Liên quan vụ án này, nhiều ý kiến băn khoăn quanh chuyện buộc tội các bị can. Phóng viên đã có cuộc trao đổi với Luật sư Trần Đình Triển về những tình tiết pháp lý chưa được làm rõ.
| |
| Luật sư Trần Đình Triển |
Việc chứng minh tội phạm thuộc về các cơ quan tiến hành tố tụng. Hơn nữa, lời nhận tội của bị can, bị cáo không được sử dụng làm chứng cứ duy nhất để kết tội, nên việc bị can chối tội không ảnh hưởng đến việc chứng minh tội phạm. Lấy lý do “chối tội” để bắt tạm giam bị can là thể hiện sự “bất lực” của CQĐT. Không thể lấy bắt tạm giam để thay điều tra, để “ép” bị can nhận tội được.
* Ông vừa đề cập đến thành tích trong công tác của bị can Thụ. Điều này có liên qua gì đến vụ việc của ông Thụ?
- Năm 2008, Đảng bộ, chính quyền huyện Gia Bình đều được tỉnh xếp loại trong sạch, vững mạnh. Huyện Gia Bình được tặng Huân chương Lao động hạng Nhì; Cá nhân ông Thụ được Tỉnh uỷ tặng bằng khen vì hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Việc khen thưởng trên xuất phát một phần từ thái độ kiên quyết xử lý, xử phạt (ở mức cao) đối với các chủ lò gạch vi phạm. Các huyện khác của Bắc Ninh đều để xảy ra tình trạng đun, đốt gạch trái phép nhưng chưa xử phạt hoặc xử phạt ở mức rất thấp.
Việc ngăn chặn dân đốt gạch trái phép là rất khó nên năm 2009, UBND huyện Gia Bình có công văn đề nghị UBND tỉnh cho dân đốt gạch từ ngày 18/6 đến 25/6 (có nộp tiền xây dựng cơ sở hạ tầng). Tôi nghĩ, đây là chủ trương phù hợp thực tế, lợi cả đôi đường, ít thiệt hại. Rất tiếc, người đưa ra đề xuất lại này bị quy là “vi phạm”, “tội phạm”…
* “Lợi cả đôi đường” nhưng tại sao các chủ lò đã đốt gạch, lại khiếu kiện kéo dài, đông người “gây mất trật tự công cộng, làm giảm uy tín, giảm lòng tin của dân đối với cơ quan Nhà nước”?
- Khi thấy các chủ lò vi phạm thời điểm cấm đốt gạch, UBND tỉnh Bắc Ninh đã yêu cầu huyện Gia Bình xử phạt hành chính, buộc phá dỡ vỏ lò và chấm dứt hợp đồng sản xuất gạch trước 3 tháng. Việc các chủ lò khiếu kiện là do bức xúc khi chịu thiệt hại quá lớn (hàng trăm tỷ) vì bị xử lý như trên. Như vậy, việc khiếu kiện là xuất phát trực tiếp từ chỉ đạo “phá lò” “chấm dứt hợp đồng” của tỉnh Bắc Ninh.
Một mối quan hệ dân sự khác cũng bị lợi dụng là việc các chủ lò tự nguyện bồi thường do làm cháy táp mạ của dân, CQĐT lấy luôn số tiền này để tính thiệt hại vật chất của vụ án là không đúng.
* Còn khoản thiệt hại vật chất do Nhà nước thất thu được tính ra sao, thưa ông?
- Khoản Nhà nước thất thu này (do các lò không sản xuất nên không phải nộp thuế) là khoản tiền chưa có thật, không thể “đếm cua trong lỗ” để tính thiệt hại. Và giả sử có thiệt hại thì cũng xuất phát từ việc UBND tỉnh Bắc Ninh yêu cầu chấm dứt thực hiện một hợp đồng dân sự chứ không phải do bị can Thụ.
Cũng cần đặt ngược vấn đề rằng, việc dân đốt gạch vào ngày 18/6/2009 đã làm lợi bao nhiêu, tránh thiệt hại bao nhiêu cho dân chứ không thể chỉ nhìn vào thiệt hại được.
* LS muốn nói đến khoản tiền mà các chủ lò nộp cho huyện Gia Bình? Khoản này được Cáo trạng cho là huyện thu trái phép để các chủ lò đốt gạch sai thời điểm?
- Việc huyện thu tiền của các chủ lò là theo quy định của tỉnh. Đây là khoản tiền “đặt cọc”, nếu các chủ lò vi phạm thì khoản này sẽ đảm bảo cho việc xử phạt hành chính của chính quyền.
Cho rằng bị can Thụ đã chỉ đạo các cán bộ thu tiền rồi cho các chủ lò đốt gạch thiếu căn cứ. Hiện nay, không có bất cứ văn bản nào có bút tích của ông Thụ thể hiện nội dung chỉ đạo này. Sổ ghi chép, sổ tay của một số cá nhân tham dự cuộc họp không phải là chứng cứ để chứng minh sự chỉ đạo của ông Thụ.
* Xin cảm ơn Luật sư!
Tuấn - Ngọc (thực hiện)