Còn vi phạm pháp luật một cách rất hồn nhiên...
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hoà Bình nhấn mạnh: ngay từ đầu nhiệm kỳ, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn xác định nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện pháp luật gắn với tổ chức thi hành pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm cần ưu tiên hàng đầu và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng ở cả khía cạnh xây dựng và thi hành pháp luật.
Tuy vậy, công tác xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật vẫn còn bất cập, vướng mắc, chi phí tuân thủ pháp luật còn cao; chưa bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ, khả thi của một số văn bản quy phạm pháp luật trong một số lĩnh vực chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn, của người dân, doanh nghiệp và nhiệm vụ quản lý nhà nước. Ý thức chấp hành pháp luật trong một bộ phận cán bộ, nhân dân còn kém, chưa đáp ứng được yêu cầu mà công cuộc xây dựng, hoàn thiện NNPQ XHCN đang đặt ra.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đánh giá, thời gian qua chúng ta đã có được một hệ thống pháp luật ngày càng đồng bộ, đầy đủ, thống nhất, công khai, minh bạch hơn; tạo dựng được hành lang pháp lý quan trọng cho xây dựng và phát triển đất nước, bảo đảm quốc phòng, an ninh, giữ vững ổn định chính trị…
Tuy nhiên, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng thừa nhận rằng, công tác xây dựng pháp luật và thi hành pháp luật còn những bất cập, hạn chế, yếu kém, nhất một số quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo… "Đây là những vấn đề mà chúng ta cần phải tiếp tục rà soát, khắc phục, hoàn thiện, bổ sung" - Phó Chủ tịch QH khẳng định.
Cùng với đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng chỉ ra, công tác thực thi pháp luật còn là khâu yếu, "chúng ta thấy có hiện tượng người ta vi phạm pháp luật một cách rất hồn nhiên, ý thức chấp hành pháp luật chưa nghiêm túc, nhất là việc chấp hành phát luật về an toàn giao thông, vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường…".
Do đó, ông Uông Chu Lưu đề nghị Chính phủ tiếp tục đổi mới, thực hiện sâu rộng và hiệu quả hơn công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành của các nhân, tổ chức trong tuân thủ và thực hiện pháp luật. "Phải chuyển đổi tư duy, nhận thức trong vấn đề này vì trong một xã hội mà mọi người tuân thủ pháp luật thì xã hội đó phồn vinh và phát triển" - Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ.
Kể lại câu chuyện “nghẹt thở” về xây dựng văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Đầu tư khi chỉ còn 6 tháng nữa là đến thời điểm có hiệu lực mà tới trên 50 nghị định cần sửa đổi, trên 3.000 điều kiện kinh doanh cần rà soát, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc bày tỏ: “Chúng tôi, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá rất cao sự cầu thị, lắng nghe từ Chính phủ và Người đứng đầu Chính phủ về những sáng kiến, kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp”. Xu hướng phát triển bền vững, nền kinh tế số, đổi mới sáng tạo, hội nhập, cạnh tranh gay gắt đang đòi hỏi cải cách đối với hệ thống luật pháp cần phải mạnh mẽ hơn.
Phải quan tâm nhiều hơn nữa đến thể chế chính sách
Ghi nhận các ý kiến tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, một quốc gia thành công hay không thì khâu đột phá đầu tiên là thể chế, pháp luật. Vì vậy, "phải sửa lại thói quen làm việc, phải quan tâm nhiều hơn nữa đến thể chế chính sách" - Thủ tướng nói.
Chống cho được lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật
Thủ tướng yêu cầu, "Các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ, Chủ tịch UBND cấp tỉnh phải là người trực tiếp chỉ đạo công tác xây dựng, thi hành pháp luật, bố trí nguồn lực thích đáng, tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương; phân công rõ trách nhiệm của từng đơn vị, cá nhân, nhất là trách nhiệm của người đứng đầu đối với công tác này".
Đồng thời, Thủ tướng cho rằng, phải chống cho được lợi ích nhóm trong xây dựng pháp luật và giữ được sự liêm chính trong xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và thi hành pháp luật.
Theo Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, cần tiếp tục hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, xác định rõ trách nhiệm, sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan, chú trọng nâng cao hiệu lực hiệu quả tổ chức thi hành pháp luật… Khắc phục cho được sự phối hợp và trách nhiệm của các cơ quan trong việc lấy ý kiến, lắng nghe lẫn nhau để hoàn thiện. "Việc tổ chức thực hiện pháp luật “đến nơi đến chốn” là rất quan trọng" - Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Bộ Tư pháp, ngành tư pháp trong công tác này. Cụ thể, Bộ, ngành Tư pháp cần tiếp tục phát huy vai trò “nhạc trưởng”, cơ quan “gác cửa” trong việc xây dựng, hoàn thiện pháp luật và thi hành pháp luật của Chính phủ và chính quyền địa phương.
Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện quy trình và hiện đại hóa kỹ thuật xây dựng pháp luật, trong đó cần quy định rõ trách nhiệm, đặc biệt là sự phối hợp có trách nhiệm và hiệu quả giữa các cơ quan được giao chủ trì soạn thảo, lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động.
Tiếp tục nghiên cứu, tham mưu giúp Chính phủ xây dựng, trình Quốc hội dự án Luật về tổ chức thi hành pháp luật nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc thực hiện các giải pháp có tính đột phá trong việc nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật trong toàn xã hội.
Cùng với Bộ, ngành Tư pháp, các bộ, ngành cần kiên quyết chấm dứt tình trạng nợ đọng; kịp thời ban hành các văn bản quy định chi tiết luật, pháp lệnh để sớm đưa các quy định của pháp luật vào cuộc sống.
Thủ tướng giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ tổng hợp đầy đủ các ý kiến tại Hội nghị, để sau Hội nghị có sản phẩm là chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường hiệu quả công tác xây dựng, hoàn thiện, thi hành pháp luật trong tình hình mới.
