"Siết" quy định về Công chứng viên

Với sự “dễ dãi” trong quy định của Luật công chứng hiện hành (ví dụ không khống chế tuổi hành nghề, miễn đào tạo nghề cho nhiều đối tượng, không có  quy định về kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng…) một số người trong đội ngũ những người hành nghề công chứng không đủ trình độ năng lực, và họ đã phạm những sai phạm đáng tiếc. Dự thảo Luật Công chứng đang được Bộ Tư pháp đưa ra lấy ý kiến rộng rãi sẽ khắc phục tình trạng này.

Đưa chứng nhận chữ ký người dịch về cho công chứng

Báo PLVN từng đề cập vấn đề này. Đó là hiện nay, theo quy định của Nghị định 04/CP (sửa đổi Nghị định 79/CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký) thì Phòng Tư pháp có thẩm quyền "Chứng thực chữ ký của người dịch trong các giấy tờ, văn bản từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt hoặc từ tiếng Việt sang tiếng nước ngoài; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản bằng tiếng nước ngoài và giấy tờ, văn bản song ngữ".

Thực tế, việc để Phòng Tư pháp chứng thực chữ ký người dịch trong khi biên chế quá hạn hẹp, bản thân cán bộ Phòng Tư pháp không thông thạo ngoại ngữ là một khó khăn rất lớn (trước đây khi chưa thực hiện xã hội hóa, việc chứng thực chữ ký người dịch do công chứng làm).

Quan trọng là nhiều giấy tờ khi được chính quyền chứng thực đưa ra giao dịch ở nước ngoài, nhiều trường hợp đã không được chấp nhận (vì ở nước ngoài việc này do các phiên dịch viên có tuyên thệ và do các công chứng viên được bổ nhiệm chứng thực) gây khó khăn cho người dân.

Tiếp thu ý kiến đóng góp, dự luật sửa đổi theo hướng mở rộng phạm vi hoạt động công chứng, cụ thể là song song với việc chứng nhận tính xác thực của hợp đồng, giao dịch thì công chứng viên còn có thẩm quyền chứng nhận chữ ký người dịch. Theo Bộ Tư pháp quy định như vậy “để đáp ứng yêu cầu chính đáng của người dân trong việc có được những bản dịch đảm bảo chất lượng, do những người dịch có trình độ và được quản lý chặt chẽ thực hiện”.

Thu hẹp đối tượng được miễn đào tạo nghề

 Luật Công chứng hiện hành quy định các trường hợp được miễn đào tạo và miễn tập sự nghề công chứng bao gồm những người: “Đã là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên; luật sư đã hành nghề từ ba năm trở lên, là giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật, tiến sỹ luật, đã là thẩm tra viên cao cấp ngành toà án, kiểm tra viên cao cấp ngành kiểm sát; chuyên viên cao cấp, nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên cao cấp trong lĩnh vực pháp luật”.

Đành rằng đây là những người có trình độ pháp lý cao tuy nhiên công chứng viên là nghề rất đặc thù, tính chịu trách nhiệm cao, văn bản pháp công chứng có giá trị pháp lý không phải chứng minh…do đó, những người này không cần phải đào tạo cũng không có lấy một ngày tập sự hành nghề là không phù hợp. Thực tế có nhiều vụ việc công chứng viên “sang ngang” kiểu này đã dẫn đến những vi phạm đáng tiếc.

Dự thảo Luật Công chứng sửa đổi đã thu hẹp đối tượng được miễn đào tạo nghề công chứng, cụ thể là không miễn đào tạo cho đối tượng đã là điều tra viên, luật sư hành nghề từ 3 năm trở lên mà chỉ miễn đào tạo nghề công chứng cho người đã là thẩm phán, kiểm sát viên, công chứng viên, giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật, tiến sỹ luật nhằm quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được miễn đào tạo nghề công chứng; bổ sung quy định những đối tượng được miễn đào tạo phải tham gia khoá bồi dưỡng nghề công chứng trước khi đề nghị bổ nhiệm, trừ những người đã là công chứng viên mà thôi hành nghề công chứng tính đến trước thời gian bổ nhiệm tối đa là 5 năm.

Dự Luật cũng bổ sung quy định người được miễn đào tạo nghề công chứng cũng phải tập sự tại một tổ chức hành nghề công chứng, song được giảm 1/2 thời gian tập sự  vì đây là những người đã có kinh nghiệm làm việc trong các lĩnh vực pháp luật; bổ sung quy định về kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng nhằm đảm bảo và tăng cường chất lượng của việc tập sự hành nghề công chứng, đánh giá được hiệu quả và thực chất của việc tập sự.

Với những quy định mở rộng phạm vi cho công chứng cũng như siết chặt các quy định về công chứng viên để đảm bảo hành nghề tốt theo Bộ Tư pháp là “bước tiếp theo trong lộ trình tiếp tục xã hội hoá hoạt động công chứng”.

Việt Hòa