Tài liệu mật - đòn giáng vào chính trường Mỹ?

(PLO) - Trong thời gian diễn ra cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016, những nhân vật xấu xa tại Bộ Tư pháp Mỹ đã cố gắng biến Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) trở thành cánh tay giám sát của Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC). Đó là nội dung cốt lõi của bản ghi nhớ mật do Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ công bố ngày 2/2. 
Bản ghi nhớ mật do Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ công bố ngày 2/2
Bản ghi nhớ mật do Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ công bố ngày 2/2

Tài liệu này cho rằng Tòa án Giám sát Tình báo Nước ngoài (FISC) đã bị chỉ đạo hoặc làm cho lầm đường lạc lối trong việc trao thẩm quyền thu thập thông tin tình báo về Carter Page, cựu cố vấn đối ngoại của ban vận động tranh cử của ông Trump, dựa trên thông tin cung cấp bởi Christopher Steele, cựu điệp viên Anh, làm việc cho hãng nghiên cứu Fusion GPS vốn thực chất là một cánh tay của DNC. 

Theo tài liệu mật này, giới chức FBI và Bộ Tư pháp Mỹ đã không tiết lộ thông tin trên cho FISC, “ngay cả khi Bộ Tư pháp vào thời điểm đó biết rằng các nhân vật chính trị có dính líu trong bộ hồ sơ của Steele”. James Comey và Andrew McCabe, khi đó là Giám đốc và Phó Giám đốc của FBI, là hai trong số giới chức đã ký các yêu cầu cho phép giám sát Page. Ngoài ra, Sally Yates và Rod Rosenstein, đều là Thứ trưởng Bộ Tư pháp lúc bấy giờ, cũng ký các yêu cầu giám sát Page. 

Tài liệu này cũng cho rằng những thông tin của Steele, nhân danh DNC, đã bị thổi phồng bởi sự rò rỉ tin tức truyền thông chiến lược. Để chứng thực thông tin về Page mà Steele đã gửi cho FBI, bản yêu cầu cho phép giám sát Page dựa vào một nguồn tin thứ hai, đó là một bài viết đăng trên Yahoo News hôm 23/9/2016 bởi một nhân vật tên là Michael Isikoff.

Tuy nhiên, bản ghi nhớ mật nói rằng: “Bài viết này không chứng thực cho hồ sơ của Steele vì nó chỉ lấy từ thông tin do chính Steele tung ra trên Yahoo News”. Cuối cùng, Steele bị đình chỉ và thông tin của Steele trở thành nguồn của FBI vì Steele đã tiết lộ mối liên hệ của mình với FBI cho cây viết David Corn của tờ Mother Jones. Rõ ràng, việc Steele tiết lộ thông tin về vai trò của mình là người cung cấp thông tin cho FBI đã tạo thêm vẻ uy tín cho những tình tiết mà Steele thu lượm được. 

Liệu giới chức FBI và Bộ Tư pháp chỉ đơn thuần lơ đễnh khi không thông báo cho FISC về quan điểm phe phái (chống Trump) đối với những tuyên bố mà Steele đưa ra hay không? Bản ghi nhớ mật nêu rõ “trước và sau khi Steele được FBI quyết định là một nguồn tin”, anh ta đã có mối liên hệ với Bruce Ohr khi ấy là một quan chức cấp cao của Bộ Tư pháp có mối hợp tác chặt chẽ với Thứ trưởng Yates và sau đó là Thứ trưởng Rosenstein. 

Steele đã nói với Ohr rằng anh ta “mong muốn Donald Trump sẽ không được bầu và rất mong muốn ông ta sẽ không trở thành tổng thống”. Khi đó, vợ của Ohr là một nhân viên làm việc cho Fusion GPS và tham gia vào nhóm nghiên cứu chống Trump của hãng này, một nghiên cứu được DNC và chiến dịch tranh cử của bà Clinton chi trả. “Mối quan hệ giữa vợ chồng nhà Ohr và Steele cũng như với hãng Fusion GPS đã không được tiết lộ cho FISC”, bản ghi nhớ mật khẳng định. 

Steele và Fusion GPS là điều kiện thiết yếu cho thẩm quyền giám sát ông Page. Bản ghi nhớ mật kết luận rằng mặc dù hồ sơ của FISC “dựa vào thông tin đáng tin cậy của Steele về những vấn đề không liên quan, nhưng FISC đã phớt lờ hoặc che giấu động cơ và quan điểm chống Trump của Steele về vấn đề tài chính và tư tưởng”. 

Steel được trả thù lao hậu hĩnh cho những nỗ lực của mình. Steele nhận được hơn 160.000 USD từ Fusion GPS và hãng luật Perkins Coie, cả hai đều nhận được tài trợ từ DNC và chiến dịch tranh cử của bà Clinton. FISC đã không biết về điều này hoặc người ta nói rằng FISC không biết trong khi bản ghi nhớ mật nói rằng “FBI đã dành khoản thù lao riêng cho Steele với cùng nội dung thông tin”. 

Tài liệu của Steele được sử dụng như thế nào để lôi kéo FISC vào việc cho phép giám sát ông Page là sức nặng chính của bản ghi nhớ mật. Tuy nhiên, bản ghi nhớ cũng lưu ý rằng hồ sơ của FISC về ông Page cũng đề cập đến thông tin liên quan đến một cố vấn khác của Trump, đó là George Papadopoulos.

Bản ghi nhớ có đoạn: “Thông tin về Papadopoulos đã kích hoạt một cuộc điều tra chống phản gián của FBI hồi cuối tháng 7/2016 do đặc vụ Pete Strzok thực hiện”, một nhân vật khác có quan điểm thiên lệch về đảng phái. Bản ghi nhớ mật cũng chỉ ra rằng đoạn tin nhắn giữa  Strzok và người tình của mình là Lisa Page, một luật sư làm việc tại FBI, cho thấy các cuộc thảo luận sâu rộng về cuộc điều tra mà Strzok đang thực hiện, dàn xếp những thông tin rò rỉ cho giới báo chí, trong đó có một cuộc gặp với Phó Giám đốc FBI McCabe để thảo luận một chính sách “đảm bảo” chống lại cuộc bầu cử của Tổng thống Trump. 

Khó có thể nói rằng cách hành xử sai trái của Bộ Tư pháp và FBI thể hiện năng lực yếu kém chứ không phải sự ác ý như thế nào. Nhưng chắc chắn, đó là vấn đề thể hiện hoạt động điều tra của Quốc hội và sự kiểm duyệt của công chúng đối với báo chí. Sự thiên lệch trong thực thi luật pháp, ở một chừng mực nào đó, là điều mà những nghị sĩ cấp tiến và những người theo chủ nghĩa tự do thuộc cánh tả quan ngại nhất. 

Những cáo buộc lạm dụng quyền lực mà bản ghi nhớ mật này đưa ra là lời kêu gọi sự kiểm duyệt gắt gao giới chức FBI bị nghi vấn và kiểm duyệt mọi quy trình vốn cho phép những nhân vật có động cơ chính trị và được trả thù lao mang tính chính trị như Steele biến cơ quan tình báo và thực thi pháp luật của Mỹ trở thành một công cụ cho các mục đích thiên lệch đảng phái. Lẽ đương nhiên là Steele sẽ tuyên bố các hoạt động của mình là nhằm phục vụ lợi ích cao cả hơn. Nhưng sự hoài nghi vẫn luôn tồn tại.

Ủy ban Tình báo Hạ viện Mỹ đã thực hiện trọng trách của mình khi công bố bản ghi nhớ mật như một cú đòn gây choáng váng đối với “nhà nước chìm”, một thuật ngữ chỉ một phe phái có sự phối hợp nỗ lực giữa nhân viên chính phủ và nhân vật bên ngoài để gây ảnh hưởng đến chính sách nhà nước mà bỏ qua vai trò của nhà lãnh đạo đất nước.