng) về các bệnh truyền nhiễm, chất lượng tinh trùng… trước khi được BV hoán đổi cho mẫu tinh trùng khác. Bác sĩ Nguyễn Thị Ngọc Sương chia sẻ: “Có những cặp vợ chồng mất một thời gian khá dài mới tìm được người cho tinh trùng. Họ rất mừng. Nhưng rồi khi qua kiểm tra tinh trùng của người cho không đạt yêu cầu. Vậy là lại phải đi tìm một người cho khác, rất khổ sở vì không dễ để tìm ra người chịu cho tinh trùng!”. Còn theo bác sĩ Hồ Mạnh Tường, nhiều trường hợp có chỉ định điều trị rồi, nhưng chờ đợi tinh trùng mỏi mòn, có người nản chí, đành bỏ cuộc, có người chờ từ khi tuổi ngoài 30, đến khi ngoài 40 tuổi vẫn không có tinh trùng!
| Người cho tinh trùng không được biết người nhận Người cho tinh trùng phải được sàng lọc tối thiểu về các yếu tố như tuổi, trình độ học vấn, sức khỏe, không có bệnh lây qua đường tình dục, không rối loạn di truyền và đương nhiên mẫu tinh trùng phải đủ tiêu chuẩn làm TTTON. Đáng lưu ý, người cho tinh trùng không được biết người nhận là ai. Ngược lại, người cho và nhận trứng có thể được biết nhau |
Chính vì khan hiếm nguồn tinh trùng nên mới có chuyện rao bán tinh trùng trên các trang mạng, cũng như một số phòng mạch cung cấp tinh trùng bất hợp pháp cho người có nhu cầu. Vừa qua, Thanh tra Sở Y tế TP.HCM kiểm tra và phát hiện một bác sĩ làm phòng mạch tại Q.1 đang tư vấn về việc bơm tinh trùng điều trị vô sinh cho một cặp vợ chồng. Theo người vợ thì chi phí bơm tinh trùng ở phòng mạch này là 5 triệu đồng, còn tiền mua tinh trùng cao gấp 2-3 lần. Gần đây cũng xuất hiện nhiều nam giới rao bán tinh trùng trên các trang mạng, đặc biệt trên một website chuyên về y dược, được rao bán tinh trùng nhiều nhất với một số nickname khá quen thuộc như: thaison…@...; duy…@...; luongm…@...; thienh…@...; muonco…@... Đáng lưu ý, có những người rao có thể bán tinh trùng “tươi” (nghĩa là quan hệ trực tiếp với người vợ của cặp vợ chồng hiếm muộn)! “Việc bơm tinh trùng ở phòng mạch, hay kiểu bán tinh trùng “tươi” như nói trên, người tiếp nhận có thể mắc những bệnh truyền nhiễm từ người cho, cũng như tỷ lệ thành công từ nguồn tinh trùng này sẽ rất thấp vì không qua sàng lọc, xét nghiệm kỹ càng trước đó”, một bác sĩ khuyến cáo.
Theo Thanh Tùng
Thanh Niên
Thanh Niên
