Chỉ còn gần một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Tân Mão, các thợ chuyên làm đẹp nhà ở thành phố Đà Nẵng rộn ràng vào mùa làm ăn. Trước nhu cầu tăng cao của người dân, bên cạnh các công ty lớn chuyên về vệ sinh, xuất hiện thêm nhiều công ty con hoặc nhóm hoạt động thời vụ...
Nếu chỉ vài năm trước, dịch vụ dọn dẹp nhà cửa vẫn còn xa lạ với người dân Đà Nẵng thì hiện nay, nơi đây đã trở thành mảnh đất màu mỡ để dịch vụ này “nở rộ”. Hiện trên toàn thành phố có khoảng trên 20 công ty làm dịch vụ vệ sinh như: Hoàn Mỹ, Tân Hiệp Phát, Hương Thanh, Hoàng Phúc, Trang Nhung, Lộc Phát, Sinh Mỹ, Mỹ Thiện, Nhà Xanh… Anh Lê Anh Đào, phụ trách kinh doanh của Công ty TNHH Nhà Xanh (lô B57 đường Lê Thanh Nghị) cho biết: “Hiện nay, số đơn đặt hàng đã kín. Lịch làm việc kín đến tận 28 Tết. Tuy nhiên, công ty cũng ưu tiên cho những khách hàng quen và mức giá cũng nhẹ hơn chút ít”. Công ty Nhà Xanh hiện có khoảng 40 công nhân cơ hữu chuyên về các dịch vụ: Vệ sinh công nghiệp, dân dụng, nhà ở, văn phòng; vệ sinh thảm sàn, nệm, ghế; sửa chữa bảo trì, bảo dưỡng thiết bị vệ sinh công nghiệp, thiết bị điện, điện tử; diệt côn trùng (ruồi muỗi, gián, chuột…), phòng chống mối mọt…
Không chỉ ở Công ty Nhà Xanh mà ở hầu hết các công ty loại này, khối lượng công việc vào những ngày giáp Tết đều tăng gấp 4-5 lần so với bình thường. Nếu như 2 tháng sau Tết và mùa mưa là “mùa buồn” của dịch vụ vệ sinh thì vào thời điểm cận Tết là mùa “ăn nên làm ra”. Giá trung bình ở nhiều công ty bình thường khoảng 7-8.000 đồng/m2 cho việc dọn nhà, lau kính…, vào dịp Tết thì thấp nhất cũng đã là 10.000 đồng/m2. Tùy theo tính chất, khối lượng công việc mà giá tăng theo, thậm chí các công ty còn “xem mặt” khách hàng để “hét” giá. Những công việc khó, nguy hiểm như leo dây để lau kính, lau tấm alu kim loại ở các tòa nhà cao tầng có khi lên đến 30-40 nghìn đồng/m2, như vậy một tòa nhà cao tầng, nội tiền lau chùi xung quanh cũng ngót nghét mất cả trăm triệu đồng là chuyện thường.
Dù giá cao đến cỡ nào, nhiều khách hàng cũng đành bấm bụng, chặc lưỡi đồng ý, bởi một năm có mỗi một dịp Tết. Theo quan niệm của người Việt, trang hoàng nhà cửa dịp Tết cũng là đón tài lộc vào nhà để có một năm với nhiều khởi sắc. Bên cạnh đó, càng ngày, công việc bận rộn với nhịp hối hả khiến nhiều người không có thời gian để dọn dẹp nhà cửa. Chị Lê Lan Trinh đang làm việc tại một ngân hàng trên địa bàn thành phố bộc bạch: “Năm nào mình và ông xã cũng đến 29, 30 Tết mới được nghỉ. Thôi thì thuê người dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa luôn cho khỏe, tốn ít tiền mà đỡ mệt”.
Nhan nhản công ty thời vụ
Trước nhu cầu ngày càng tăng mạnh, các công ty “ma” hay nhóm (khoảng 4 đến 5 người) làm dịch vụ chỉ trong dịp Tết cũng “đua nhau” xuất hiện. Các dạng “công ty” kiểu này thường cũng nhận làm “tất tần tật” từ sơn mới lại nhà, giặt rèm cửa, lau dọn đồ đạc, lau chùi bàn ghế… Thông thường, một người đứng ra nhận hợp đồng thông qua số điện thoại rao vặt rồi đi thuê lại lao động. Phần lớn những lao động này thường không có chuyên môn kỹ thuật mà chỉ đụng đâu làm đó nên chất lượng không bảo đảm. Tuy nhiên, giá cả nhiều khi có thể rẻ hơn so với các công ty lớn. Không trừ trường hợp nhân viên trong một số công ty dịch vụ vệ sinh lớn lợi dụng các mối quen hệ làm ăn quen biết, “ăn mảnh” các hợp đồng lẻ bằng cách lập nhóm ở ngoài và “vơ” mối làm ăn về cho nhóm của mình. Tính nhẩm sơ sơ, một công ty vệ sinh chỉ ra đời và phục vụ mỗi dịp Tết, trừ chi phí nhân công, mặt bằng… cũng bỏ túi khoảng 35-40 triệu đồng nếu biết hạch toán chi tiêu và có đơn đặt hàng. Thường thì nghề này chỉ “nóng” độ trước và sau Tết (đến mùng 9, 10), còn sau nữa thì rất dễ “ngồi chơi xơi nước”.
Tại các công ty dịch vụ vệ sinh lớn, lương để trả cho người lao động khoảng 1,4 đến 1,7 triệu đồng (nữ), 1,7-2,5 triệu đồng (nam). Nhiều công ty vẫn chuộng nam nhân viên hơn, bởi họ có sức làm việc gấp đôi nữ và có khả năng leo lên độ cao và thức đêm nếu cần. Một công ty loại này thường có vài chục lao động cơ hữu, còn lại là lao động thời vụ (có lúc lên đến hàng trăm người). Lao động thời vụ thường được trả mức ngày công cao hơn nhiều. Nếu như lao động cơ hữu khoảng 75 ngàn đồng/ngày thì lao động thời vụ được trả đến 100 ngàn, thậm chí 200 ngàn đồng/ngày.
Lao động thời vụ ở đây chủ yếu là sinh viên tìm việc làm thêm kiếm tiền tiêu Tết, hoặc là thợ hồ hết việc chuyển nghề. Vào những ngày 28, 29…, khi các công ty dịch vụ vệ sinh phần lớn không nhận mối hàng là thời điểm béo bở để các công ty con, nhóm dịch vụ vệ sinh “làm ăn”. Càng gần đến Tết, một số người làm nghề đồng nát, cửu vạn cũng… lập tức chuyển nghề dọn vệ sinh vì kiếm được nhiều tiền mà công việc cũng vừa phải. Không những vậy, vào dịp Tết, thường thì nhà chủ hay “lì xì” hoặc cho quà cho người làm tùy theo lòng hảo tâm…
Bài và ảnh: Phương Trà