Dự án nghĩa trang Liên Đài Viên: Yếu tố “môi trường” được giải quyết như thế nào?

(PLO) - Được phê duyệt từ năm 2009 nhưng đến nay, Dự án nghĩa trang Liên Đài Viên (xã Ngọc Thanh, TX Phúc Yên, Vĩnh Phúc) vẫn chưa thể triển khai do phản ứng gay gắt của một số người dân. Lấy lý do “bảo vệ môi trường”, người dân ở đây còn tiến hành dựng lán “trông đất”. Trong khi đó, chủ đầu tư và cơ quan chức năng đều khẳng định những tiêu chí về môi trường của dự án đã được đáp ứng đầy đủ…
Dự án nghĩa trang Liên Đài Viên đang bị “dậm chân tại chỗ”
Dự án nghĩa trang Liên Đài Viên đang bị “dậm chân tại chỗ”

Dự án nhiều kỳ vọng nhưng bị “dậm chân tại chỗ”

Dự án nghĩa trang nhân dân thị xã Phúc Yên (Liên Đài Viên) được khởi động từ năm 2009 (chủ đầu tư là UBND thị xã Phúc Yên) với kỳ vọng sẽ giải quyết được vấn đề quá tải nghiêm trọng tại các nghĩa trang trên địa bàn thị xã Phúc Yên, giải quyết được khó khăn trong công tác di dời mồ mả tại các dự án lân cận và đây còn là một tiêu chí của đô thị loại III 

Với diện tích quy hoạch hơn 115.000 m2 ban đầu, dự án được xác định có các khu đất hung táng, đất chôn cất một lần, đất cát táng, đất hỏa táng, đất đài tưởng niệm, đất cây xanh cách ly….Tuy nhiên, sau khi có ý kiến lo ngại về vấn đề môi trường của một số người dân địa phương, năm 2012, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã có Quyết định điều chỉnh quy hoạch chi tiết (1/500), trong đó có việc bỏ loại hình chôn cất một lần và hung táng, chuyển thành đất cây xanh tại khu vực chồng lấn diện tích với dự án khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng Âu Cơ để đảm bảo môi trường các khu vực xung quanh…

Hai năm sau, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ra tiếp Quyết định phê duyệt nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án. Quyết định nêu rõ, chủ dự án phải lập hồ sơ đề nghị kiểm tra, xác nhận việc đã thực hiện các công trình, biện pháp bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành của dự án gửi cơ quan có thẩm quyền để kiểm tra, các nhận trước khi đưa dự án vào vận hành chính thức; Quyết định phê duyệt ĐTM là căn cứ để quyết định việc đầu tư dự án, là cơ sở để các cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường của dự án…

Các văn bản trên đã được công khai với nhân dân địa phương. Tuy nhiên, nhân dân thôn T80, Sơn Đồng và Đồng Giãng (xã Ngọc Thanh) vẫn có ý kiến lo nghĩa trang Liên Đài Viên sẽ có những ảnh hưởng không tốt về môi trường (nguồn nước, không khí, âm thanh…) nên không đồng ý cho UBND TX Phúc Yên tiếp tục triển khai dự án…

Tiếp tục triển khai dự án đúng quy định

Trước diễn biến này, tại buổi đối thoại với nhân dân, đại diện một số Sở, Ban, Ngành và chính quyền địa phương đã khẳng định rõ, khoảng cách từ nghĩa trang cát táng đến trường tiểu học xã Ngọc Thanh C là 200m, đảm bảo đúng quy chuẩn xây dựng (tối thiểu 100m). Ngoài ra, nghĩa trang Liên Đài Viên chỉ có hai hình thức chôn cất là cát táng (lưu giữ xương sau khi cải táng) và lưu tro cốt sau hỏa táng nên không có nguy cơ thẩm thấu chất hữu cơ phân hủy xuống nguồn nước sinh hoạt. Hơn nữa, theo phong tục thì việc cải táng thường hoàn thành trước khi mặt trời mọc, lại không có kèn, trống hoặc vòng hoa…nên sẽ không làm ảnh hưởng đến tâm lý cho học sinh học ở trường

Ngoài các yếu tố kỹ thuật (kích cỡ, kết cấu mộ) thì còn có sự giám sát của cơ quan chuyên ngành và lao động địa phương nên hoàn toàn có thể việc giám sát cộng đồng.

Trước những giải thích này, người dân vẫn nhất quyết không ý triển khai dự án. Tuy nhiên, tại Báo cáo ngày 14/8/2014, UBND TX Phúc Yên vẫn khẳng định dự án nghĩa trang nhân dân thị xã Phúc Yên sau khi được đưa vào sử dụng sẽ giúp khắc phục được những vấn đề về vệ sinh môi trường và cảnh quan đô thị do tình hình chôn cất tự phát gây ra; đề nghị UBND tỉnh Vĩnh Phúc cho phép tiếp tục triển khai dự án và chỉ đạo các Sở, Ban ngành liên quan phối hợp thực hiện dự án.

Dẫn chứng bằng dự án Nhà máy xử lý rác thải Môi trường xanh trên địa bàn xã Ngọc Thanh, UBND TX. Phúc Yên cho rằng, dự án ban đầu triển khai khó khăn do không nhận được sự đồng thuận của nhân dân địa phương. Nhưng qua quá trình kiên trì vận động, thuyết phục để nhân dân hiểu rõ được lợi ích và sự thiết thực của dự án cùng với sự kiên quyết xử lý một số đối tượng cố tình gây rối, vi phạm pháp luật thì dự án đã đi vào hoạt động ổn định.

Với quyết tâm triển khai dự án, ngày 30/7/2015, UBND tỉnh đã có Quyết định chuyển chủ đầu tư dự án nghĩa trang nhân dân thị xã Phúc Yên từ UBND thị xã Phúc Yên sang Cty TNHH An Viên (chuyển hình thức đầu tư dự án từ đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước sang hình thức đầu  tư trực tiếp trong nước). Tại Quyết định chủ trương đầu tư sau đó, UBND tỉnh Vĩnh Phúc yêu cầu chủ đầu tư chỉ được sử dụng hình thức cát táng trong nghĩa trang, chấp hành đúng các quy định của pháp luật về quản lý, quy hoạch, đầu tư, xây dựng, quản lý nghĩa trang, bảo vệ môi trường…

Tuy nhiên, theo thông tin chúng tôi có được thì dù chủ đầu tư mới đã có nhiều động thái tích cực để triển khai dự án theo đúng các yêu cầu trên nhưng vẫn bị người dân ngăn cản. Thậm chí, một số người dân còn tiến hành dựng lều lán ở khu vực dự án để ngăn cản chủ đầu tư đến làm thủ tục động thổ dự án. Vì vậy, đến nay, dự án vẫn bị “dậm chân tại chỗ”, thậm chí chủ đầu tư còn chưa thể làm được hàng rào của khu đất đã giải phóng mặt bằng xong.

Trao đổi với phóng viên, ông Bùi Minh Hồng - Chánh Văn phòng UBND tỉnh Vĩnh Phúc tiếp tục khẳng định quyết tâm của tỉnh trong việc triển khai dự án và cho biết “dự án triển khai đúng quy hoạch và đáp ứng được các tiêu chuẩn nên cần sớm triển khai. Nếu có khó khăn thì cần thực hiện từng bước nhưng các sở, ban nghành, địa phương và chủ đầu cần phải vào cuộc một cách kiên quyết hơn”.