WHO là ai?

(PLVN) - Hôm qua -14/4 (theo giờ Mỹ), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố Mỹ tạm dừng cung cấp ngân sách cho Tổ chức Y tế Thế giới WHO vì cho rằng tổ chức này chưa làm hết trách nhiệm trong việc ngăn ngừa đại dịch Covid-19. Vậy WHO là ai?
Trụ sở của WHO  tại Geneva (Thụy Sĩ).
Trụ sở của WHO tại Geneva (Thụy Sĩ).

Theo giới thiệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) trên Trang chủ https://www.who.int/, WHO là một cơ quan chuyên môn của Liên hợp quốc chịu trách nhiệm về sức khỏe cộng đồng quốc tế.  

Đây là một phần của Nhóm Phát triển bền vững Liên hợp quốc.

WHO được thành lập vào ngày 7/4/1948, đến nay được kỷ niệm là Ngày Sức khỏe Thế giới. 

WHO có trụ sở tại Geneva (Thụy Sĩ), có 6 cơ quan bán tự trị văn phòng khu vực và 150 văn phòng trên toàn thế giới.

WHO, với tư cách là cơ quan chỉ đạo và điều phối về y tế quốc tế trong hệ thống Liên Hợp Quốc, tuân thủ các giá trị của Liên Hợp Quốc về tính liêm chính, chuyên nghiệp và tôn trọng sự đa dạng.

Các giá trị của lực lượng lao động của WHO cũng phản ánh các nguyên tắc về quyền con người, tính phổ quát và công bằng được thiết lập trong Hiến pháp của WHO cũng như các tiêu chuẩn đạo đức của Tổ chức.

Những giá trị này được lấy cảm hứng từ tầm nhìn của WHO về một thế giới trong đó tất cả các dân tộc đạt được mức độ sức khỏe cao nhất có thể. Đây là nội dung được nêu trong Hiến pháp WHO.

Nhiệm vụ của WHO bao gồm vận động chăm sóc sức khỏe toàn cầu, theo dõi các rủi ro sức khỏe cộng đồng, phối hợp ứng phó với các tình huống khẩn cấp về sức khỏe và thúc đẩy sức khỏe và sức khỏe của con người; Cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các quốc gia, thiết lập các tiêu chuẩn và hướng dẫn y tế quốc tế và thu thập dữ liệu về các vấn đề sức khỏe toàn cầu thông qua Khảo sát sức khỏe thế giới. 

WHO đã đóng một vai trò hàng đầu trong một số thành tựu về sức khỏe cộng đồng, đáng chú ý nhất là loại trừ bệnh đậu mùa, loại trừ bệnh bại liệt và phát triển vắc-xin Ebola. Các ưu tiên hiện tại của WHO bao gồm các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là HIV/ AIDS, Ebola, sốt rét và lao; các bệnh không lây nhiễm như bệnh tim và ung thư; chế độ ăn uống lành mạnh, dinh dưỡng và an ninh lương thực; sức khỏe nghề nghiệp; và lạm dụng chất gây nghiện.

Hội đồng Y tế Thế giới WHA, bao gồm các đại diện từ tất cả 194 quốc gia thành viên, đóng vai trò là cơ quan ra quyết định tối cao của WHO. Cơ quan này bầu và tư vấn cho một Ban điều hành gồm 34 chuyên gia y tế. WHA triệu tập hàng năm và chịu trách nhiệm chọn Tổng giám đốc, đặt ra các mục tiêu và ưu tiên, và phê duyệt ngân sách và các hoạt động của WHO. 

Tổng giám đốc WHO hiện tại là Tedros Adhanom, cựu Bộ trưởng Y tế và Bộ trưởng Ngoại giao Ethiopia, bắt đầu nhiệm kỳ năm năm vào ngày 1/7/2017.

Tổng giám đốc WHO hiện tại là Tedros Adhanom, cựu Bộ trưởng Y tế và Bộ trưởng Ngoại giao Ethiopia, bắt đầu nhiệm kỳ năm năm vào ngày 1/7/2017.

WHO dựa vào đóng góp được đánh giá và tự nguyện từ các quốc gia thành viên và các nhà tài trợ tư nhân để hoạt động. Tính đến năm 2018, WHO có ngân sách hơn 4.2 tỷ đô la, phần lớn đến từ sự đóng góp tự nguyện từ các quốc gia thành viên.

Chính phủ Mỹ tham gia WHO theo nhiều cách. Một trong những cách chính mà chính phủ Hoa Kỳ hỗ trợ WHO là thông qua các đóng góp được đánh giá và tự nguyện. Theo trang KFF.org, Mỹ là thành viên đóng góp lớn nhất cho WHO. Trong nhiều năm, đóng góp của Mỹ tương đương mức 22% của tất cả các khoản đóng góp được đánh giá của quốc gia thành viên, đây cũng là tỷ lệ cho phép tối đa. Từ năm tài chính 2010 đến năm 2017, đóng góp được đánh giá của Mỹ khá ổn định, dao động trong khoảng 107 triệu đô la và  114 triệu đô la.

Mặt khác, đóng góp tự nguyện cho các dự án hoặc hoạt động cụ thể, đóng góp tự nguyện của Mỹ chiếm khoảng 17% tổng doanh thu của WHO trong năm 2016-2017.

Mỹ cũng tham gia quản trị của WHO, bao gồm cả tư cách là thành viên Ban điều hành hiện tại, đồng thời cũng là một thành viên tích cực và tham gia của Hội đồng Y tế Thế giới. Bên cạnh đó, nước này cũng cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho WHO thông qua nhiều hoạt động và quan hệ đối tác, hợp tác khác.