Theo tạp chí The Diplomat, trong khuôn khổ các cuộc tham vấn cấp bộ trưởng 2+2 giữa Mỹ và Philippines diễn ra hôm 12/1 vừa qua, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario và Bộ trưởng Quốc phòng nước này Voltaire Gazmin đã có cuộc gặp với những người đồng cấp Mỹ, bao gồm Ngoại trưởng John Kerry và Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter. Đây là cuộc gặp thứ 2 giữa các quan chức Washington và Manila kể từ khi cơ chế tham vấn 2+2 giữa 2 nước được nối lại vào năm 2012. Cuộc gặp này diễn ra ở thời điểm 2 nước trên kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao.
Và đúng như các đồn đoán trước đó, tại cuộc gặp vừa diễn ra, 2 bên đã thảo luận về một loạt các vấn đề có liên quan đến quan hệ liên minh giữa 2 nước. Trong phát biểu được đưa ra sau cuộc tham vấn kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ, Ngoại trưởng Philippines Del Rosario cho biết 2 bên đã thảo luận về hợp tác quốc phòng và an ninh hiện có, về mối quan hệ kinh tế song phương cũng như đe dọa từ các phần tử bạo lực cực đoan.
Theo đó, ông Del Rosario cho hay, trên phương diện quốc phòng, Mỹ tái khẳng định cam kết bảo đảm an ninh của Philippines và sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong tiến trình hiện đại hóa của quân đội nước này nhằm giúp Manila đối phó với hàng loạt các mối đe dọa, trong đó có những hành vi gây hấn ngày càng mạnh của Trung Quốc ở biển Đông. Hai bên cũng hoan nghênh việc Tòa án Tối cao Philippines đã chuẩn thuận Thỏa thuận hợp tác quốc phòng nâng cao (EDCA) được 2 nước ký kết hồi năm 2014, từ đó tạo điều kiện để đẩy mạnh hợp tác giữa 2 nước trong lĩnh vực này.
Trong một tuyên bố phát đi ngày 14/1, Bộ Quốc phòng Philippines cho hay, tại cuộc gặp, các bộ trưởng của Mỹ đã thúc giục các nước có tuyên bố chủ quyền ở biển Đông đoàn kết và gia tăng áp lực đối với Trung Quốc về vấn đề quân sự hóa ở biển Đông nhằm tránh khả năng căng thẳng gia tăng trong khu vực. Theo tuyên bố của Bộ Quốc phòng Philippines, Mỹ cũng khẳng định sẽ đảm bảo tự do hàng hải ở biển Đông, không để Trung Quốc kiểm soát khu vực.
Trên phương diện kinh tế, ông Del Rosario cho biết, tại cuộc họp, 2 bên đã giải quyết được nhiều vấn đề vốn gây trở ngại cho sự phát triển trong quan hệ thương mại giữa 2 nước trước đó, như việc đưa Philippines ra khỏi Danh sách theo dõi đặc biệt 301 về quyền sở hữu tài sản trí tuệ và việc Mỹ sẽ đưa Philippines vào hạng 1 trong danh sách về mức độ an toàn của Cục Hàng không liên bang Mỹ (FAA) để cho phép các hãng hàng không của Philippines mở các đường bay trực tiếp tới Mỹ. Hai nước cũng đã thảo luận về vấn đề viện trợ của Mỹ cho Philippines cũng như về Hiệp định Đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) do Mỹ dẫn đầu.
Cũng tại cuộc họp, các quan chức Mỹ và Philippines đã thảo luận về mối lo ngại từ nhóm Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là tại Philippines. Việc vấn đề này được đưa ra thảo luận vốn không bất ngờ bởi trong một đoạn video được công bố hồi tuần trước, các thành viên của ít nhất 3 nhóm phiến quân ở Philippines đã cam kết lập liên minh với thủ lĩnh IS Abu Bakr al-Baghdadi. Việc các nhóm này tăng cường hợp tác đã dấy lên những lo ngại cho rằng Philippines có thể sẽ trở thành vệ tinh hoặc thậm chí là trung tâm hoạt động của IS ở Đông Nam Á./.
