Ủy ban Chứng khoán Nhà nước vừa đưa ra lấy ý kiến dự thảo Thông tư hướng dẫn thực hiện xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán. Luật chờ nghị định, nghị định chờ thông tư để có thể đi vào cuộc sống.Thế nhưng đến lượt mình, dự thảo thông tư hướng dẫn nói trên vẫn còn nhiều điểm rất "tù mù", mà nếu được ban hành chắc chẳng biết sẽ phải thi hành như thế nào.
Ngay điều 3, về tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ, dự thảo thông tư quy định, khi ra quyết định xử phạt đối với cá nhân, tổ chức vi phạm, người có thẩm quyền xử phạt phải căn cứ vào tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng được quy định tại Điều 9 và Điều 10 Luật Xử lý vi phạm hành chính. Theo đó, Ban soạn thảo "hướng dẫn cụ thể" hai tình tiết giảm nhẹ và một tình tiết tăng nặng.
Hai tình tiết giảm nhẹ gồm: Một, trường hợp người vi phạm hành chính là phụ nữ mang thai, người có bệnh hoặc khuyết tật làm hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình thì phải có giấy xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền; trường hợp người vi phạm hành chính là người già yếu thì phải có giấy tờ chứng minh là từ đủ 60 tuổi trở lên. Hai, vi phạm hành chính do trình độ lạc hậu trong lĩnh vực chứng khoán là trường hợp cá nhân vi phạm có trình độ lạc hậu; tổ chức có trụ sở hoặc cá nhân có nơi ở tại vùng nông thôn, xa xôi, hẻo lánh, có điều kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn nên chưa nhận thức đầy đủ các quy định mới của pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán.
Về trường hợp thứ nhất, không biết cơ sở y tế nào sẽ cấp cái gọi " giấy xác nhận" cho công dân về "hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi". Trường hợp thứ hai, trình độ lạc hậu, cũng không biết phải định nghĩa thế nào. Ngày hôm nay so với ngày mai đã là lạc hậu, thôi thì em cứ nhận em lạc hậu đi mong các anh giơ cao đánh khẽ - một nhà đầu tư chế nhạo. Rồi việc lấy nơi ở cá nhân hoặc trụ sở tổ chức ở "vùng nông thôn, xa xôi, hẻo lánh" để coi là tình tiết giảm nhẹ cũng rất buồn cười. Trong thời của internet, nhiều nơi, nhiều lúc "người nhà quê" nhận thức còn đầy đủ hơn nhiều so với người thành thị về "các quy định mới của pháp luật".
Không dừng lại ở đó, tại điều 4 dự thảo thông tư tiếp tục quy định về hình thức phạt tiền và biện pháp khắc phục hậu quả một cách rất "thô sơ".
Cụ thể, việc xác định mức phạt tiền cụ thể đối với cá nhân, tổ chức trước một hành hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán được hướng dẫn là mức trung bình của khung tiền phạt được quy định đối với hành vi đó. Mức trung bình của khung tiền phạt được xác định bằng cách chia đôi tổng số của mức tiền phạt tối thiểu và mức tiền phạt tối đa của khung tiền phạt.
Đối với cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán vừa có tình tiết tăng nặng, vừa có tình tiết giảm nhẹ thì xem xét giảm trừ tình tiết tăng nặng theo nguyên tắc một tình tiết giảm nhẹ được giảm trừ một tình tiết tăng nặng.
Ngoài ra, nhiều "hướng dẫn" khác tại dự thảo thông tư cũng đơn thuần chỉ là việc tìm ra từ đồng nghĩa khác âm so với quy định cần hướng dẫn. Đơn cử, tại khoản 1 điều 6, dự thảo quy định: Hành vi "sử dụng thông tin ngoài bản cáo bạch hoặc thông tin sai lệch với thông tin trong bản cáo bạch để thăm dò thị trường trước khi được phép thực hiện chào bán chứng khoán ra công chúng" là việc sử dụng những thông tin không có hoặc không chính xác với nội dung tại bản cáo bạch trong hồ sơ đăng ký chào bán chứng khoán ra công chúng để thăm dò thị trường trước khi được phép thực hiện chào bán chứng khoán ra công chúng. Như vậy, Ban soạn thảo đã đổi chữ "ngoài" thành chữ "không có trong", đổi "sai lệch" thành "không chính xác"!
Hướng dẫn như vậy thì chỉ tổ rối thêm. Còn nhiều điểm bất cập khác, mà chắc trong quá trình góp ý các thành viên thị trường sẽ tiếp tục làm rõ.
Hà Hương