ICC muốn bắt con trai cố Tổng thống Gaddafi

(PLO) - Mặc dù chế độ Gaddafi sụp đổ từ năm 2011, nhưng hiện Lybia vẫn trong tình trạng 2 chính quyền bởi đại diện Chính phủ đoàn kết dân tộc (GNA) được quốc tế ủng hộ đang đàm phán với đại diện của chính quyền ở miền Đông Libya. 
Seif al-Islam Gaddafi khi bị bắt
Seif al-Islam Gaddafi khi bị bắt

Và chính điều này đã khiến cho vụ phóng thích Seif al-Islam Gaddafi, con trai cố Tổng thống Gaddafi thu hút sự quan tâm của dư luận trong và ngoài khu vực. 

"Công dân Saif al-Islam Gaddafi được trả tự do hôm 9/6 theo luật pháp được thông qua bởi Quốc hội, cơ quan pháp quyền hợp pháp duy nhất ở Libya", Đài Russia Today ngày 10/6 dẫn lại thông báo từ Tiểu đoàn Abu Bakr al-Siddiq. 

Còn theo tờ The Libya Herald, Saif al-Islam Gaddafi được phóng thích sau khi Hạ viện tại thành phố Tobruk thông qua đạo luật ân xá tù nhân chính trị. Cho đến nay rất ít người biết Saif al-Islam Gaddafi đang ở đâu sau khi được trả tự do.

Còn luật sư của Saif al-Islam Gaddafi xác nhận, con trai cố Tổng thống Gaddafi đã được trả tự do sau hơn 5 năm ngồi tù. Đồng thời khẳng định, ông Seif al-Islam Gaddafi có thể đóng "vai trò quan trọng" trong nỗ lực hàn gắn dân tộc ở Libya. 

Ngày 14/6, Công tố viên trưởng của Tòa án Hình sự quốc tế (ICC) Fatou Bensouda đã yêu cầu bắt Seif al-Islam Gaddafi, sau khi Tiểu đoàn Abu Bakr al-Siddiq, lực lượng dân quân kiểm soát Zintan, khu vực miền núi phía Tây nam thủ đô Tripoli phóng thích.

Bởi theo Công tố viên trưởng Fatou Bensouda, lệnh bắt giữ Seif al-Islam Gaddafi do ICC ban bố 6 năm trước (tháng 6/2011) vẫn còn hiệu lực. 

Theo giới truyền thông, vì vụ phóng thích không được báo trước, hơn nữa Saif al-Islam Gaddafi từng bị ICC truy nã về tội ác chiến tranh và tội ác chống lại nhân loại, nên việc này đang gây tranh cãi. Trong khi đó, Tổng chưởng lý của chính phủ Tripoli, ông Ibrahim Masoud Ali cũng nhấn mạnh, việc phóng thích Saif al-Islam Gaddafi là bất hợp pháp và việc ân xá phải cân nhắc tới sự phản đối của các nạn nhân sống dưới chế độ Gaddafi trước đây.

Saif al-Islam Gaddafi thời hoàng kim
Saif al-Islam Gaddafi thời hoàng kim

Tổng chưởng lý còn cho biết, văn phòng của ông đang điều tra vụ phóng thích Saif al-Islam Gaddafi. Chính vì thông tin không thống nhất nên dư luận không rõ nguyên do của vụ ân xá này. Chỉ huy của Tiểu đoàn Abu Bakr al-Siddiq, ông Ajmi al-Atiri cho biết, họ sẽ phát một video để giải thích chi tiết về vụ phóng thích này.

Được biết, Tiểu đoàn Abu Bakr al-Siddiq không hợp tác với tòa án Tripoli trong việc xét xử Saif al-Islam Gaddafi.

Sinh nhật lần thứ 45 của Seif al-Islam Gaddafi (sinh ngày 25/6/1972 ở Tripoli) có ý nghĩa đặc biệt bởi ông được coi là “thái tử” của cố Tổng thống Gaddafi, người từng bị bắt ngày 19/11/2011 tại thành phố Zintan khi đang trốn chạy sang nước láng giềng Niger.

Giới truyền thông từng đưa tin, sau khi bị bắt Saif al-Islam Gaddafi từng đề nghị chi 2 tỷ USD để đổi lấy tự do, nhưng vẫn bị tống giam. Ông Saif al-Islam Gaddafi là thành viên cuối cùng trong gia đình ông Gaddafi bị bắt. Libya và ICC từng tranh cãi về việc Saif al-Islam Gaddafi sẽ bị xét xử ở đâu bởi ICC đã công bố lệnh bắt đối với “thái tử” với cáo buộc phạm các tội ác chống lại loài người.

ICC từng chỉ định luật sư Xavier-Jean Keita bào chữa cho Seif al-Islam Gaddafi. Và trưởng công tố viên ICC khi đó là ông Luis Moreno-Ocampo từng đến Libya để đàm phán về khả năng xét xử “thải tử”, nhưng bất thành. ICC từng nhiều lần yêu cầu Chính phủ Libya dẫn độ Saif al-Islam Gaddafi bởi việc xét xử “thái tử” là của họ, nhưng con trai cố Tổng thống Gaddafi vẫn bình an vô sự.

Vì khước từ yêu cầu của ICC, Chính phủ Lybia lại nhiều lần trì hoãn khai đình xét xử Saif al-Islam Gaddafi với những lý do khác nhau, nên dư luận càng đặt câu hỏi. Người dân Lybia từng muốn biết Saif al-Islam Gaddafi sẽ bị xét xử như thế nào, ở đâu và “thái tử” đã khai những gì.

Họ cũng muốn biết vì sao Omran Ben Chaaben, người bắt sống ông Gaddafi lại chết một cách bí hiểm, không rõ nguyên nhân.../.

Gần 2 năm trước (28-7-2015), Quốc hội được quốc tế công nhận ở Libya đã thông qua luật ân xá ngay sau khi một tòa án ở Tripoli tuyên án tử hình đối với Seif al-Islam Gaddafi. Khi đó, Văn phòng nhân quyền của Liên hợp quốc cũng bày tỏ quan ngại trước những án tử hình nhằm vào các quan chức dưới thời cố Tổng thống Gaddafi. Ngày 28-7-2015, Saif al-Islam Gaddafi cùng 8 người khác bị tuyên án tử hình vì phạm tội ác chiến tranh./.