Không đủ năng lực tài chính mua những căn hộ chung cư giá bạc tỷ, nhiều người có nhu cầu nhà ở đã và đang chĩa tầm ngắm vào các căn hộ tái định cư (CHTĐC).
Thực trạng này không chỉ gây nên những biến động bất thường trong thị trường nhà đất vốn rất phức tạp tại TP HCM, làm ảnh hưởng đến chủ trương - chính sách của thành phố vốn dành quyền ưu đãi an cư cho hộ dân bị giải tỏa… Nghiêm trọng hơn, khi dấn thân vào việc mua bán này, không ít người mua nhà đứng trước nhiều rủi ro với thảm cảnh bán chẳng được mà ở chẳng xong.
Sốt căn hộ tái định cư
Từ đầu năm đến nay, thị trường bất động sản (BĐS) tại TP HCM đứng trước một nghịch lý: trong lúc các sàn BĐS "ngáp ruồi" vì nhà đất, căn hộ cao cấp thuộc các dự án được ký gửi năm khi mười họa mới có khách đến giao dịch thì nhà đất thuộc các dự án tái định cư sốt đến chóng mặt. Chị Tú Anh, nhân viên một sàn môi giới giao dịch BĐS ở quận 7 lý giải: "Người dân mặn mà với CHTĐC vì giá rẻ hơn nhiều so với giá bán căn hộ cao cấp của các dự án tư nhân. CHTĐC chiều cao thấp, không quá 5 tầng, lại có công viên thoáng đãng, có sân chơi cho trẻ em… Còn các căn hộ cao cấp là khối bê tông xám xịt, cao vời vợi khi xảy ra cháy nổ rất dễ "tiêu". Khách kết CHTĐC là vậy!".
Chung cư Lý Chiêu Hoàng ở phường An Lạc, quận Bình Tân dành cho hộ dân có nhà đất bị giải tỏa phục vụ Dự án đại lộ Đông Tây tái định cư là nơi được nhiều người tìm đến nuôi hy vọng giao dịch. Bà Loan, giữ xe ở lô A cho biết, dù hơn 200 hộ dân sống ở chung cư chưa ai nhận được sổ hồng sau hơn 4 năm định cư nhưng khách vẫn tìm tới mua ồ ạt. Giá chuyển nhượng một căn hộ ở đây dao động từ 600-750 triệu đồng tùy diện tích và độ cao...
Tại phường Thạnh Mỹ Lợi (quận 2), chung cư Thạnh Mỹ Lợi với quy mô tái định cư cho trên 1.000 hộ dân có nhà đất bị giải tỏa ở khu vực Dự án đô thị Thủ Thiêm cũng tấp nập người tìm đến săn CHTĐC.
| |
| Dù 2 khu CHTĐC Thạnh Mỹ Lợi và Lý Chiêu Hoàng chưa được chủ đầu tư cấp sổ hồng nhưngtình trạng mua bán vẫn diễn ra ồ ạt với phần thua thiệt luôn thuộc về phía người mua. |
Hà, nhân viên môi giới của sàn giao dịch Đất Kim Cương ở lô A6 cho biết ngày nào cũng ngợp khách gọi điện thoại hoặc đến trực tiếp hỏi mua căn hộ. Sau khi đưa khách đi xem căn hộ có diện tích 65m2, ở tầng 2, khu A6, Hà cho biết: "Chủ căn hộ được Nhà nước bán ưu đãi là 200 triệu đồng. Họ nhờ bên em bán giá 600 triệu đồng. Thủ tục giao dịch thì bên bán sẽ làm giấy ủy quyền ra công chứng trao cho anh toàn quyền sử dụng, thay họ tiến hành các thủ tục giao dịch pháp lý về sau. Mua nhà này anh được lợi thế là chỉ phải trả cho chủ căn hộ 400 triệu đồng tiền chênh lệch. Phần 200 triệu còn lại anh có thể trả góp trong 15 năm hoặc 30 năm. Khi nào có sổ hồng thì chủ nhà sẽ ký giấy sang nhượng tên anh".
Mua bán trái luật dễ gặp rủi ro
Chị Tú Anh, cho biết: "Khi nhà đất bị thu hồi, giải tỏa, người được giao suất tái định cư thường bán suất lấy tiền chênh lệnh bởi nơi ở mới hoặc quá khả năng tài chính hoặc không phù hợp với đặc trưng nghề nghiệp của họ. Vấn đề ở chỗ chủ đầu tư chưa cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng cho người được giao suất TĐC nên việc mua bán không thể làm hợp đồng công chứng. Để lách luật, người ta mới ngụy trang việc mua bán căn hộ dưới hình thức ủy quyền hoặc giấy tay. Giao dịch như vậy khi xảy ra sự cố, người mua hoàn toàn chịu phần thiệt".
Anh Nguyễn Mai, hiện ở thuê tại phường Tân Phong, quận 7 là một trong nhiều khổ chủ của việc mua bán căn hộ TĐC tại chung cư Lý Chiêu Hoàng cũng theo kiểu ủy quyền như vậy. "Cách đây 2 năm, tôi mua một căn hộ ở lô B giá 450 triệu đồng với tiền chênh lệch phải trả cho chủ căn hộ là 290 triệu đồng, phần còn lại thì tôi thay họ trả cho chủ đầu tư. Khi ra phòng công chứng làm thủ tục ủy quyền, do giá sang nhượng căn hộ tăng mỗi căn cả trăm triệu đồng nên chủ căn hộ trở mặt, bảo tôi phải đưa thêm 50 triệu đồng nếu không họ sẽ lật kèo. Tôi đem giấy ủy quyền đến nhờ luật sư tham vấn, họ khuyên phải chấp nhận chịu thiệt bởi hai lẽ, thứ nhất người ta ủy quyền được thì cũng có thể yêu cầu hủy việc ủy quyền. Thứ 2, cho dù thủ tục pháp lý có chặt chẽ cỡ nào thì khi xảy ra tranh chấp, việc mua bán núp bóng dưới hình thức ủy quyền ấy pháp luật không công nhận. Thường thì tòa giải quyết theo kiểu hủy giao dịch, hoàn trả vụ việc trở lại kiểu ban đầu, nghĩa là bên bán sẽ trả lại tiền cho bên mua. Nhưng khi ấy khó có thể lấy đủ tiền bởi người bán có thể đã tiêu hết hoặc họ cố tình kỳ kèo, kéo dài không chịu thi hành án".
Với những trường hợp mua suất TĐC qua 2-3 mối trung gian, khi xảy ra tranh chấp thì sự phức tạp gia tăng bội phần. "Thường khi mua bán suất TĐC, bên bán thường để bên mua giữ lại từ 10 đến vài chục triệu đồng (tùy thỏa thuận) để khi chủ đầu tư ra giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, người bán sẽ ký thủ tục sang tên cho người mua đặng nhận số tiền còn lại. Vấn đề ở chỗ từng xảy ra nhiều trường hợp người mua đứt liên lạc với người bán do họ chuyển cư đi nơi khác nên không thể làm thủ tục sang tên. Có trường hợp bị người đứng tên căn hộ làm khó, đòi phải bồi dưỡng hàng chục triệu đồng, có khi cả trăm triệu mới chịu sang tên" - chị Huỳnh Kiều, Công ty Luật hợp doanh Ecolow cảnh báo.
Thành Dũng
CAND