Rà soát kỹ loại văn bản mỗi cấp được ban hành
Thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) của HĐND và UBND cấp huyện, cấp xã là một trong những vấn đề quan trọng trong Dự thảo Luật Ban hành VBQPPL vì có tính quyết định đến việc “đơn giản hóa” hệ thống VBQPPL.
Thực tế thời gian qua ở nhiều địa phương đã không ban hành VBQPPL hoặc nếu ban hành thì có nhiều văn bản (VB) của cấp huyện, cấp xã thường sao chép lại VB của cơ quan nhà nước cấp trên, thậm chí là không phù hợp với VB của cơ quan cấp trên... Vì vậy, một số Đại biểu Quốc hội (ĐB) đề nghị không quy định cấp huyện, cấp xã được ban hành VBQPPL.
Tuy nhiên, nhiều ĐB đồng tình giao cho chính quyền cấp huyện, cấp xã được ban hành VBQPPL để bảo đảm thực hiện những nhiệm vụ, quyền hạn được giao và phù hợp với đặc điểm của địa phương. ĐB Tô Văn Tám (Kon Tum) cho rằng, cho dù việc ban hành VBQPPL của cấp huyện, xã còn hạn chế nhưng đa số VBQPPL của các cấp này đều xuất phát từ yêu cầu quản lý ở địa phương, cơ sở nên vẫn cần giao cho các cấp này ban hành VBQPPL. Còn ĐB Phạm Minh Tấn (Đắk Lắk) đồng tình cấp huyện, xã được ban hành VBQPPL vì “Nhà nước ta quản lý xã hội bằng pháp luật và pháp luật thể hiện bằng VBQPPL”.
Trong khi đó, ĐB Trần Thị Hồng Thắm (Cần Thơ) lại không đồng tình về thẩm quyền ban hành VBQPPL của cấp xã vì “nếu tiếp tục giữ thẩm quyền này thì càng làm hệ thống pháp luật phức tạp, khó kiểm soát, ảnh hưởng đến sự thông suốt trong điều hành, quản lý từ Trung ương đến địa phương”.
Song dung hòa với giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thẩm quyền ban hành VBQPPL của cấp xã, ĐB này kiến nghị: “Nếu giao cho cấp xã ban hành VBQPPL thì phải rà soát kỹ loại VB mà cấp này được ban hành”.
Vì vậy, để khắc phục những hạn chế, bất cập trong việc ban hành VBQPPL của cấp huyện, cấp xã như thời gian qua, Dự thảo Luật đã được chỉnh lý quy định rõ phạm vi, thẩm quyền và hình thức VB; quy định chặt chẽ quy trình ban hành VBQPPL của các cấp chính quyền này. Nhiều ĐB đồng tình với quy định nói trên.
Xử nặng trách nhiệm để hết tình trạng nợ đọng văn bản
Tình trạng “nợ đọng” văn bản hướng dẫn, qui định chi tiết là một hạn chế lớn trong công tác xây dựng pháp luật và hạn chế hiệu quả quá trình thi hành pháp luật. Vì vậy, nhiều ĐB quan tâm đến những qui định của Dự thảo Luật Ban hành VBQPPL để “xử lý” triệt để tình trạng này.
Một số ý kiến đề nghị qui định cơ quan soạn thảo phải trình dự thảo VB hướng dẫn, qui định chi tiết ngay khi trình dự thảo luật. Song ĐB Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) thấy qui định như vậy “chưa thực sự phù hợp thực tế vì thời hạn từ khi luật được thông qua đến khi có hiệu lực dài, có những nội dung trong luật thời điểm có hiệu lực mới rõ” nên cần cân nhắc.
 |
| ĐB Nguyễn Sỹ Cương |
Theo ĐB Hồ Thị Thủy (Vĩnh Phúc), cần bổ sung nguyên tắc bảo đảm tính kịp thời của VB hướng dẫn, cơ chế xác định rõ trách nhiệm, xử lý rõ ràng đối với cơ quan, cá nhân có thẩm quyền để đảm bảo kỷ luật trong vấn đề ban hành VBQPPL, hạn chế tình trạng “nợ đọng” VB. Đặc biệt, ĐB Ngô Thị Minh (Quảng Ninh) đề nghị bổ sung qui định về giám sát việc ban hành VB hướng dẫn, qui định chi tiết để làm căn cứ xác định trách nhiệm khi các VB này chậm được ban hành…
