Trong phòng thí nghiệm tại Bắc Kinh, một robot bionic nhỏ gọn, linh hoạt di chuyển qua các chướng ngại vật. Khi gặp đường cụt, nó nhanh chóng lùi lại với những bước đi nhỏ, gọn gàng.
Robot này, được chế tạo bởi giáo sư Yan Xiaojun và nhóm nghiên cứu tại Đại học Hàng không Vũ trụ Bắc Kinh (Beihang University), có chiều dài chỉ 2 cm, nặng chưa đến 2 gram và diện tích bề mặt tương đương hai móng tay.
Việc chế tạo robot nhỏ đến kích thước côn trùng khó khăn hơn nhiều so với các mẫu robot lớn, vì động cơ truyền thống không thể tích hợp vào những máy móc cỡ nhỏ.
Theo ông Liu Zhiwei, cựu nghiên cứu sinh của giáo sư Yan, việc tách robot khỏi nguồn năng lượng ngoài và tích hợp pin, bảng mạch vào thân máy là một nhiệm vụ cực kỳ thách thức.
Kể từ năm 2009, giáo sư Yan đã phát hiện hiện tượng dòng điện một chiều gây ra rung động liên tục, mở ra ý tưởng cho việc chế tạo cánh của các robot cỡ nhỏ. Nhưng phải đến năm 2017, ông và nhóm mới bắt đầu nghiên cứu nghiêm túc về robot côn trùng không cần nguồn năng lượng ngoài. Sau nhiều năm thử nghiệm, robot vẫn không thể di chuyển cho đến khi nhóm nghiên cứu tìm thấy nguồn cảm hứng từ dáng đi và tốc độ chạy của loài báo.
Dựa trên cảm hứng từ báo, nhóm đã thiết kế thế hệ robot mới mang tên BHMbot, có khả năng chạy không dây với tốc độ nhanh hơn gián và linh hoạt hơn trong việc xoay trở. Công trình này được công bố trên tạp chí Science Advances vào tháng 11/2024, đánh dấu bước tiến quan trọng trong lĩnh vực robot sinh học.
BHMbot không chỉ có khả năng di chuyển linh hoạt qua các không gian hẹp mà còn thực hiện được các nhiệm vụ đặc biệt, chẳng hạn như tìm kiếm và cứu hộ. Trong thí nghiệm, robot có thể thu thập tín hiệu âm thanh SOS từ một loa Bluetooth bị chôn lấp dưới gạch, truyền dữ liệu âm thanh về máy tính và chuyển đổi thành âm thanh thực.
Robot côn trùng BHMbot hứa hẹn nhiều ứng dụng đột phá. Với kích thước nhỏ gọn, nó có thể lách qua những khe hẹp trong động cơ tua-bin, hoặc khi được gắn camera siêu nhỏ, nó có thể chụp ảnh bên trong động cơ hàng không.
Bên cạnh đó, BHMbot mở ra tiềm năng lớn trong việc cứu hộ thảm họa, tìm kiếm người mắc kẹt và kiểm tra cấu trúc thiết bị cơ khí. “Mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là phát triển các drone mini với cánh vỗ có thể bay như ong,” giáo sư Yan chia sẻ.