1 năm trước (tháng 1-2015), Interpol từng đưa ông Viktor Yanukovych vào danh sách truy nã đỏ sau khi bị chính quyền Kiev cáo buộc phạm tội tham ô và biển thủ công quỹ. Nhưng ngày 24-7-2015, Interpol đã dỡ bỏ quyết định này.
Nỗi oan khiên của cựu Tổng thống
Luật sư bào chữa cho ông Viktor Yanukovych tại hãng luật Joseph Hage Aaronson cho biết, quyết định dỡ bỏ lệnh truy nã của Interpol được đưa ra dựa trên thực tế rằng, những cáo buộc của chính quyền Kiev nhằm vào cựu Tổng thống chỉ là một phần trong những mưu đồ chính trị nhằm lật đổ ông. Và quyết định của Interpol là điều kiện để ông Viktor Yanukovych có thể tham chính thời gian tới.
Theo dự đoán của tỷ phú Ukraine Dmytro Firtash, chính phủ hiện tại ở Kiev sẽ nhanh chóng sụp đổ trong năm 2016. Ông Dmytro Firtash là một trong những người ủng hộ Tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych, và nếu tỷ phú này tham gia vào các hoạt động chính trị tại Đông Âu, sẽ là thách thức lớn đối với Tổng thống Petro Poroshenko.
Ông Andriy Portnov, cố vấn trong chính quyền của cựu Tổng thống Viktor Yanukovych từng cáo buộc Tổng thống Petro Poroshenko gian lận hàng chục triệu USD của ngân hàng nhà nước Ukreximbank. Theo ông Andriy Portnov, công ty Bogdan của Tổng thống Petro Poroshenko đã vay Ukreximbank 340,6 triệu hryvnia (khoảng 14,8 triệu USD), nhưng không hoàn lại.
 |
| Cảnh bên trong một dinh thực xa hoa của cựu Tổng thống bị lật đổ Viktor Yanukovych |
Và mặc dù Ukreximbank đã kiện lên tòa án, nhưng chính quyền đã can thiệp để công ty Bogdan tiếp tục hoãn thanh toán nợ đến năm 2024. Ông Andriy Portnov cho biết, hành vi gian lận kể trên của Tổng thống Petro Poroshenko chỉ mang lại lợi ích cho công ty Bogdan, gây thiệt hại lớn cho ngân hàng nhà nước.
Gần 2 năm trước, ông Viktor Yanukovych buộc phải rời khỏi Ukraine sau những diễn biến căng thẳng ở thủ đô Kiev và trong thông báo mới đây, cựu Tổng thống đã kiện lên Tòa án Nhân quyền châu Âu, cáo buộc chính phủ hiện nay vi phạm các quyền lợi của mình.
Theo hãng luật Joseph Hage Aaronson, người đại diện cho quyền lợi của ông Viktor Yanukovych, cựu Tổng thống đã đệ đơn lên Tòa án Nhân quyền châu Âu, kiện chính quyền Kiev vi phạm quyền con người, quyền điều tra âm mưu sát hại ông và quyền được bảo vệ tính mạng.
Vai trò của Nga-Mỹ
Tên gọi đầy đủ của Tổng thống bị phế truất Ukraine là Viktor Fedorovych Yanukovych, sinh ngày 9-7-1950. Trước khi bị phế truất khỏi ghế Tổng thống Ukraine, ông Viktor Yanukovych từng là Thống đốc tỉnh Donetsk (1997-2002), 2 lần làm Thủ tướng (từ 21-11-2002 đến 31-12-2004 dưới thời Tổng thống Leonid Kuchma và từ 4-8-2006 đến 18-12-2007 dưới thời Tổng thống Viktor Yushchenko) và trở thành Tổng thống thứ 4 của Ukraine (với tỉ lệ phiếu bầu 48,95%) sau khi vượt qua đối thủ, cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko năm 2010.
Tờ Telegraph từng đưa tin, ông Victor Yanukovych đã đến Nga bằng máy bay đêm 25-2-2014, và kêu gọi Moskva đảm bảo an toàn tính mạng cho mình. Trong khi đó, Chủ tịch Thượng viện Nga Valentina Matvienko cũng từng tuyên bố, về mặt pháp lý ông Viktor Yanukovych vẫn là Tổng thống chính thức của Ukraine.
Còn Thủ tướng Nga Dimitry Medvedev từng đặt câu hỏi về tính pháp lý của chính quyền tại Ukraine bởi Tổng thống được bầu hợp pháp trong cuộc bầu cử năm 2010 là ông Viktor Yanukovych.
Ngày 26-2-2015, Trưởng công tố Ukraine Oleh Makhnytsky thông báo, ông Viktor Yanukovych đã bị đưa vào danh sách truy nã quốc tế vì bị cáo buộc phạm tội giết người hàng loạt. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov cho biết (24-2-2015), đã phát lệnh bắt ông Viktor Yanukovych bởi những cuộc biểu tình chống chính phủ ở Ukraine trước đó đã khiến gần 100 người chết.
 |
| Cựu Tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych |
Trong bộ phim tài liệu “Crimea: Way to Motherland”, phát sóng trên kênh truyền hình quốc gia Nga Rossiya 1 hôm 15-3-2015, Tổng thống Putin nói, Moskva đã cứu ông Viktor Yanukovych khỏi âm mưu ám sát, và cuộc đảo chính ở Ukraine năm 2014 là do Mỹ tổ chức.
Dư luận từng quan tâm tới thông tin trên tạp chí online Pando của Mỹ khi đăng những tài liệu cho thấy, Washington đứng sau USAID (Cơ quan phát triển quốc tế Mỹ), tài trợ nhiều khoản tài chính cho các hoạt động của tổ chức phi chính phủ (NGO) tại nhiều nơi trên đất Ukriane như Poltava, Vinnytsia, Zhytomyr, Ternopil, Sumy…
Theo đó, một mạng lưới NGO quốc tế có tên gọi Chesno đã được thiết lập ở phần lớn các vùng đất nói tiếng Ukraine, để tìm cách tiếp cận các chính trị gia Ukriane thân với Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych.
Ngày 26-2-2015, Bộ Tài chính Mỹ đã hướng dẫn các tổ chức tài chính, ngân hàng ở Mỹ theo dõi chặt chẽ các giao dịch với tài khoản có liên quan đến Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych.
Tạp chí Foreign Policy (Mỹ) cũng dẫn nguồn tin từ Ukraine khẳng định, với những bằng chứng được tìm thấy có thể nói rằng, gia đình ông Viktor Yanukovych đã tham nhũng một khoản tiền lớn. Đồng thời chứng tỏ mối quan hệ giữa cựu Tổng thống Viktor Yanukovych với giới doanh nghiệp và tỉ phú Ukraine đã được thiết lập từ lâu.
Cáo buộc tham nhũng
Theo giới truyền thông, Kiev muốn điều tra nguồn gốc của khối tài sản đắt giá cùng lối sống xa xỉ của ông Viktor Yanukovych. Người dân Ukraine muốn biết Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych đã tham nhũng như thế nào và những ai từng “chống lưng” để ông có cuộc sống xa hoa, vương giả. Bởi mức lương tổng thống của ông Viktor Yanukovych khoảng 100.000 USD/năm, nhưng theo ước tính tổng tài sản của cựu Tổng thống lên tới 12 tỷ USD.
Thủ tướng Ukraine Arseniy Yatsenyuk từng tuyên bố, 37 tỉ USD tiền vay mà Ukraine nhận từ nước ngoài đã biến mất trong thời gian ông Viktor Yanukovych tại nhiệm. Khi đó, Thụy Sĩ tuyên bố đóng băng tất cả các quỹ của ông Viktor Yanukovych tại nước này, đồng thời điều tra cáo buộc rửa tiền đối với cựu Tổng thống cùng con trai Olexandr Yanukovych.
Theo đó, tất cả các tài sản và tài khoản ngân hàng của ông Viktor Yanukovych và 19 người khác trong đoàn tùy tùng của Tổng thống bị phế truất ở Thụy Sĩ đều bị chặn. Nhưng Thụy Sĩ lại không nói rõ ông Viktor Yanukovych có bao nhiêu tiền gửi tại nước này.
Theo hãng AFP, “cậu ấm” Olexandr Yanukovych đã mở một chi nhánh của công ty quản lý tài sản MAKO (kiểm soát 50% sản lượng than, 1/3 sản lượng điện ở Ukraine) tại Geneva cuối năm 2011. Và chỉ trong 3 năm số tài sản đã gia tăng lên nửa tỉ USD.
Giới truyền thông cho biết, luật sư tài chính người Áo, ông Reinhard Proksch (có liên quan đến những giao dịch của các lãnh đạo trong chính phủ của Tổng thống bị phế truất Viktor Yanukovych) sẵn sàng cung cấp thông tin và đã liên lạc với Sở Thuế vụ Mỹ và Đơn vị Tình báo Tài chính của Vương quốc Liechtenstein, nơi điều tra về rửa tiền và tội phạm tài chính.
Các nhà hoạt động Ukraine thuộc nhóm PEPWatch và Trung tâm Hành động Chống Tham nhũng cho rằng, ông Reinhard Proksch (đăng ký hành nghề ở New York, Mỹ với công ty và các văn phòng tư vấn ở Vienna, Liechtenstein, London, New York và Miami) được chính phủ của ông Viktor Yanukovych thuê để thiết lập một mạng lưới các công ty phức tạp, làm giàu cho bản thân từ ngân sách nhà nước.
Ông Reinhard Proksch cho biết, chưa từng gặp ban lãnh đạo cũ của Ukraine, bao gồm bố con ông Viktor Yanukovych cùng các thành viên khác trong gia đình Tổng thống bị phế truất.
Trong số tài liệu mật liên quan tới ông Viktor Yanukovych bị vứt xuống sông sau khi trốn chạy đã được đưa lên trang web Yanukovychleaks.org cho thấy, Tổng thống bị phế truất từng chi khoảng 31 triệu USD để trang trí và mua tranh treo tại dinh thự Mezhyhirya.
Còn một hóa đơn khác cho thấy số tiền chuyển khoản lên đến 12 triệu USD hồi tháng 9-2010, khoảng 7 tháng sau khi ông Viktor Yanukovych lên nắm quyền. Một tài liệu tiết lộ, 2 triệu USD đã được chi cho đồ trang trí trên chiếc thuyền lớn trên dòng sông ở dinh thự của ông Viktor Yanukovych.
Chiếc thuyền này đã được dùng làm nhà hàng, nơi tổ chức tiệc của Tổng thống bị phế truất. Một tài liệu khác chứng minh, những ngọn đèn chùm vàng trang trí trong dinh thự trị giá hơn 30 triệu euro, đồ nội thất trong nhà khoảng 1,2 triệu euro, cây cảnh là 1,5 triệu euro. Người ta còn phát hiện 12 chiếc xe tại một nhà kho tư nhân gần Gostomel, bên ngoài Kiev, có giá 2 triệu USD.
Khi các phóng viên vào dinh thự của Tổng thống bị phế truất ở Mezhyhirya, đã bất ngờ phát hiện ông Viktor Yanukovych không sống ở đó một mình hoặc với cựu đệ nhất phu nhân Liudmyla Yanukovych, mà dường như với người tình Lyubov Polezhay và con gái với người chồng trước (chưa rõ họ đã sống bao lâu với nhau). Ông Viktor Yanukovych chưa ly dị (kết hôn năm 1972) và bà Liudmyla Yanukovych sống ở Donetsk, nhưng chưa bao giờ thực hiện nhiệm vụ Đệ nhất phu nhân.
Theo tờ Huffington Post, dinh thự của ông Viktor Yanukovych được gọi là Mezhygirya, tọa lạc trên một mảnh đất rộng 136 ha, bao gồm một sân gôn 18 lỗ (chi phí xây dựng từ 2 đến 3 triệu USD), một sân tennis, một sàn chơi bowling, nơi tập bắn súng dưới lòng đất, một vườn thú, sân bay trực thăng tư nhân, sàn đấm bốc và phòng xông hơi.
Nội thất có nhiều đồ dát vàng và đá cẩm thạch tại tư dinh nằm ở làng Novi Petrivtsi, ngoại ô thủ đô Kiev. Nhiều người sau khi tham quan Mezhygirya đã gọi nơi này là “bảo tàng tham nhũng”./.
