Vì sao Phó Tổng thống Venezuela bị Mỹ trừng phạt?

(PLO) - Quan hệ Venezuela  - Mỹ tiếp tục căng thẳng khi ngày 15/2, Chính phủ Venezuela đã trao công hàm cho đại diện ngoại giao Mỹ tại thủ đô Caracas nhằm phản đối việc Washington cáo buộc Phó Tổng thống nước này, ông Tareck El Aissami có liên quan tới các đường dây buôn bán ma túy. 
Phó Tổng thống Venezuela Tareck El Aissami
Phó Tổng thống Venezuela Tareck El Aissami

Phát biểu với phóng viên nước ngoài trong cuộc họp báo tại thủ đô Caracas, Ngoại trưởng Delcy Rodriguez nhấn mạnh, theo chỉ thị của Tổng thống Nicolas Maduro, Bộ Ngoại giao nước này đã triệu Đại biện lâm thời Mỹ Lee McClenny để trao hai công hàm phản đổi, trong đó phía Caracas yêu cầu Washington tôn trọng Phó Tổng thống Tareck El Aissami trên tư cách là quan chức chính phủ cấp cao của Venezuela. 

Theo bà Rodriguez, trong công hàm thứ nhất, Venezuela đã bác bỏ mọi cáo buộc đối với ông El Aissami, coi đây là hành động “đơn phương và không có cơ sở pháp lý”, trong khi công hàm thứ hai yêu cầu chính quyền Mỹ công khai xin lỗi Phó Tổng thống El Aissami trên mạng xã hội.

Nguyên cớ

Trước đó, ngày 13/2, hãng thông tấn quốc tế EFE của Tây Ban Nha đưa tin Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt tài chính đối với Phó Tổng thống Venezuela Tareck El Aissami với cáo buộc liên quan tới tội phạm ma túy. 

Hãng tin này dẫn thông cáo của Bộ Tài chính Mỹ cho biết ông El Aissami, người vừa được Tổng thống Nicolas Maduro bổ nhiệm làm Phó Tổng thống thường trực ngày 4/1 vừa qua, đã có tên trong danh sách bị Nhà Trắng trừng phạt tài chính. Các biện pháp trừng phạt bao gồm phong tỏa mọi tài sản của ông El Aissami tại Mỹ cũng như cấm bất cứ công dân hay công ty Mỹ nào quan hệ làm ăn với ông này. Bộ Tài chính Mỹ cáo buộc ông El Aissami, người từng giữ chức thống đốc bang Aragua và Bộ trưởng Nội vụ Venezuela, dính líu tới hoạt động vận chuyển ma túy từ Venezuela ra nước ngoài. 

“Tấn công hèn hạ”

Ngay hôm sau- 14/2, Phó Tổng thống Venezuela Tareck El Aissami lên án việc Mỹ áp đặt trừng phạt tài chính đối với ông là “một vụ tấn công hèn hạ”. 

Trên tài khoản Twitter cá nhân, Phó Tổng thống Venezuela El Aissami tuyên bố hành động của Bộ Tài chính Mỹ là “sự khẳng định cho vị thế của ông trong cuộc cách mạng chống chủ nghĩa đế quốc”. Ông cũng kêu gọi cả nước Venezuela không để bị ảnh hưởng bởi việc này mà tập trung hỗ trợ Tổng thống Nicolas Maduro trong công cuộc phục hồi kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm hòa bình và hạnh phúc xã hội. 

Còn thông cáo của Ngoại trưởng Venezuela Delcy Rodríguez đã phủ nhận các cáo buộc của Washington cho rằng Phó Tổng thống Tareck El Aissami liên quan tới các đường dây buôn bán ma túy, đồng thời khẳng định đây là những bằng chứng và lập luận giả tạo. Bà Rodríguez nhấn mạnh rằng kể từ khi Caracas trục xuất văn phòng đại diện Cơ quan Phòng chống ma túy Mỹ (DEA), các lực lượng an ninh Venezuela đã thu giữ được hơn 55,5 tấn ma túy các loại, đa phần là trên đường vận chuyển tới Mỹ - thị trường tiêu thụ ma túy lớn nhất toàn cầu.   

Ngoại trưởng Venezuela cũng khẳng định các cáo buộc của Washington hoàn toàn thiếu cơ sở pháp lý quốc tế và chỉ là một nỗ lực nhằm ủng hộ phe đối lập tại Venezuela để lực lượng này lấy cớ tiến hành một cuộc đảo chính chính trị chống lại nhà nước Venezuela.   

Về phần mình, Tổng thống Venezuela cũng lập tức lên án hành động được cho mang động cơ chính trị này, cho rằng Bộ Tài chính Mỹ đã vượt quá thẩm quyền của mình và đang hành xử như “thẩm phán, cảnh sát” quốc tế. Nhà lãnh đạo Maduro cũng lên tiếng bảo vệ ông El Aissami, đồng thời ca ngợi nỗ lực của quan chức này trong cuộc chiến chống ma túy khi còn là Bộ trưởng Nội vụ (giai đoạn 2008-2012). 

Ngừng phát sóng CNN

Ngày 15/2, Chính phủ Venezuela đã quyết định ngừng phát sóng kênh truyền hình Mỹ CNN trên lãnh thổ nước này, sau khi cáo buộc CNN đang tiến hành cuộc chiến truyền thông chống chính phủ quốc gia Nam Mỹ. 

Bộ Thông tin Venezuela cho biết, Ủy ban Truyền thông Quốc gia (Conatel) quyết định “đình chỉ ngay lập tức” việc phát sóng kênh CNN tại nước này. Thông báo trên được đưa ra chỉ ít giờ sau khi Ngoại trưởng Venezuela, Delcy Rodríguez tố cáo CNN đang tiến hành chiến dịch chống phá nước này với thông qua đăng tải các thông tin “bịa đặt” về việc Venezuela bán hộ chiếu cho những kẻ tội phạm ma túy và khủng bố. 

Phát biểu tại cuộc họp báo ở thủ đô Caracas, Ngoại trưởng Rodríguez đã bác bỏ phóng sự CNN đăng tuần trước về việc một cựu nhân viên Đại sứ quán Venezuela tại Baghdad (Iraq) tố cáo trụ sở ngoại giao này là tâm điểm của đường dây buôn lậu hộ chiếu, do Phó Tổng thống Venezuela Tareck El Aissami, người gốc Syria và Liban, điều hành.

Với những hộ chiếu này, các đối tượng tội phạm có thể vào châu Âu và nhiều nước Mỹ Latinh mà không cần xin thị thực. Bà Rodríguez khẳng định việc đăng tải phóng sự này là vụ việc vô cùng nghiêm trọng và là hành động có chủ mưu. Sau khi thông tin này được đưa ra, nghị sĩ Mỹ Marco Rubio đã trình lên Quốc hội nước này yêu cầu Tổng thống Donald Trump trừng phạt Venezuela. 

Hôm 12/2, phát biểu trên truyền hình quốc gia, Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro cũng chỉ trích CNN âm mưu xuyên tạc tình hình nước này, đồng thời khẳng định muốn CNN rời khỏi quốc gia Nam Mỹ. Ông Maduro hối thúc CNN ngừng ngay việc “can thiệp” vào vấn đề nội bộ của Venezuela. 

Đây là lần đầu tiên kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump lên cầm quyền, Nhà Trắng đưa ra một quyết định trừng phạt liên quan tới một quan chức cấp cao Venezuela. Quan hệ giữa hai nước luôn căng thẳng dưới thời Tổng thống Barack Obama. Trước đó, hồi tháng 8/2016, Mỹ cũng đưa ra cáo buộc tương tự với Bộ trưởng Nội vụ Néstor Reverol, hành động mà ông Reverol cho là “vô căn cứ và có dụng ý xấu”.

Theo Venezuela, kể từ khi Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) rời khỏi Caracas năm 2005, quốc gia Nam Mỹ này đã đạt nhiều kết quả khả quan trong cuộc chiến chống ma túy. Cụ thể, lực lượng an ninh đã triển khai ít nhất 22 chiến dịch truy quét tội phạm ma túy, phá hủy hơn 100 cơ sở điều chế ma túy và vô hiệu hóa 111 máy bay của các băng đảng buôn bán chất gây nghiện. Với những thành quả này, Liên Hợp quốc đã công nhận Venezuela là lãnh thổ không còn trồng cây thuốc phiện.