 |
| Bọ chét cát. |
Hai tháng qua, một loài côn trùng hút máu trông giống bọ chét khiến ít nhất 20 người Uganda thiệt mạng và hơn 20.000 người thối rữa một số bộ phận cơ thể như tay, chân, mông, môi, mí mắt.
Sau khi chui vào người qua bàn chân, bọ chét cát (hoặc bọ chét kẽ ngón) hút máu rồi sinh sôi nảy nở rất nhanh. Người bệnh rất ngứa, đau, sưng, nổi u xơ, lở loét, chảy mủ… James Kakooza, Bộ trưởng Chăm sóc sức khỏe ban đầu của Uganda, nói rằng, bọ chét cát hút máu khỏe nên dễ gây tử vong ở trẻ em và người lớn mắc nhiều bệnh cùng lúc.
Hầu hết nạn nhân của bọ chét cát, đặc biệt là người cao tuổi, không thể đi lại hoặc làm việc. Loài côn trùng bé nhỏ này sinh sôi mạnh ở nơi bụi bặm, bẩn thỉu; con cái đào sâu vào da người để hút máu và đẻ trứng. Chúng có mặt ở một số vùng thuộc Mỹ Latin, Caribê và cận Sahara.
“Chúng tôi đang khuyến cáo người dân ở 12 khu vực bị nhiễm bọ chét cát sử dụng xà phòng tẩm thuốc. Ngoài ra, họ có thể dùng xăng dầu bôi vào chỗ nhiễm bọ chét cát để giết chúng”, Kakooza nói. Khu vực bị nhiễm bọ chét cát nặng nề nhất là Busoga, cách thủ đô Kampala 150km.
Một số người nghĩ rằng, bọ chét cát theo các công nhân xây dựng người Ấn Độ sang Uganda và các nước Đông Phi khác. Hồi thế kỷ 19, những công nhân này xây đường xe lửa chạy từ cảng biển Mombasa của Kenya tới Kampala. Tuy nhiên, một số người khác cho rằng, bọ chét cát theo một tàu biển của Anh khởi hành từ Brazil đến châu Phi.
Ở nhiều vùng nông thôn, một số người bị nhiễm bọ chét cát nói rằng, họ bị bỏ bùa và ngồi chờ chết, thay vì tìm cách loại bỏ lũ côn trùng.
“Ba năm qua, tôi bị bọ chét cát tấn công. Chúng đã giết chết hai đứa con của tôi. Người hàng xóm muốn chiếm miếng đất của tôi đã gửi lũ bọ đến”, một bệnh nhân nói. Một quan chức y tế ở phía đông Uganda nói: “Người ta dễ dàng bắt gặp những ngôi mộ của cả gia đình chết vì nhiễm bọ chét cát”.
Chính phủ Uganda đã dành 1 triệu USD để chống bọ chét cát. Một nghiên cứu tiến hành ở Nigeria kết luận rằng, việc nuôi lợn, để cát hoặc đất sét vương vãi trên sàn nhà và có chỗ nghỉ bên ngoài nhà tăng nguy cơ nhiễm bọ chét cát. Việc đi giày chật và dùng thuốc diệt côn trùng trong nhà giúp giảm lây nhiễm.
